Chương trình 1013/CTr-UBND năm 2022 triển khai thực hiện Quyết định 497/QĐ-TTg và Kế hoạch 57-KH/TU thực hiện Chỉ thị 10-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khí tượng thủy văn đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trên địa bàn tỉnh Gia Lai

CHƯƠNG TRÌNH

TRIỂN KHAI THỰC HIỆN QUYẾT ĐỊNH SỐ 497/QĐ-TTG NGÀY 21/4/2022 CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ VÀ KẾ HOẠCH SỐ 57-KH/TU NGÀY 07/12/2021 CỦA BAN THƯỜNG VỤ TỈNH ỦY THỰC HIỆN CHỈ THỊ SỐ 10-CT/TW CỦA BAN BÍ THƯ VỀ TĂNG CƯỜNG SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG ĐỐI VỚI CÔNG TÁC KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN ĐÁP ỨNG YÊU CẦU XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ TỔ QUỐC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH GIA LAI

Thực hiện Quyết định số 497/QĐ-TTg ngày 21/4/2022 của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch số 57-KH/TU ngày 0712/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khí tượng thủy văn đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Chương trình thực hiện Quyết định số 497/QĐ-TTg và Kế hoạch số 57-KH/TU trên địa bàn tỉnh Gia Lai với các nội dung sau:

I. Thực trạng công tác khí tượng thủy văn (KTTV) trên địa bàn tỉnh

1. Hệ thống pháp luật và thực hiện pháp luật về KTTV

Trên cơ sở Luật Khí tượng thủy văn năm 2015; Nghị định số 38/2016/NĐ- CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Khí tượng thủy văn; Nghị định số 48/2020/NĐ-CP ngày 15/4/2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 38/2016/NĐ-CP của Chính phủ và Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg ngày 22/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định về dự báo, cảnh báo, truyền tin thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Công văn số 3319/UBND-NL ngày 19/7/2016 về việc triển khai Luật Khí tượng thuỷ văn và Nghị định số 38/2016/NĐ-CP và Quyết định số 408/QĐ-UBND ngày 20/8/2020 về phê duyệt danh mục công trình và chủ công trình phải tổ chức quan trắc khí tượng thuỷ văn trên địa bàn tỉnh Gia Lai; ngoài ra căn cứ vào nhiệm vụ được giao, Ủy ban nhân dân tỉnh đã chủ động ban hành một số văn bản chỉ đạo thực hiện các nội dung có liên quan đến hoạt động KTTV trên địa bàn tỉnh.

2. Về công tác dự báo KTTV

- Trong những năm qua, Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên được Bộ Tài nguyên và Môi trường và Tổng cục Khí tượng Thủy văn đầu tư về trang thiết bị, nâng cao trình độ đội ngũ dự báo viên KTTV nhằm đáp ứng nhu cầu của xã hội. Cụ thể, về năng lực dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên hiện nay có 12 dự báo viên trong đó gồm 04 thạc sỹ, 08 kỹ sư có kinh nghiệm trong công tác dự báo; công nghệ, trang thiết bị dự báo hằng năm được đầu tư, hiện nay hệ thống dự báo KTTV bao gồm SmartMet, Radar thời tiết, các sản phẩm mô hình số trị có độ phân giải cao. Do vậy, trong những năm qua chất lượng dự báo, cảnh báo KTTV phục vụ trên địa bàn tỉnh Gia Lai đã từng bước được nâng cao và đem lại hiệu quả nhất định cho công tác phòng, chống thiên tai phục vụ phát triển kinh tế-xã hội.

- Theo Thông tư số 40/2016/TT-BTNMT ngày 19/12/2016 và Thông tư số 41/2016/TT-BTNMT ngày 21/12/2016 của Bộ Tài nguyên và Môi trương về quy định Quy trình kỹ thuật cảnh báo, dự báo hiện tượng KTTV và đặc biệt gần đây nhất là Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg ngày 22/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định về dự báo, cảnh báo, truyền tin thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai, theo đó quy định mức độ chi tiết dự báo thời tiết chỉ đến cấp vùng khí hậu và cấp huyện. Hiện tại với nguồn kinh phí hàng năm được cấp từ Tổng cục Khí tượng Thủy văn, Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên đang thực hiện dự báo thời tiết cho 05 vùng khí hậu của tỉnh Gia Lai (Khu vực phía Tây, Trung tâm, phía Bắc, phía Đông và Đông Nam tỉnh Gia Lai).

- Gia Lai có diện tích trên 15.510 km², địa hình đồi núi chia cắt phức tạp để phục vụ hiệu quả cho công tác phát triển sản xuất - đời sống nhân dân trên địa bàn tỉnh trong công tác phòng chống thiên tai nhu cầu xây dựng các bản tin dự báo thời tiết riêng cho các huyện, thị xã và mức độ chi tiết đến cấp xã để cảnh báo cho Nhân dân có biện pháp phòng, chống ứng phó với thiên tai là hết sức cấp thiết.

