Chỉ thị 06/CT-NHNN năm 2018 về chấn chỉnh, tăng cường phòng, chống, ngăn ngừa vi phạm pháp luật nhằm đảm bảo an ninh, an toàn hoạt động trong hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam ban hành

Số hiệu 06/CT-NHNN
Ngày ban hành 02/10/2018
Ngày có hiệu lực 02/10/2018
Loại văn bản Chỉ thị
Cơ quan ban hành Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
Người ký Lê Minh Hưng
Lĩnh vực Tiền tệ - Ngân hàng,Tài chính nhà nước

NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC
VIỆT NAM
-------

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
---------------

Số: 06/CT-NHNN

Hà Nội, ngày 02 tháng 10 năm 2018

 

CHỈ THỊ

VỀ VIỆC CHẤN CHỈNH, TĂNG CƯỜNG PHÒNG, CHỐNG, NGĂN NGỪA VI PHẠM PHÁP LUẬT NHẰM ĐẢM BẢO AN NINH, AN TOÀN HOẠT ĐỘNG TRONG HỆ THỐNG QUỸ TÍN DỤNG NHÂN DÂN

Cùng với các Ngân hàng thương mại (NHTM), hệ thống Quỹ Tín dụng nhân dân (QTDND) đang tích cực triển khai các giải pháp cơ cấu lại theo Đề án Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng (TCTD) gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020 ban hành kèm theo Quyết định số 1058/QĐ-TTg ngày 19/7/2017 của Thủ tướng Chính phủ nhằm nâng cao năng lực tài chính, hiệu quả hoạt động, bảo đảm quyền lợi của người gửi tiền và giữ vững sự ổn định, an toàn hệ thống. Đồng thời, toàn hệ thống tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 57-CT/TW ngày 10/10/2000 của Bộ Chính trị về củng cố, hoàn thiện và phát triển hệ thống QTDND theo đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển loại hình tổ chức tín dụng là hợp tác xã, góp phần tạo nguồn vốn phục vụ thành viên phát triển sản xuất, nâng cao đời sống; tạo công ăn việc làm và góp phần xóa đói, giảm nghèo và hạn chế nạn cho vay nặng lãi ở khu vực nông thôn.

Tuy nhiên, hoạt động của hệ thống QTDND thời gian qua vẫn còn một số yếu kém, hạn chế như mối liên kết hệ thống chưa chặt chẽ, một số QTDND hoạt động chưa đúng mục tiêu, có biểu hiện xa rời tôn chỉ và mục đích; quy mô, phạm vi hoạt động vượt quá tầm quản lý, quản trị dẫn đến chất lượng và hiệu quả hoạt động thấp, tiềm ẩn nhiều rủi ro; tình trạng cố tình vi phạm quy định pháp luật, vi phạm đạo đức nghề nghiệp của người quản lý, điều hành và cán bộ của QTDND, dẫn đến nguy cơ gây mất an toàn cho hoạt động của hệ thống QTDND; hệ thống công nghệ thông tin còn bất cập, chưa đáp ứng được yêu cầu quản lý, báo cáo QTDND cũng như công tác thống kê, giám sát QTDND của Ngân hàng Nhà nước (NHNN); chính quyền địa phương các cấp có nơi thiếu sự quan tâm, phối hợp, có nơi can thiệp sâu về vấn đề nhân sự của QTDND làm hạn chế chất lượng cán bộ nghiệp vụ, quản lý,...

Nhằm tiếp tục củng cố, chấn chỉnh, sắp xếp, cơ cấu lại hệ thống QTDND, đảm bảo cho các QTDND phát triển an toàn, lành mạnh, hiệu quả, tổ chức lại một số hoạt động và đổi mới cơ chế quản lý đối với QTDND, tăng cường phòng, chống, ngăn ngừa các vi phạm pháp luật, nâng cao năng lực quản trị, tự chịu trách nhiệm của từng QTDND, đảm bảo tôn chỉ, nguyên tắc, đặc điểm hoạt động theo mô hình Hợp tác xã và tính liên kết ổn định hệ thống trong cả nước và từng địa phương; và để tiếp tục thực hiện tốt Chỉ thị số 57-CT/TW ngày 10/10/2000 của Bộ Chính trị, khắc phục ngay những yếu kém và hạn chế, đảm bảo cho hệ thống QTDND hoạt động ổn định, an toàn và phát triển bền vững, hoạt động đúng mục tiêu, đúng tính chất của loại hình tổ chức tín dụng hợp tác;

