Chỉ thị 05/CT-UBND năm 2024 tăng cường công tác phòng, chống đuối nước ở trẻ em trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi

CHỈ THỊ

VỀ VIỆC TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG ĐUỐI NƯỚC Ở TRẺ EM TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH

Thời gian qua, việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 06/CT-UBND ngày 13/3/2019 của UBND tỉnh về tăng cường chỉ đạo thực hiện công tác phòng, chống đuối nước ở trẻ em được các cấp, các ngành, địa phương trong tỉnh triển khai thực hiện. Mặc dù, số vụ đuối nước trẻ em không tăng so với giai đoạn trước, nhưng tỷ lệ vẫn còn cao và có chiều hướng gia tăng. Theo thống kê, từ năm 2019 đến nay trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 85 vụ/95 trẻ em tử vong (đặc biệt tại các huyện: Bình Sơn 19 vụ/24 trẻ tử vong; thành phố Quảng Ngãi 10 vụ/13 trẻ tử vong; thị xã Đức Phổ 09 vụ/11 trẻ tử vong; Sơn Tịnh 08 vụ/10 trẻ tử vong...). Riêng từ đầu năm 2024 đến nay, xảy ra một số vụ đuối nước tại huyện Bình Sơn (02 vụ/02 trẻ tử vong; thành phố Quảng Ngãi 02 vụ/02 trẻ tử vong). Nguyên nhân: một số cấp ủy, chính quyền cơ sở chưa quyết liệt chỉ đạo công tác phòng, chống đuối nước ở trẻ em trên địa bàn quản lý; việc tổ chức dạy bơi, kỹ năng phòng chống đuối nước cho trẻ em còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu; việc tổ chức rà soát các khu vực có nguy cơ xảy ra tai nạn đuối nước trẻ em tại địa phương chưa hiệu quả; công tác tuyên truyền, giáo dục phòng, chống đuối nước trẻ em còn hạn chế,...Nhằm bảo đảm môi trường sống an toàn cho trẻ em, kịp thời ngăn ngừa, hạn chế tai nạn, thương tích, tai nạn đuối nước cho trẻ em trong thời gian đến, Ủy ban nhân dân tỉnh yêu cầu:

1. Thủ trưởng các sở, ban, ngành, Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố:

a) Tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm Chỉ thị số 23/CT-TTg ngày 26/5/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường các giải pháp bảo đảm thực hiện quyền trẻ em và bảo vệ trẻ em; Công điện số 398/CĐ-TTg ngày 02/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác phòng, chống đuối nước trẻ em; Quyết định số 1203/QĐ-UBND ngày 12/3/2021 của UBND tỉnh ban hành Chương trình phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em giai đoạn 2021 - 2030, Quyết định số 17/QĐ-UBND ngày 10/01/2022 của UBND tỉnh ban hành Kế hoạch bơi an toàn phòng, chống đuối nước trẻ em giai đoạn 2022-2030. Đẩy mạnh công tác truyền thông, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cơ sở giáo dục về phòng, chống tai nạn thương tích, đuối nước ở trẻ em.

b) Xây dựng kế hoạch hàng năm, có giải pháp, phân công nhiệm vụ cụ thể để tuyên truyền, phổ biến kiến thức, kỹ năng về phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em đến cha mẹ, người chăm sóc trẻ, hộ gia đình, thôn, tổ dân phố, khu dân cư, trường học, lớp học để bảo đảm an toàn cho trẻ em, đặc biệt tổ chức tuyên truyền cao điểm trong các tháng trước, trong hè; thực hiện việc rà soát, cải tạo, sửa chữa những nơi có nguy cơ xảy ra tai nạn thương tích, đuối nước.