3. Về mạng lưới trạm KTTV

Hiện tại trên địa bàn tỉnh Gia Lai mạng lưới trạm KTTV do Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên quản lý gồm có: 04 Trạm khí tượng (Yaly, Pleiku, An Khê và Ayunpa); 03 trạm thủy văn (An Khê, Pmơrê, Ayunpa); 34 Trạm đo mưa tự động; 01 Trạm Ra Đa thời tiết Pleiku. Các trạm KTTV đã được Tổng cục Khí tượng Thủy văn đầu tư, nâng cấp và đưa các thiết bị đo đạc tự động, do vậy công tác đo đạc và truyền tin đã từng bước hiện đại hóa. Mặc dù vậy, thực tế hiện nay mạng lưới trạm quan trắc KTTV trên địa bàn tỉnh còn thưa; nhiều sông vừa và nhỏ chưa có trạm quan trắc thủy văn, nhất là khu vực phía Tây tỉnh (gồm các huyện Chư Prông, Đức Cơ, Ia Grai,...).

Theo Quyết định số 341/QĐ-BTNMT ngày 23/3/2012 của Bộ Tài nguyên và Môi trường thì trên địa bàn tỉnh Gia Lai có 166 sông nội tỉnh đã xác định được ranh giới lưu vực sông có chiều dài từ 10 km trở lên. Ngoài ra, còn có các suối, khe nhỏ có chiều dài dưới 10km chưa được tổng hợp trong danh mục sông của tỉnh. Trên địa bàn tỉnh Gia Lai có nhiều lưu vực sông lớn như: lưu vực sông Ia Lốp, lưu vực sông Sê San, lưu vực sông Ia Đrăng, lưu vực sông Ayun và lưu vực sông Ba. Các lưu vực trên ảnh hưởng rất lớn đến phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Gia Lai.

Tuy nhiên, hiện tại theo Quyết định số 05/2020/QĐ-TTg ngày 31/01/2020 của Thủ tướng Chính phủ đã quy định mực nước tương ứng với 03 cấp báo động lũ tại Trạm Thủy văn Pmơrê trên sông Ayun (cấp 1: 676,0m; cấp 2: 677,5m; cấp 3: 679,0m); Trạm Thủy văn An Khê trên sông Ba (cấp 1: 404,5m; cấp 2: 405,5m; cấp 3: 406,5m), trạm thủy văn Ayun Pa trên sông Ba (cấp 1: 153,0m; cấp 2: 154,5m; cấp 3: 156,0m), tuy nhiên các vị trí cấp báo động thuộc các trạm thủy văn trên sông chính đều nằm ở vùng phía Đông tỉnh. Như vậy, khu vực phía Tây tỉnh còn thiếu, chưa xây dựng các mốc mực nước ứng với các cấp báo động đây là những khó khăn cho công tác dự báo cảnh báo KTTV, nhất là khi có các loại hình thời tiết nguy hiểm xảy ra.

4. Nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác KTTV

Để nâng cao hiệu quả hoạt động trong công tác KTTV, trong những năm vừa qua Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên đã ứng dụng nhiều công nghệ tiên tiến hiện đại trong công tác dự báo KTTV; điển hình như: ứng dụng hệ thống Field Visits trong thu thập dữ liệu; ứng dụng SmartMet trong dự báo. Đồng thời, đơn vị từng bước đổi mới nội dung bản tin theo hướng định lượng, dễ hiểu, dễ sử dụng, đáp ứng được yêu cầu của công tác phòng, chống thiên tai và phát triển kinh tế-xã hội của từng địa phương. Nhờ đó, chất lượng các bản tin dự báo trong những năm gần đây cũng được cải thiện đáng kể, góp phần giúp giảm thiểu tối đa mức độ thiệt hại do thiên tai gây ra. Công tác dự báo số trị luôn được phát triển và hiện nay là những mô hình dự báo được chạy trên nền tảng hệ thống siêu máy tính hiệu năng cao với tổng năng lực tính toán khoảng 16 Tflops. Đặc biệt, với công nghệ dự báo tổng hợp, các bản tin dự báo xác suất được đưa vào phục vụ cộng đồng, các bản tin dự báo thời tiết cực ngắn, dự báo mưa lớn trong những tình huống thời tiết nguy hiểm đã được Đài Khí tượng Thủy văn khí tượng khu vực Tây Nguyên triển khai thực hiện.

Giai đoạn 2015 - 2020, Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên ngoài việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn được giao, đã chủ trì, phối hợp triển khai thực hiện các đề tài, chương trình nghiên cứu khoa học và công nghệ thuộc lĩnh vực KTTV trên địa bàn tỉnh như: Đề tài Cảnh báo sớm hạn hán trên khu vực tỉnh Gia Lai; Đề tài phân vùng ngập lụt vùng hạ lưu sông Ba; tham gia các Đề tài, đề án cấp nhà nước như phân vùng cấp độ rủi ro thiên tai. Qua đó, đã góp phần nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo, giảm thiểu rủi ro do thiên tai trên địa bàn tỉnh.