Thống đốc NHNN yêu cầu các đơn vị thuộc NHNN, các QTDND và các đơn vị liên quan quán triệt và triển khai các nhiệm vụ trọng tâm sau đây:

I. Đối với các đơn vị thuộc trụ sở chính NHNN

1. Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng đầu mối, phối hợp với các đơn vị liên quan:

1.1. Tiếp tục đổi mới, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý quy định về an toàn hoạt động ngân hàng; về quản lý, điều hành, quản trị rủi ro và các quy định khác phù hợp với Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật các TCTD theo hướng chặt chẽ, an toàn, phòng ngừa hành vi lợi dụng để tham ô tài sản của QTDND và tạo điều kiện cho các QTDND nâng cao hiệu quả hoạt động. Rà soát, bổ sung, sửa đổi, xây dựng mới các quy định cho phù hợp với hoạt động của QTDND. Xây dựng, ban hành ngay cơ chế quản lý QTDND với các điều kiện, tiêu chuẩn về giới hạn an toàn, năng lực quản trị, bộ máy, nhân sự,... phù hợp với quy mô hoạt động của QTDND. Đồng thời, tích cực và chủ động phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho Ngân hàng Hợp tác xã và các QTDND trong quá trình thực hiện.

1.2. Triển khai quyết liệt, có hiệu quả Đề án củng cố và phát triển hệ thống QTDND đến 2020 và định hướng đến 2030 sau khi được phê duyệt.

1.3. Tập trung xử lý các QTDND yếu kém không có khả năng cơ cấu lại bằng các hình thức sáp nhập, hợp nhất, mua lại hoặc bằng một số biện pháp khác theo quy định của pháp luật trên nguyên tắc thận trọng, bảo đảm quyền lợi hp pháp của người gửi tiền và giữ vững sự ổn định, an toàn hệ thống. Hoàn thiện cơ chế xử lý đối với QTDND yếu kém và có cơ chế hỗ trợ ngân hàng thương mại khi tự nguyện tham gia xử lý QTDND yếu kém.

1.4. Tập trung chỉ đạo NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố nâng cao vai trò quản lý nhà nước, tăng cường công tác thanh tra, giám sát, kiểm tra đột xuất về hoạt động, về công tác cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu của các QTDND trên địa bàn; đưa nội dung thanh tra việc thực hiện phương án cơ cấu lại QTDND vào kế hoạch thanh tra hàng năm của NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố.

1.5. Tăng cường công tác thanh tra hành chính đối với NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố; nội dung thanh tra tập trung đánh giá trách nhiệm của Giám đốc, Chánh Thanh tra, giám sát NHNN chi nhánh trong việc chấp hành pháp luật và chỉ đạo của Thống đốc NHNN, đặc biệt trong việc thực hiện quản lý, cấp phép, thanh tra, giám sát, chỉ đạo cơ cấu lại đối với các QTDND; đề xuất xử lý trách nhiệm đối với Giám đốc, Chánh Thanh tra, giám sát NHNN chi nhánh và các cán bộ có liên quan đến công tác thanh tra, giám sát QTDND trên địa bàn khi để QTDND xảy ra sai phạm.

1.6. Trước mắt, tập trung chỉ đạo việc củng cố, kiện toàn các QTDND để đảm bảo an toàn, lành mạnh, ổn định hệ thống. Chưa thực hiện việc cấp phép thành lập mới tại những địa phương đang thực hiện sắp xếp cơ cấu lại các QTDND hoặc không đủ điều kiện đảm bảo an toàn, hiệu quả.