c) Tăng cường phối hợp liên ngành trong việc chỉ đạo, triển khai thực hiện công tác phòng, chống tai nạn, thương tích và phòng ngừa trẻ em bị đuối nước; theo chức năng, nhiệm vụ được giao có trách nhiệm phối hợp chặt chẽ trong việc chỉ đạo, hướng dẫn, triển khai quyết liệt, hiệu quả công tác phòng, chống tai nạn, thương tích, phòng, chống đuối nước cho trẻ em trên địa bàn tỉnh. Huy động sự tham gia của các tổ chức hội, đoàn thể và của người dân trong việc phát hiện, giám sát, cảnh báo, gia cố các khu vực có nguy cơ gây tai nạn thương tích, đuối nước ở trẻ em.

d) Tiếp tục tăng cường chỉ đạo truyền thông hưởng ứng Ngày thế giới phòng, chống đuối nước 25/7 hằng năm nhằm nâng cao trách nhiệm của các cấp ủy, chính quyền, các ngành, gia đình, cộng đồng về phòng, chống đuối nước trẻ em.

2. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội chịu trách nhiệm

a) Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan, các tổ chức đoàn thể và UBND các huyện, thị xã, thành phố triển khai thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp phòng, chống tai nạn, thương tích, đuối nước trẻ em tại các chương trình, kế hoạch và các văn bản chỉ đạo của Trung ương và UBND tỉnh.

b) Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân về phòng, chống tai nạn, thương tích cho trẻ em; tuyên truyền, phổ biến kiến thức, kỹ năng về phòng, chống tai nạn, thương tích, đuối nước trẻ em.

c) Thường xuyên phối hợp tổ chức các hoạt động tập huấn kiến thức, kỹ năng phòng, chống đuối nước trẻ em cho người làm công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em ở các cấp; cho cha mẹ, người chăm sóc trẻ em và cho trẻ em. Tăng cường kiểm tra, giám sát công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em; phòng, chống đuối nước trẻ em tại địa phương theo quy định.

d) Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện ở các đơn vị, địa phương.

3. Sở Giáo dục và Đào tạo chịu trách nhiệm

a) Xây dựng kế hoạch cụ thể và phối hợp với các địa phương để chỉ đạo các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh tiếp tục tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho đội ngũ giáo viên, người quản lý giáo dục, các bậc phụ huynh và học sinh trong việc phòng, chống đuối nước cho học sinh; đặc biệt tổ chức tuyên truyền cao điểm trong trường học ở các tháng trước, trong hè, trong giờ sinh hoạt chào cờ đầu tuần...; phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường với gia đình để quản lý, giáo dục học sinh nhằm bảo đảm an toàn, phòng, chống đuối nước; tuyên truyền, vận động gia đình đưa con em đi học bơi và học kỹ năng an toàn trong môi trường nước; quản lý, phối hợp với gia đình giám sát con em trong thời gian không đến trường, quan tâm trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, địa bàn nông thôn, miền núi.

b) Rà soát việc sử dụng các cơ sở vật chất phục vụ dạy bơi an toàn cho học sinh trong trường học đảm bảo phát huy hiệu quả, triển khai các mô hình thí điểm dạy bơi trong trường học từ đó nhân rộng trong toàn tỉnh; xây dựng các mô hình “Trường học an toàn”, “Mùa hè an toàn”, “Nhà trẻ mẫu giáo an toàn” để phòng, chống tai nạn thương tích, đuối nước trẻ em. Tăng cường giáo dục thể chất, đảm bảo 100% trường học triển khai các hoạt động ngoại khóa về kỹ năng sống, hướng dẫn cho học sinh các kỹ năng an toàn trong môi trường nước, kỹ năng cứu đuối nước tại trường học; 100% trường học tổ chức để học sinh ký cam kết “Không tự ý đi bơi, lội nước khi không có người lớn đi cùng”.

4. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chịu trách nhiệm

a) Chủ trì, triển khai thực hiện có hiệu quả Kế hoạch bơi an toàn phòng, chống đuối nước trẻ em trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2022-2030 đã được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 17/QĐ-UBND ngày 10/01/2022. Phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố và các sở, ban ngành liên quan kiểm tra, đôn đốc việc triển khai thực hiện Kế hoạch. Hàng năm, xây dựng Kế hoạch và tổ chức tập luyện môn bơi, phòng chống đuối nước trẻ em (vào tháng 6 hằng năm). Tham mưu UBND tỉnh công tác tổ chức sơ kết, tổng kết việc triển khai thực hiện Kế hoạch theo quy định.

b) Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, triển khai có hiệu quả Kế hoạch bơi an toàn, phòng, chống đuối nước trẻ em, góp phần từng bước giảm tai nạn đuối nước. Phối hợp kiểm tra, hướng dẫn việc xây dựng, bảo dưỡng hệ thống bể bơi tại các thiết chế thể dục, thể thao và khuyến khích các cơ sở dịch vụ thể thao, du lịch có bể bơi để hỗ trợ các lớp dạy bơi an toàn trong môi trường nước cho trẻ em.

5. Sở Thông tin và Truyền thông chịu trách nhiệm

a) Hướng dẫn, chỉ đạo các cơ quan báo chí của tỉnh, hệ thống thông tin cơ sở tuyên truyền nội dung Chỉ thị về tăng cường công tác phòng, chống đuối nước trẻ em trên địa bàn tỉnh.

b) Phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội và các cơ quan, đơn vị liên quan triển khai hỗ trợ nhắn tin SMS miễn phí đến các thuê bao di động trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi để tuyên truyền về công tác phòng, chống đuối nước trẻ em.

6. Sở Y tế nâng cao năng lực hệ thống sơ cứu, cấp cứu ban đầu; đảm bảo sơ cứu, cấp cứu kịp thời các trường hợp trẻ em đuối nước. Tập huấn nâng cao năng lực về phòng, chống tai nạn thương tích, đuối nước trẻ em cho đội ngũ y tế tại các tuyến. Nhân rộng mô hình “Xây dựng Cộng đồng an toàn - phòng chống tai nạn thương tích trẻ em”. Thu thập, theo dõi số liệu trẻ em đang điều trị, trẻ em bị tử vong do tai nạn thương tích tại các cơ sở y tế, đặc biệt tai nạn đuối nước trẻ em.

7. Sở Giao thông vận tải chỉ đạo lực lượng Thanh tra giao thông tăng cường công tác kiểm tra các tuyến giao thông đường thủy, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về an toàn khi tham gia giao thông đường thủy, trong đó lưu ý đến các biện pháp bảo đảm an toàn cho trẻ em. Triển khai thực hiện tốt công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về an toàn giao thông.

8. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thường xuyên tổ chức kiểm tra, rà soát hệ thống hồ chứa nước, đập thủy lợi, kênh mương trên địa bàn tỉnh và chỉ đạo các tổ chức, cá nhân đang quản lý các ao, hồ, đập,...tiến hành rào chắn theo quy định và lắp đặt các biển cảnh báo nguy hiểm để phòng, chống tai nạn đuối nước.

9. Sở Tài nguyên và Môi trường kiểm tra, nhắc nhở, đôn đốc những tổ chức, cá nhân tiến hành khắc phục các mỏ đất, mỏ đá, cát, ... sau khi khai thác xong phải hoàn trả lại mặt bằng, không để tạo các hố sâu đọng nước gây nguy cơ tai nạn đuối nước. Nếu vi phạm xử lý theo quy định.

10. Sở Nội vụ phối hợp trong công tác tham mưu, đề xuất cấp có thẩm quyền biểu dương, khen thưởng đối với những tập thể, cá nhân điển hình trong công tác phòng, chống đuối nước; đồng thời, kiểm điểm, phê bình tập thể, cá nhân thiếu trách nhiệm để xảy ra tình trạng đuối nước ở trẻ em.