5. Hợp tác trong lĩnh vực KTTV ở Trung ương và địa phương

Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, địa phương chủ động, phối hợp chặt chẽ với Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên trực thuộc của Tổng cục Khí tượng Thủy văn - Bộ Tài nguyên và Môi trường trong việc thực hiện các công tác chuyên môn và trong công tác dự báo, cảnh báo, cung cấp thông tin, dữ liệu, số liệu về hoạt động KTTV để phục vụ công tác phòng, chống thiên tai trên địa bàn tỉnh.

II. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Nghiên cứu, tổ chức quán triệt và thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Quyết định số 497/QĐ-TTg và Kế hoạch số 57-KH/TU tạo chuyển biến về nhận thức và hành động, nhất là trách nhiệm người đứng đầu các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố và tầng lớp Nhân dân đối với công tác KTTV trong chủ động phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai; ứng phó với biến đổi khí hậu góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

- Xác định toàn diện các nhiệm vụ chủ yếu, cụ thể, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của các cơ quan, tổ chức đối với công tác KTTV.

- Tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân về vai trò, vị trí, tầm quan trọng của công tác KTTV trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và phục vụ thiết thực đời sống dân sinh.

2. Yêu cầu

- Việc triển khai thực hiện Quyết định 497/QĐ-TTg và Kế hoạch số 57- KH/TU được tiến hành đồng bộ, thống nhất và lồng ghép với việc tổ chức thực hiện các nghị quyết, chương trình, quy hoạch, kế hoạch, dự án, đề án về phát triển kinh tế - xã hội hằng năm và từng giai đoạn của các sở, ban, ngành và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố.

- Huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; tăng cường sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, trách nhiệm giữa các cấp, các ngành, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong quá trình thực hiện Chương trình này.

- Thường xuyên tuyên truyền, nâng cao nhận thức về hoạt động KTTV phục vụ công tác phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu; nhằm chủ động, phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai.

CHƯƠNG TRÌNH

TRIỂN KHAI THỰC HIỆN QUYẾT ĐỊNH SỐ 497/QĐ-TTG NGÀY 21/4/2022 CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ VÀ KẾ HOẠCH SỐ 57-KH/TU NGÀY 07/12/2021 CỦA BAN THƯỜNG VỤ TỈNH ỦY THỰC HIỆN CHỈ THỊ SỐ 10-CT/TW CỦA BAN BÍ THƯ VỀ TĂNG CƯỜNG SỰ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG ĐỐI VỚI CÔNG TÁC KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN ĐÁP ỨNG YÊU CẦU XÂY DỰNG VÀ BẢO VỆ TỔ QUỐC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH GIA LAI

Thực hiện Quyết định số 497/QĐ-TTg ngày 21/4/2022 của Thủ tướng Chính phủ và Kế hoạch số 57-KH/TU ngày 0712/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về thực hiện Chỉ thị số 10-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khí tượng thủy văn đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Chương trình thực hiện Quyết định số 497/QĐ-TTg và Kế hoạch số 57-KH/TU trên địa bàn tỉnh Gia Lai với các nội dung sau:

I. Thực trạng công tác khí tượng thủy văn (KTTV) trên địa bàn tỉnh

1. Hệ thống pháp luật và thực hiện pháp luật về KTTV

Trên cơ sở Luật Khí tượng thủy văn năm 2015; Nghị định số 38/2016/NĐ- CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Khí tượng thủy văn; Nghị định số 48/2020/NĐ-CP ngày 15/4/2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 38/2016/NĐ-CP của Chính phủ và Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg ngày 22/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định về dự báo, cảnh báo, truyền tin thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Công văn số 3319/UBND-NL ngày 19/7/2016 về việc triển khai Luật Khí tượng thuỷ văn và Nghị định số 38/2016/NĐ-CP và Quyết định số 408/QĐ-UBND ngày 20/8/2020 về phê duyệt danh mục công trình và chủ công trình phải tổ chức quan trắc khí tượng thuỷ văn trên địa bàn tỉnh Gia Lai; ngoài ra căn cứ vào nhiệm vụ được giao, Ủy ban nhân dân tỉnh đã chủ động ban hành một số văn bản chỉ đạo thực hiện các nội dung có liên quan đến hoạt động KTTV trên địa bàn tỉnh.