1.7. Tăng cường mối quan hệ phối hợp giữa Cơ quan Thanh tra, giám sát ngân hàng và NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố và giữa NHNN chi nhánh các tỉnh, thành phố có QTDND nhằm trao đổi nghiệp vụ, chia sẻ thông tin trong công tác thanh tra, giám sát, quản lý cấp phép. Đồng thời, tăng cường công tác đào tạo nhất là đào tạo nghiệp vụ QTDND cho các cán bộ, nhân viên QTDND trên địa bàn.

2. Cục Công nghệ thông tin đu mối, phối hợp với các đơn vị liên quan tăng cường và nâng cấp cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, hệ thống thông tin báo cáo và quản lý của NHNN. Trước mắt, chỉnh sửa, nâng cấp chương trình thông tin báo cáo đang sử dụng cho các QTDND để phục vụ công tác quản lý, giám sát toàn hệ thống trong giai đoạn hiện nay. Tập trung triển khai xây dựng, hoàn thiện ngay đề án tổng thể hệ thống thông tin báo cáo chung thống nhất trong toàn quốc, đủ khả năng thực hiện việc quản lý tập trung, có hiệu quả, giám sát đầy đủ, kịp thời phát hiện, ngăn chặn và cảnh báo các vi phạm, chia sẻ thông tin và đánh giá hệ thống QTDND.

3. Vụ Tổ chức cán bộ đầu mối, phối hợp với các đơn vị liên quan tham mưu, triển khai việc thành lập một đơn vị đầu mối, chuyên trách trong NHNN (Cơ quan TTGSNH) thực hiện chức năng quản lý vĩ mô trong việc cấp phép, xây dựng cơ chế, chính sách về tổ chức hoạt động, hướng dẫn và chỉ đạo chung công tác thanh tra, giám sát và xử lý đối với toàn hệ thống TCTD là hợp tác xã và tổ chức tài chính vi mô. Đồng thời, nghiên cứu, đề xuất việc tăng cường lực lượng cán bộ thanh tra làm công tác quản lý QTDND tại các NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố, nhất là những tỉnh có nhiều QTDND.

II. Đối với NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương

1. Giám sát chặt chẽ quá trình triển khai thực hiện phương án cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu đến năm 2020 của các QTDND trên địa bàn, đặc biệt là việc thực hiện các giải pháp để nâng cao năng lực tài chính, chất lượng tín dụng, công tác quản trị, điều hành, kiểm soát, kiểm toán nội bộ; kịp thời phát hiện và điều chỉnh phương án đã được phê duyệt phù hợp với thực tế triển khai.

2. Tiếp tục chỉ đạo, giám sát các QTDND thực hiện chuyển tiếp các nội dung theo Thông tư 04/2015/TT-NHNN; tập trung xử lý những vấn đề về địa bàn hoạt động, về thành viên, vốn góp của thành viên; về huy động tiền gửi từ thành viên theo đúng quy định; thu hẹp quy mô hoạt động và giảm dần địa bàn hoạt động của các QTDND liên xã, phường, trước hết là các QTDND hoạt động kém hiệu quả.

3. Triển khai thực hiện quy trình giám sát ngân hàng theo Thông tư số 08/2017/TT-NHNN ngày 01/8/2017; chủ động xây dựng ngưỡng cảnh báo và thường xuyên có văn bản cảnh báo các QTDND trên địa bàn có dấu hiệu hoạt động thiếu an toàn; đẩy mạnh công tác giám sát, nâng cao khả năng phát hiện, cảnh báo sớm các rủi ro, yếu kém, vi phạm pháp luật trong hoạt động của các QTDND, từ đó xác định trọng tâm, trọng điểm cho công tác thanh tra tại chỗ.

4. Thực hiện đúng quy định về chấp thuận nhân sự, quản trị, điều hành, kiểm soát của QTDND; đảm bảo nhân sự quản trị, điều hành, kiểm soát QTDND có đầy đủ tiêu chuẩn, điều kiện theo quy định.