11. Công an tỉnh tiếp tục chỉ đạo thực hiện hiệu quả Cuộc vận động xây dựng phong trào “Văn hóa giao thông với bình yên sông nước”, Chương trình hành động “Vì an toàn trẻ em trên sông nước” do Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia phát động. Chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương thường xuyên tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm tại các điểm chở khách ngang, dọc sông, nhất là các điểm đưa đón học sinh đi học; các điểm du lịch, lễ hội, nơi vui chơi giải trí, nhất là những nơi có nhiều trẻ em tham gia hoạt động trên đường thủy nội địa; tuyên truyền, hướng dẫn, nhắc nhở về việc sử dụng áo phao, dụng cụ nổi, phương tiện cứu sinh khi tham gia giao thông đường thủy nội địa. Kịp thời phát hiện, ngăn chặn và phối hợp với các cơ quan xử lý các bến đò ngang, bến đò tự phát, chủ phương tiện, người điều khiển phương tiện đường thủy... không đảm bảo điều kiện hoạt động theo quy định.

12. Đề nghị Ban Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức chính trị-xã hội tỉnh chỉ đạo, hướng dẫn các đơn vị trực thuộc phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan và địa phương tích cực tham gia các hoạt động tuyên truyền, giáo dục, vận động nhằm nâng cao nhận thức của đoàn viên, hội viên và cộng đồng về phòng, chống tai nạn, thương tích, phòng, chống đuối nước trẻ em trên địa bàn tỉnh.

13. Đề nghị Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh tiếp tục đưa nội dung phòng, chống tai nạn đuối nước trẻ em trong công tác xây dựng gia đình gắn với phong trào thi đua “Xây dựng người Phụ nữ Việt Nam thời đại mới”; cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”, góp phần vun đắp giá trị tốt đẹp của gia đình Việt Nam. Chỉ đạo các cấp Hội phụ nữ xây dựng kế hoạch phòng, chống tai nạn đuối nước trẻ em; phối hợp với các ngành chức năng trong công tác truyền thông, giáo dục, vận động phụ nữ và các bà mẹ có con ở độ tuổi trẻ em tích cực tham gia các hoạt động phòng, chống đuối nước trẻ em. Lồng ghép nội dung phòng, chống đuối nước trẻ em vào hoạt động “Xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc”.

14. Đề nghị Hội Nông dân tỉnh đưa nội dung phòng, chống tai nạn thương tích cho trẻ em, trong đó có nội dung phòng, chống đuối nước vào nội dung phổ biến, sinh hoạt định kỳ tại địa phương. Triển khai thí điểm mô hình “Chi hội phòng, chống đuối nước trẻ em”; “Tổ Hội phòng chống đuối nước trẻ em”; phối hợp xây dựng, nhân rộng mô hình “Ngôi nhà an toàn” phòng, chống tai nạn, thương tích trẻ em; tham gia xây dựng bể bơi, hồ bơi, dạy bơi cho trẻ em.

15. Đề nghị Tỉnh đoàn chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức Đoàn các cấp thực hiện việc phối hợp với cơ sở giáo dục và chính quyền địa phương tiếp nhận, quản lý, tổ chức hoạt động hè tại địa bàn dân cư, trong đó chú trọng các hoạt động rèn luyện kiến thức, kỹ năng phòng, chống đuối nước cho thiếu niên, nhi đồng. Tăng cường công tác truyền thông phòng, chống đuối nước; nâng cao nhận thức của đoàn viên thanh niên, thiếu niên, nhi đồng và cộng đồng về phòng, chống đuối nước; phối hợp với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức dạy bơi, học và thi bơi trong đoàn viên, đội viên, thiếu niên, nhi đồng.

16. Đài Phát thanh và Truyền hình Quảng Ngãi, Báo Quảng Ngãi, Cổng Thông tin điện tử tỉnh xây dựng các chuyên mục, chuyên trang, kịp thời đưa tin bài, các thông điệp tuyên truyền về phòng, chống đuối nước trẻ em.

17. Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố chịu trách nhiệm:

a) Tăng cường công tác chỉ đạo về phòng, chống đuối nước tại địa bàn. Chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn, các đơn vị liên quan, các cơ sở giáo dục trên địa bàn tổ chức rà soát, kiểm tra, kịp thời loại bỏ các nguy cơ gây tai nạn, thương tích, đuối nước và các nguy cơ mất an toàn khác cho trẻ em; có biện pháp chủ động khắc phục, phòng ngừa, cảnh giới, nhắc nhở để bảo đảm môi trường sống an toàn cho trẻ em. Tổ chức vận động các hộ gia đình cam kết trách nhiệm xây dựng ngôi nhà an toàn, bảo đảm an toàn cho trẻ em.

b) Rà soát, lập bản đồ cảnh báo kịp thời các địa điểm (hố nước, hồ ao, sông, suối, biển, các khu vực nước sâu, nguy hiểm, công trình chứa nước...) có nguy cơ gây tai nạn đuối nước tại địa bàn; triển khai các biện pháp phòng ngừa, khắc phục (như làm rào chắn, biển cảnh báo; cảnh giới, nhắc nhở...) để người dân biết phòng tránh.

c) Tăng cường các hoạt động truyền thông về trách nhiệm, phổ biến kiến thức, kỹ năng về phòng, chống đuối nước trẻ em cho cha mẹ, trẻ em, học sinh và cộng đồng dân cư; trên các phương tiện thông tin đại chúng, hệ thống truyền thanh cơ sở.

d) Chỉ đạo các ngành chức năng, hướng dẫn việc tăng cường rèn luyện thể dục, thể thao, các hoạt động vui chơi, giải trí, hoạt động văn hóa, nghệ thuật cho trẻ em trong mùa hè. Chỉ đạo và huy động các tổ chức đoàn thể, các tổ chức xã hội, các tổ liên gia tự quản trong địa bàn dân cư tận dụng cơ sở vật chất, địa điểm hiện có, mở cửa nhà văn hóa, trường học, sân thể thao...tạo điều kiện cho trẻ em sinh hoạt hè trên địa bàn dân cư. Tiến hành rà soát, xây dựng lực lượng cứu hộ tại các bãi biển, nơi tập trung đông người.

đ) Bố trí ngân sách hằng năm của địa phương theo phân cấp ngân sách để thực hiện công tác phòng, chống đuối nước trẻ em và vận động xã hội xây dựng, bảo dưỡng cơ sở vật chất, thiết chế thể dục, thể thao, phát triển hệ thống bể bơi thông minh và các nguồn nước mở an toàn để tổ chức các lớp dạy kỹ năng an toàn trong môi trường nước và phổ cập bơi an toàn cho trẻ em, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, địa bàn đã xảy ra đuối nước trẻ em; hỗ trợ kinh phí phù hợp đối với việc học bơi, rèn luyện kỹ năng bơi an toàn phòng, chống đuối nước cho học sinh, trẻ em.

e) Kiểm tra, thanh tra việc thực hiện công tác phòng, chống đuối nước trẻ em của các cơ quan, tổ chức, chính quyền các cấp; làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu trong việc thực hiện các biện pháp phòng, chống đuối nước tại địa phương. Gắn trách nhiệm của người đứng đầu cấp huyện, xã quản lý trẻ em nếu để xảy ra trường hợp từ 02 trẻ em/năm trở lên tử vong do đuối nước.

g) Duy trì hệ thống thu thập thông tin, số liệu về tình hình đuối nước trẻ em bị tử vong tại địa phương. Báo cáo, phân tích kịp thời các vụ việc trẻ em bị tử vong do đuối nước về nguyên nhân, các can thiệp, hỗ trợ, giải pháp khắc phục. Báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh (thông qua Sở Lao động - Thương binh và Xã hội) về tình hình triển khai công tác phòng, chống đuối nước ở địa phương để tổng hợp báo cáo cấp thẩm quyền theo quy định.

Chỉ thị này thay thế Chỉ thị số 06/CT-UBND ngày 13/3/2019 của UBND tỉnh về việc tăng cường chỉ đạo thực hiện công tác phòng, chống tai nạn đuối nước ở trẻ em trên địa bàn tỉnh. Yêu cầu Thủ trưởng các sở, ngành, đơn vị liên quan, Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện./.