2. Về công tác dự báo KTTV

- Trong những năm qua, Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên được Bộ Tài nguyên và Môi trường và Tổng cục Khí tượng Thủy văn đầu tư về trang thiết bị, nâng cao trình độ đội ngũ dự báo viên KTTV nhằm đáp ứng nhu cầu của xã hội. Cụ thể, về năng lực dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên hiện nay có 12 dự báo viên trong đó gồm 04 thạc sỹ, 08 kỹ sư có kinh nghiệm trong công tác dự báo; công nghệ, trang thiết bị dự báo hằng năm được đầu tư, hiện nay hệ thống dự báo KTTV bao gồm SmartMet, Radar thời tiết, các sản phẩm mô hình số trị có độ phân giải cao. Do vậy, trong những năm qua chất lượng dự báo, cảnh báo KTTV phục vụ trên địa bàn tỉnh Gia Lai đã từng bước được nâng cao và đem lại hiệu quả nhất định cho công tác phòng, chống thiên tai phục vụ phát triển kinh tế-xã hội.

- Theo Thông tư số 40/2016/TT-BTNMT ngày 19/12/2016 và Thông tư số 41/2016/TT-BTNMT ngày 21/12/2016 của Bộ Tài nguyên và Môi trương về quy định Quy trình kỹ thuật cảnh báo, dự báo hiện tượng KTTV và đặc biệt gần đây nhất là Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg ngày 22/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định về dự báo, cảnh báo, truyền tin thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai, theo đó quy định mức độ chi tiết dự báo thời tiết chỉ đến cấp vùng khí hậu và cấp huyện. Hiện tại với nguồn kinh phí hàng năm được cấp từ Tổng cục Khí tượng Thủy văn, Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên đang thực hiện dự báo thời tiết cho 05 vùng khí hậu của tỉnh Gia Lai (Khu vực phía Tây, Trung tâm, phía Bắc, phía Đông và Đông Nam tỉnh Gia Lai).

- Gia Lai có diện tích trên 15.510 km², địa hình đồi núi chia cắt phức tạp để phục vụ hiệu quả cho công tác phát triển sản xuất - đời sống nhân dân trên địa bàn tỉnh trong công tác phòng chống thiên tai nhu cầu xây dựng các bản tin dự báo thời tiết riêng cho các huyện, thị xã và mức độ chi tiết đến cấp xã để cảnh báo cho Nhân dân có biện pháp phòng, chống ứng phó với thiên tai là hết sức cấp thiết.

3. Về mạng lưới trạm KTTV

Hiện tại trên địa bàn tỉnh Gia Lai mạng lưới trạm KTTV do Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên quản lý gồm có: 04 Trạm khí tượng (Yaly, Pleiku, An Khê và Ayunpa); 03 trạm thủy văn (An Khê, Pmơrê, Ayunpa); 34 Trạm đo mưa tự động; 01 Trạm Ra Đa thời tiết Pleiku. Các trạm KTTV đã được Tổng cục Khí tượng Thủy văn đầu tư, nâng cấp và đưa các thiết bị đo đạc tự động, do vậy công tác đo đạc và truyền tin đã từng bước hiện đại hóa. Mặc dù vậy, thực tế hiện nay mạng lưới trạm quan trắc KTTV trên địa bàn tỉnh còn thưa; nhiều sông vừa và nhỏ chưa có trạm quan trắc thủy văn, nhất là khu vực phía Tây tỉnh (gồm các huyện Chư Prông, Đức Cơ, Ia Grai,...).

Theo Quyết định số 341/QĐ-BTNMT ngày 23/3/2012 của Bộ Tài nguyên và Môi trường thì trên địa bàn tỉnh Gia Lai có 166 sông nội tỉnh đã xác định được ranh giới lưu vực sông có chiều dài từ 10 km trở lên. Ngoài ra, còn có các suối, khe nhỏ có chiều dài dưới 10km chưa được tổng hợp trong danh mục sông của tỉnh. Trên địa bàn tỉnh Gia Lai có nhiều lưu vực sông lớn như: lưu vực sông Ia Lốp, lưu vực sông Sê San, lưu vực sông Ia Đrăng, lưu vực sông Ayun và lưu vực sông Ba. Các lưu vực trên ảnh hưởng rất lớn đến phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Gia Lai.

Tuy nhiên, hiện tại theo Quyết định số 05/2020/QĐ-TTg ngày 31/01/2020 của Thủ tướng Chính phủ đã quy định mực nước tương ứng với 03 cấp báo động lũ tại Trạm Thủy văn Pmơrê trên sông Ayun (cấp 1: 676,0m; cấp 2: 677,5m; cấp 3: 679,0m); Trạm Thủy văn An Khê trên sông Ba (cấp 1: 404,5m; cấp 2: 405,5m; cấp 3: 406,5m), trạm thủy văn Ayun Pa trên sông Ba (cấp 1: 153,0m; cấp 2: 154,5m; cấp 3: 156,0m), tuy nhiên các vị trí cấp báo động thuộc các trạm thủy văn trên sông chính đều nằm ở vùng phía Đông tỉnh. Như vậy, khu vực phía Tây tỉnh còn thiếu, chưa xây dựng các mốc mực nước ứng với các cấp báo động đây là những khó khăn cho công tác dự báo cảnh báo KTTV, nhất là khi có các loại hình thời tiết nguy hiểm xảy ra.

4. Nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác KTTV

Để nâng cao hiệu quả hoạt động trong công tác KTTV, trong những năm vừa qua Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên đã ứng dụng nhiều công nghệ tiên tiến hiện đại trong công tác dự báo KTTV; điển hình như: ứng dụng hệ thống Field Visits trong thu thập dữ liệu; ứng dụng SmartMet trong dự báo. Đồng thời, đơn vị từng bước đổi mới nội dung bản tin theo hướng định lượng, dễ hiểu, dễ sử dụng, đáp ứng được yêu cầu của công tác phòng, chống thiên tai và phát triển kinh tế-xã hội của từng địa phương. Nhờ đó, chất lượng các bản tin dự báo trong những năm gần đây cũng được cải thiện đáng kể, góp phần giúp giảm thiểu tối đa mức độ thiệt hại do thiên tai gây ra. Công tác dự báo số trị luôn được phát triển và hiện nay là những mô hình dự báo được chạy trên nền tảng hệ thống siêu máy tính hiệu năng cao với tổng năng lực tính toán khoảng 16 Tflops. Đặc biệt, với công nghệ dự báo tổng hợp, các bản tin dự báo xác suất được đưa vào phục vụ cộng đồng, các bản tin dự báo thời tiết cực ngắn, dự báo mưa lớn trong những tình huống thời tiết nguy hiểm đã được Đài Khí tượng Thủy văn khí tượng khu vực Tây Nguyên triển khai thực hiện.

Giai đoạn 2015 - 2020, Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên ngoài việc thực hiện nhiệm vụ chuyên môn được giao, đã chủ trì, phối hợp triển khai thực hiện các đề tài, chương trình nghiên cứu khoa học và công nghệ thuộc lĩnh vực KTTV trên địa bàn tỉnh như: Đề tài Cảnh báo sớm hạn hán trên khu vực tỉnh Gia Lai; Đề tài phân vùng ngập lụt vùng hạ lưu sông Ba; tham gia các Đề tài, đề án cấp nhà nước như phân vùng cấp độ rủi ro thiên tai. Qua đó, đã góp phần nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo, giảm thiểu rủi ro do thiên tai trên địa bàn tỉnh.

5. Hợp tác trong lĩnh vực KTTV ở Trung ương và địa phương

Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, địa phương chủ động, phối hợp chặt chẽ với Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên trực thuộc của Tổng cục Khí tượng Thủy văn - Bộ Tài nguyên và Môi trường trong việc thực hiện các công tác chuyên môn và trong công tác dự báo, cảnh báo, cung cấp thông tin, dữ liệu, số liệu về hoạt động KTTV để phục vụ công tác phòng, chống thiên tai trên địa bàn tỉnh.

II. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Nghiên cứu, tổ chức quán triệt và thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Quyết định số 497/QĐ-TTg và Kế hoạch số 57-KH/TU tạo chuyển biến về nhận thức và hành động, nhất là trách nhiệm người đứng đầu các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố và tầng lớp Nhân dân đối với công tác KTTV trong chủ động phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai; ứng phó với biến đổi khí hậu góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

- Xác định toàn diện các nhiệm vụ chủ yếu, cụ thể, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của các cơ quan, tổ chức đối với công tác KTTV.

- Tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân về vai trò, vị trí, tầm quan trọng của công tác KTTV trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và phục vụ thiết thực đời sống dân sinh.

2. Yêu cầu

- Việc triển khai thực hiện Quyết định 497/QĐ-TTg và Kế hoạch số 57- KH/TU được tiến hành đồng bộ, thống nhất và lồng ghép với việc tổ chức thực hiện các nghị quyết, chương trình, quy hoạch, kế hoạch, dự án, đề án về phát triển kinh tế - xã hội hằng năm và từng giai đoạn của các sở, ban, ngành và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố.

- Huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội; tăng cường sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, trách nhiệm giữa các cấp, các ngành, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong quá trình thực hiện Chương trình này.

- Thường xuyên tuyên truyền, nâng cao nhận thức về hoạt động KTTV phục vụ công tác phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu; nhằm chủ động, phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai.

- Căn cứ nội dung công việc được phân công tại Chương trình này, các sở, ban, ngành, cơ quan đơn vị có liên quan và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố chủ động xây dựng kế hoạch, xác định nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm, bố trí nguồn lực để triển khai thực hiện có hiệu quả theo quy định của pháp luật.