5. Nâng cao chất lượng công tác thanh tra, tập trung thanh tra các lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro, dễ phát sinh sai phạm như hệ thống kiểm tra, kiểm soát và kiểm toán nội bộ; việc ban hành và thực hiện các quy định nội bộ về quản trị, điều hành, công tác tín dụng và quản lý an toàn tiền mặt, kho quỹ, thẻ trắng sổ tiết kiệm, giấy tờ có giá. Tăng tần suất kiểm tra đột xuất nhằm phát hiện những bất thường trong hoạt động của QTDND để có biện pháp xử lý kịp thời, đối chiếu tiền gửi trên sổ sách và thực tế hoạt động tại các QTDND; đối chiếu hồ sơ vay vốn (nhất là những món vay lớn) với thực tế khách hàng để kịp thời phát hiện các hành vi vi phạm như: lập hồ sơ khống vay vốn hoặc đứng tên người khác vay hộ tại QTDND để sử dụng cho mục đích cá nhân. Kiểm tra bất thường những QTDND có dấu hiệu hoạt động không lành mạnh, để xử lý kịp thời vi phạm.

6. Tăng cường xử lý nghiêm theo quy định đối với những QTDND có vi phạm được phát hiện nhằm đảm bảo tính răn đe, đặc biệt những vi phạm về quản trị, điều hành, cấp tín dụng. Xử lý kiên quyết, áp dụng các hình phạt cao nhất theo quy định các vi phạm tái diễn hoặc vi phạm chậm khắc phục; chủ động chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra các vụ việc có dấu hiệu hình sự và phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương cùng các cơ quan chức năng khác trong quá trình thu hẹp dần địa bàn hoạt động, kiểm soát đặc biệt và xử lý pháp nhân đối với QTDND.

7. Tăng cường giám sát việc thực hiện các kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý sau thanh tra QTDND để đảm bảo việc chấp hành đầy đủ, nghiêm túc, đúng thời hạn nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra.

8. Phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương và các đơn vị liên quan để có giải pháp xử lý nhằm ổn định hoạt động của QTDND và đảm bảo an ninh, chính trị, trật tự xã hội trên địa bàn, tổ chức tuyên truyền, vận động người dân tham gia, ủng hộ hoạt động của QTDND nhằm tạo lòng tin, uy tín với nhân dân. Đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, hiểu biết pháp luật, đạo đức nghề nghiệp cho cán bộ QTDND; thường xuyên thông tin cho cán bộ, nhân viên QTDND về những phương thức, thủ đoạn, hành vi vi phạm mới trong hoạt động tiền tệ ngân hàng để cán bộ, nhân viên biết và phòng ngừa.

9. Chú trọng công tác phổ biến tuyên truyền, hướng dẫn, triển khai các văn bản quy phạm pháp luật của Nhà nước, văn bản chỉ đạo điều hành của Thống đốc NHNN về tiền tệ, hoạt động ngân hàng, nhất là các văn bản có liên quan trực tiếp đến QTDND.

10. Giám đốc, Chánh Thanh tra, giám sát NHNN chi nhánh và cán bộ có liên quan thuộc NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố chịu trách nhiệm trước Thống đốc NHNN về những tồn tại, yếu kém, rủi ro trong hoạt động của các QTDND trên địa bàn; chủ động tham mưu và đề xuất xử lý kịp thời theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền quy định, báo cáo Thống đốc NHNN những trường hợp vượt thẩm quyền. Chất lượng hoạt động của các QTDND trên địa bàn là một trong những căn cứ để đánh giá kết quả, phân loại công chức hằng năm đối với Giám đốc, Chánh Thanh tra, giám sát và các cán bộ liên quan của NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố. Trường hợp cần thiết, Thống đốc NHNN sẽ xem xét đình chỉ, miễn nhiệm hoặc cách chức Giám đốc hoặc Chánh Thanh tra, giám sát NHNN chi nhánh theo quy định pháp luật khi phát hiện hành vi thiếu trách nhiệm, yếu kém trong công tác quản lý các QTDND.

[...]