III. MỘT SỐ NHIỆM VỤ CỤ THỂ

Trên cơ sở yêu cầu, nhiệm vụ, giải pháp của Quyết định số 497/QĐ-TTg và Kế hoạch số 57-KH/TU, Ủy ban nhân dân tỉnh phân công một số nhiệm vụ cụ thể đối với các sở, ban, ngành, cơ quan, đơn vị có liên quan và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố triển khai thực hiện như sau:

1. Tuyên truyền, giáo dục, phổ biến, nâng cao nhận thức cộng đồng về công tác KTTV

- Các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố phối hợp chặt chẽ với tổ chức Đảng và cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp, Ủy ban mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức chính trị - xã hội tổ chức triển khai quán triệt thực hiện nghiêm Quyết định số 497/QĐ-TTg và Kế hoạch số 57- KH/TU theo quy định.

- Các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố, Đài Phát thanh Truyền hình tỉnh căn cứ vào chức năng nhiệm vụ xây dựng kế hoạch và tập trung triển khai đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục phổ biến các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về công tác KTTV, qua đó nâng cao nhận thức và trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, tầng lớp nhân dân và cộng đồng, nhất là người đứng đầu các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh về vai trò, vị trí, tầm quan trọng của công tác KTTV trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và phục vụ thiết thực đời sống dân sinh.

- Thường xuyên phổ biến, tuyên truyền nội dung của Quyết định số 497/QĐ- TTg và Kế hoạch số 57-KH/TU gắn với các văn bản chỉ đạo của Trung ương và của tỉnh về công tác KTTV đến cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và toàn thể nhân dân; đề cao và phát huy vai trò của công tác KTTV trong dự báo, cảnh báo thiên tai, giám sát, thích ứng với biến đổi khí hậu ở địa phương, để có các biện pháp, cách thức phòng ngừa, ứng phó giảm thiểu tác động của thiên tai cho cộng đồng, đặc biệt là các đối tượng dễ bị tổn thương.

2. Hoàn thiện hệ thống quan trắc, thông tin, nâng cao năng lực, chất lượng dự báo, cảnh báo KTTV, giám sát biến đổi khí hậu

- Triển khai thực hiện có hiệu quả về dự báo, cảnh báo, truyền tin thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai theo quy định của Luật Khí tượng thủy văn năm 2015; Nghị định số 38/2016/NĐ-CP; Nghị định số 48/2020/NĐ-CP và Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg. Trong đó, thông tin dự báo, cảnh báo KTTV, giám sát biến đổi khí hậu phải được cung cấp đầy đủ, kịp thời, chính xác; nhất là nguy cơ xảy ra các hiện tượng KTTV nguy hiểm, bất thường đến các cấp, các ngành và cộng đồng dân cư để chủ động phòng tránh và có biện pháp ứng phó hiệu quả, giảm thiểu được tác động tiêu cực của thiên tai.

- Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu, đề xuất Bộ Tài nguyên và Môi trường bổ sung các trạm quan trắc KTTV tại các khu vực trọng yếu, các vùng thường xảy ra thiên tai vào quy hoạch mạng lưới trạm quan trắc KTTV quốc gia.

- Các sở, ngành, đơn vị nghiên cứu ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hoạt động KTTV; xây dựng cơ chế chia sẻ thông tin, dữ liệu KTTV, kết nối liên thông giữa các sở, ngành, địa phương và đơn vị có liên quan để quản lý các hoạt động thông tin chuyên ngành và tuyên truyền về KTTV trên địa bàn tỉnh.

- Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, hoàn thiện hệ thống mạng lưới trạm quan trắc KTTV hiện có, nâng cao chất lượng dự báo, cảnh báo KTTV; đặc biệt là dự báo sớm các khả năng xuất hiện và diễn biến các tình huống bất thường về thời tiết, cung cấp thông tin kịp thời phục vụ công tác chỉ đạo của Ủy ban nhân dân tỉnh, Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các cấp; tăng cường đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ công tác dự báo, quan trắc, thông tin dữ liệu KTTV đủ mạnh để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế trong tình hình mới. Ưu tiên phát triển công trình KTTV tại các khu vực thường xuyên xảy ra thiên tai, chịu tác động lớn của biến đổi khí hậu, các khu vực có dân cư tập trung, khu vực kinh tế trọng điểm trên địa bàn tỉnh.

3. Hoàn thiện và thực hiện pháp luật về KTTV

- Các sở, ban, ngành và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố triển khai thực hiện có hiệu quả Luật Khí tượng thủy văn năm 2015 và các quy định pháp luật có liên quan.

- Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các sở, ban, ngành và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố rà soát, đánh giá việc thực hiện pháp luật về KTTV làm cơ sở đề xuất, kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện Luật Khí tượng thủy văn và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan bảo đảm phù hợp, thống nhất, khắc phục chồng chéo, tạo pháp lý đầy đủ, khả thi, thuận lợi trong việc thực hiện các nhiệm vụ về công tác KTTV, nhằm tăng cường và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với công tác KTTV.

- Các sở, ban, ngành theo chức năng quản lý nhà nước được giao rà soát, đề xuất điều chỉnh, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật chuyên ngành có liên quan đến hoạt động KTTV; triển khai việc lồng ghép, khai thác, sử dụng thông tin, số liệu KTTV, kết quả giám sát biến đổi khí hậu, áp dụng các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật vào công tác xây dựng quy hoạch, kế hoạch, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh phải đảm bảo tính chính thống, chính xác một cách đồng bộ.

4. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với lĩnh vực KTTV

- Các sở, ban, ngành và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố tăng cường công tác phối hợp với Đài Khí tượng Thủy văn Khu vực Tây Nguyên triển khai thực hiện nhiệm vụ KTTV được thuận lợi, bảo đảm phù hợp với yêu cầu về công tác KTTV của tỉnh; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc chấp hành các quy định về KTTV của các cấp, các ngành, các tổ chức, cá nhân, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm các cơ quan, tổ chức, cá nhân vi phạm quy định pháp luật về KTTV, đặc biệt là các hành vi vi phạm hành lang kỹ thuật công trình KTTV trên địa bàn tỉnh.

- Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên và các đơn vị có liên quan thanh tra, kiểm tra, giám sát hoạt động KTTV của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật.

- Sở Giáo dục và Đào tạo chủ trì, phối hợp với Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên và các sở, ngành, đơn vị có liên quan triển khai hướng dẫn các cơ sở giáo dục đào tạo trên địa bàn tỉnh triển khai xây dựng các chương trình tài liệu giảng dạy, tổ chức lồng ghép, tích hợp liên môn kiến thức cơ bản về KTTV trong các bậc học thuộc một số môn học phù hợp với đặc điểm từng địa phương theo hướng dẫn của các bộ, ngành Trung ương.

- Sở Công Thương tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn thanh, kiểm tra đôn đốc các chủ công trình quản lý, khai thác hồ chứa thủy điện triển khai lắp đặt các thiết bị quan trắc KTTV, nhằm đảm bảo quản lý vận hành an toàn hồ chứa theo quy định về quản lý an toàn đập, hồ chứa, Luật Khí tượng thủy văn và các quy định pháp luật có liên quan.

- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Cơ quan thường trực Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh) tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn thanh, kiểm tra đôn đốc các chủ công trình quản lý, khai thác hồ chứa thủy lợi triển khai lắp đặt các thiết bị quan trắc KTTV theo quy định hiện hành; triển khai ứng dụng khoa học công nghệ trong quản lý thiên tai dựa vào cộng đồng; thiết lập hệ thống cơ sở dữ liệu về quản lý rủi ro thiên tai để phục vụ công tác phòng chống thiên tai trên địa bàn tỉnh, tiếp tục rà soát đề xuất đầu tư theo lộ trình các trạm KTTV nhất là các trạm đo mưa nhân dân để phục vụ công tác dự báo, cảnh báo mưa, lũ để phục vụ công tác cảnh báo sớm và công tác phòng chống thiên tai trên địa bàn tỉnh.

- Sở Nội vụ chủ trì, phối hợp các sở, ngành, đơn vị, địa phương tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh củng cố tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về công tác KTTV của tỉnh gắn với đổi mới phương thức hoạt động hiệu quả, thiết thực; đảm bảo theo nguyên tắc không tăng thêm đầu mối và biên chế.

- Các sở, ngành tập trung triển khai hiệu quả các dự án liên quan đến đầu tư cho mạng lưới quan trắc KTTV trong Kế hoạch đầu tư trung hạn 2021-2025 đã được phê duyệt tại các Quyết định số 615/QĐ-UBND ngày 21/9/2021 và Quyết định số 504/QĐ-UBND ngày 11/8/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh; đề xuất cấp có thẩm quyền ưu tiên bố trí danh mục, ngân sách cho các dự án hiện đại và phát triển mạng lưới quan trắc KTTV trong Kế hoạch đầu tư trung hạn các giai đoạn tiếp theo.

5. Huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực dành cho công tác KTTV

- Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư, các sở, ban, ngành và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố xây dựng kế hoạch cụ thể, ưu tiên bố trí ngân sách trong kế hoạch đầu tư công trung hạn và hằng năm tập trung tăng cường nguồn lực để thực hiện hoạt động KTTV.

- Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành có liên quan hướng dẫn cơ chế huy động, khuyến khích các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh đầu tư vào lĩnh vực KTTV, tiếp nhận các nguồn vốn hợp pháp (từ các nguồn vốn khác nhau) phục vụ cho hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng về công tác KTTV.

- Các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố theo chức năng nhiệm vụ chủ động xây dựng các kế hoạch, chương trình, đề án nhằm tăng cường công tác KTTV thuộc phạm vi quản lý, tạo môi trường thuận lợi để thu hút các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân tham gia hình thành thị trường dịch vụ, công nghệ KTTV phục vụ nhu cầu của các ngành, các cấp, các lĩnh vực trên địa bàn tỉnh theo quy định của pháp luật.

6. Tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ và thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực KTTV

- Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp các sở, ban, ngành có liên quan tiếp tục ưu tiên nguồn lực để triển khai các chương trình, đề tài nhiệm vụ khoa học và công nghệ về KTTV để nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, ứng dụng khoa học công nghệ vào hoạt động KTTV phục vụ phát triển kinh tế - xã hội bền vững cũng như công tác phòng chống thiên tai trên địa bàn tỉnh.

- Các sở, ban, ngành đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực KTTV, đặc biệt với các cơ quan, đơn vị KTTV của Trung ương và các tỉnh lân cận; ưu tiên các hoạt động hợp tác trong nghiên cứu phục vụ quan trắc, đo đạc và chia sẻ thông tin, dữ liệu KTTV trên phạm vi tỉnh.

- Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Tây Nguyên tăng cường ứng dụng có hiệu quả các kết quả nghiên cứu của các đề tài, chương trình, dự án khoa học, công nghệ cao trong quan trắc, dự báo, cảnh báo KTTV phục vụ phòng, chống thiên tai trên địa bàn tỉnh; phối hợp tham gia điều tra diễn biến thiên tai có nguồn gốc từ KTTV.

IV. KINH PHÍ THỰC HIỆN

Nguồn kinh phí thực hiện Chương trình này được bố trí trong dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước hằng năm, nguồn vốn đầu tư công, Quỹ phòng chống thiên tai tỉnh và các nguồn vốn huy động hợp pháp khác theo quy định của pháp luật.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Các Sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố và các cơ quan, tổ chức có liên quan theo chức năng, nhiệm vụ được giao xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ có liên quan để thực hiện Quyết định số 497/QĐ-TTg, Kế hoạch số 57-KH/TU và Chương trình này, định kỳ báo cáo tình hình thực hiện về Sở Tài nguyên và Môi trường trước ngày 15 tháng 12 hàng năm để tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy và Bộ Tài nguyên và Môi trường.

2. Sở Tài nguyên và Môi trường theo dõi, đôn đốc các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị có liên quan triển khai thực hiện Chương trình này một cách đồng bộ, hiệu quả; tổng hợp kết quả thực hiện, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy và Bộ Tài nguyên và Môi trường.

3. Sở Tài chính: Hàng năm, vào thời điểm xây dựng dự toán cho năm sau, căn cứ khả năng ngân sách tỉnh và dự toán do các đơn vị liên quan xây dựng gửi Sở Tài chính theo đúng quy định; rà soát, tổng hợp, tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét trình Hội đồng nhân dân tỉnh bố trí kinh phí theo phân cấp ngân sách để triển khai thực hiện Chương trình này đảm bảo hiệu quả, tiết kiệm.

4. Sở Thông tin và Truyền thông: Chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan, thông tấn, báo chí và hệ thống thông tin cơ sở tăng cường thông tin, tuyên truyền công tác khí tượng thuỷ văn; đa dạng hình thức tuyên truyền cho phù hợp với tình hình thực tế đơn vị, địa phương.

5. Đề nghị Ủy ban mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể, tổ chức Chính trị - Xã hội tỉnh quan tâm xây dựng kế hoạch tuyên truyền, hướng dẫn đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân tích cực tham gia các hoạt động KTTV theo nội dung của Quyết định số 497/QĐ-TTg, Kế hoạch số 57-KH/TU và Chương trình này.

6. Kính đề nghị Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng chống thiên tai: Tiếp tục duy trì và phát triển thêm các tính năng của ứng dụng (App) “PCTT”; tăng cường đăng tải các bản tin dự báo, cảnh báo thiên tai chi tiết tới từng địa phương; xem xét hoàn thiện App “PCTT” theo đề xuất, góp ý của Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các địa phương.

Trên đây là Chương trình triển khai thực hiện Quyết định số 497/QĐ-TTg và Kế hoạch số 57-KH/TU; đề nghị các sở, ban, ngành, đơn vị có liên quan; Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố nghiêm túc triển khai thực hiện. Trong quá trình triển khai, nếu gặp khó khăn, vướng mắc hoặc phát hiện những thiếu sót, bất cập thì phản ánh về Sở Tài nguyên và Môi trường để tổng hợp, trình Uỷ ban nhân dân tỉnh xem xét, giải quyết./.

PHỤ LỤC

DANH MỤC MỘT SỐ NHIỆM VỤ CỤ THỂ DỰ KIẾN TRIỂN KHAI THỰC HIỆN
(Kèm theo Chương trình số 1013/CTr-UBND ngày 20 tháng 05 năm 2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh)