Chỉ thị 03/CT-UBND tăng cường thực hiện biện pháp chủ động phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn năm 2025 trên địa bàn tỉnh Quảng Nam

CHỈ THỊ

VỀ VIỆC TĂNG CƯỜNG THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP CHỦ ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG NẮNG NÓNG, HẠN HÁN, THIẾU NƯỚC, XÂM NHẬP MẶN NĂM 2025 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM

Theo dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn Quảng Nam và nhận định các Trung tâm dự báo khí hậu, từ tháng 2÷4/2025 ENSO từ trạng thái La - Nina yếu chuyển dần sang trạng thái trung tính. Các địa phương trên địa bàn tỉnh có nền nhiệt độ phổ biến xấp xỉ giá trị TBNN, có nơi cao hơn từ 0.5÷1.0⁰C và từ cuối tháng 3/2025 xuất hiện nắng nóng cục bộ, đến tháng 4/2025 nắng nóng mở rộng về phạm vi ảnh hưởng và cường độ nắng nóng tăng lên rõ rệt; từ tháng 02÷4/2024, tổng lượng mưa phổ biến xấp xỉ, có nơi thấp hơn giá trị TBNN một ít, mực nước trên các sông có biến đổi chậm và có xu hướng giảm dần; từ tháng 03÷04/2025, tình hình xâm nhập mặn và thiếu hụt nguồn nước có khả năng tăng dần gây ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản, sinh hoạt của các địa phương hạ lưu hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn, sông Vĩnh Điện và sông Tam Kỳ.

Thực hiện Công điện số 128/CĐ-TTg ngày 08/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc chủ động phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn. Để chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, mặn xâm nhập; kịp thời ứng phó với ảnh hưởng thời tiết cực đoan và giảm thiểu thiệt hại đến mức thấp nhất trong sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh; Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu:

1. Các Sở, Ban ngành, đơn vị có liên quan

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền để Nhân dân thấy rõ về tình hình thời thời tiết nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, mặn xâm nhập nhằm nâng cao ý thức sử dụng nước hết sức tiết kiệm, tận dụng mọi nguồn nước thích hợp để sử dụng có hiệu quả; đề cao trách nhiệm của cả hệ thống chính trị để tập trung vào công tác phòng, chống hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn trong năm 2025.

2. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

Tổ chức theo dõi công tác triển khai phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn tại các địa phương; trực tiếp theo dõi, chỉ đạo công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn đối với khu tưới do Công ty TNHH một thành viên Khai thác thủy lợi Quảng Nam phụ trách; tổng hợp kịp thời tình hình thiệt hại do nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn gây ra và đề xuất các giải pháp khắc phục; tham mưu UBND tỉnh trong công tác chỉ đạo điều hành, báo cáo Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương theo quy định.

Tổ chức theo dõi diễn biến nguồn nước tại các hồ chứa thủy điện, thủy lợi để chỉ đạo và tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các chủ đập vận hành điều tiết linh hoạt nhằm đảm bảo nguồn nước cấp phục vụ cho sinh hoạt nông thôn và sản xuất nông nghiệp.

Theo dõi, chỉ đạo Công ty TNHH một thành viên Khai thác thủy lợi Quảng Nam vận hành hiệu quả hệ thống các công trình thủy lợi được giao quản lý, chủ động trữ nước bảo đảm đáp ứng nhu cầu nước tưới cho cây trồng, hạn chế thiệt hại đối với sản xuất nông nghiệp; kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải đổ vào hồ chứa, công trình thủy lợi thuộc phạm vi quản lý đảm bảo an toàn chất lượng nguồn nước.

Chỉ đạo các đơn vị cung cấp nước sinh hoạt nông thôn trên địa bàn tỉnh trong việc duy tu, bảo dưỡng hệ thống nhà máy và đường ống đảm bảo cấp nước ổn định, an toàn; kịp thời sửa chữa, khắc phục các sự cố (nếu có) để sớm cấp nước lại cho sản xuất, sinh hoạt.

Tổng hợp công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn tại các địa phương; phối hợp với Sở Tài chính báo cáo và đề xuất UBND tỉnh hỗ trợ kinh phí thực hiện theo quy định.

3. Sở Tài nguyên và Môi trường

Tăng cường kiểm tra, quản lý cấp phép, khai thác tài nguyên, khoáng sản, đặc biệt là khai thác cát, sỏi lòng sông, tránh sạt lở, tăng rủi ro thiên tai; phối hợp, hướng dẫn các địa phương thực hiện đúng quy định của pháp luật liên quan đến việc sử dụng vật liệu tại chỗ khi thực hiện phương án đắp đập tạm trên các sông và nạo vét các công trình thủy lợi, sông suối.

Tăng cường kiểm tra chất lượng nguồn nước, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi đổ chất thải, xác động vật chết ra môi trường làm ô nhiễm nguồn nước.

Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND các huyện, thị xã, thành phố đề xuất UBND tỉnh quyết định sử dụng các nguồn nước mặt, nước dưới đất và công trình cấp nước dự phòng hiện có trên địa bàn tỉnh để chủ động ứng phó với tình trạng hạn hán, thiếu nước cấp cho sinh hoạt và các nhu cầu sử dụng nước thiết yếu khác trên địa bàn tỉnh.

4. Sở Xây dựng

Phối hợp với các địa phương triển khai các giải pháp ứng phó nguy cơ thiếu nước sinh hoạt theo lĩnh vực được phân công; chủ động phối hợp với các địa phương và cơ quan liên quan nghiên cứu, triển khai phương án để từng bước chủ động cấp nước sinh hoạt cho người dân tại các khu vực thường xuyên xảy ra thiếu nước hàng năm.

Chỉ đạo các đơn vị cung cấp nước sinh hoạt do Sở Xây dựng quản lý trên địa bàn tỉnh trong việc duy tu, bảo dưỡng hệ thống nhà máy và đường ống đảm bảo cấp nước ổn định, an toàn; kịp thời sửa chữa, khắc phục các sự cố (nếu có) để sớm cấp nước lại cho sản xuất, sinh hoạt.

5. Sở Y tế

Tham mưu UBND tỉnh tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn người dân biện pháp bảo vệ sức khỏe, nhất là trong những ngày nắng nóng gay gắt kéo dài.

6. Sở Công Thương

Kiểm tra, giám sát việc thực hiện vận hành các hồ chứa thủy điện theo đúng các quy trình vận hành được duyệt; phối hợp vận hành, điều tiết linh hoạt của các hồ chứa thủy điện đảm bảo nguồn nước cấp phục vụ cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp vùng hạ du.

7. Sở Tài chính

Tham mưu UBND tỉnh xem xét hỗ trợ, bổ sung kịp thời kinh phí cho các địa phương, cơ quan, đơn vị để triển khai thực hiện phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn đạt hiệu quả, đúng quy định.

8. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố

Phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể Nhân dân tại địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân nâng cao ý thức sử dụng nước tiết kiệm trong sản xuất, sinh hoạt, đồng thời chủ động có giải pháp ứng phó phù hợp.

Tổ chức xây dựng, phê duyệt phương án ứng phó với thời tiết nắng nóng gây hạn hán, thiếu nước và xâm nhập mặn trên địa bàn và chỉ đạo, tổ chức thực hiện đồng bộ các giải pháp phi công trình và giải pháp công trình nhằm hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn gây ra.

CHỈ THỊ

VỀ VIỆC TĂNG CƯỜNG THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP CHỦ ĐỘNG PHÒNG, CHỐNG NẮNG NÓNG, HẠN HÁN, THIẾU NƯỚC, XÂM NHẬP MẶN NĂM 2025 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM

Theo dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn Quảng Nam và nhận định các Trung tâm dự báo khí hậu, từ tháng 2÷4/2025 ENSO từ trạng thái La - Nina yếu chuyển dần sang trạng thái trung tính. Các địa phương trên địa bàn tỉnh có nền nhiệt độ phổ biến xấp xỉ giá trị TBNN, có nơi cao hơn từ 0.5÷1.0⁰C và từ cuối tháng 3/2025 xuất hiện nắng nóng cục bộ, đến tháng 4/2025 nắng nóng mở rộng về phạm vi ảnh hưởng và cường độ nắng nóng tăng lên rõ rệt; từ tháng 02÷4/2024, tổng lượng mưa phổ biến xấp xỉ, có nơi thấp hơn giá trị TBNN một ít, mực nước trên các sông có biến đổi chậm và có xu hướng giảm dần; từ tháng 03÷04/2025, tình hình xâm nhập mặn và thiếu hụt nguồn nước có khả năng tăng dần gây ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản, sinh hoạt của các địa phương hạ lưu hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn, sông Vĩnh Điện và sông Tam Kỳ.

Thực hiện Công điện số 128/CĐ-TTg ngày 08/12/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc chủ động phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn. Để chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, mặn xâm nhập; kịp thời ứng phó với ảnh hưởng thời tiết cực đoan và giảm thiểu thiệt hại đến mức thấp nhất trong sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh; Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu:

1. Các Sở, Ban ngành, đơn vị có liên quan

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền để Nhân dân thấy rõ về tình hình thời thời tiết nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, mặn xâm nhập nhằm nâng cao ý thức sử dụng nước hết sức tiết kiệm, tận dụng mọi nguồn nước thích hợp để sử dụng có hiệu quả; đề cao trách nhiệm của cả hệ thống chính trị để tập trung vào công tác phòng, chống hạn, thiếu nước, xâm nhập mặn trong năm 2025.

2. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

Tổ chức theo dõi công tác triển khai phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn tại các địa phương; trực tiếp theo dõi, chỉ đạo công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn đối với khu tưới do Công ty TNHH một thành viên Khai thác thủy lợi Quảng Nam phụ trách; tổng hợp kịp thời tình hình thiệt hại do nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn gây ra và đề xuất các giải pháp khắc phục; tham mưu UBND tỉnh trong công tác chỉ đạo điều hành, báo cáo Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương theo quy định.

Tổ chức theo dõi diễn biến nguồn nước tại các hồ chứa thủy điện, thủy lợi để chỉ đạo và tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các chủ đập vận hành điều tiết linh hoạt nhằm đảm bảo nguồn nước cấp phục vụ cho sinh hoạt nông thôn và sản xuất nông nghiệp.

Theo dõi, chỉ đạo Công ty TNHH một thành viên Khai thác thủy lợi Quảng Nam vận hành hiệu quả hệ thống các công trình thủy lợi được giao quản lý, chủ động trữ nước bảo đảm đáp ứng nhu cầu nước tưới cho cây trồng, hạn chế thiệt hại đối với sản xuất nông nghiệp; kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải đổ vào hồ chứa, công trình thủy lợi thuộc phạm vi quản lý đảm bảo an toàn chất lượng nguồn nước.

Chỉ đạo các đơn vị cung cấp nước sinh hoạt nông thôn trên địa bàn tỉnh trong việc duy tu, bảo dưỡng hệ thống nhà máy và đường ống đảm bảo cấp nước ổn định, an toàn; kịp thời sửa chữa, khắc phục các sự cố (nếu có) để sớm cấp nước lại cho sản xuất, sinh hoạt.

Tổng hợp công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn tại các địa phương; phối hợp với Sở Tài chính báo cáo và đề xuất UBND tỉnh hỗ trợ kinh phí thực hiện theo quy định.

3. Sở Tài nguyên và Môi trường

Tăng cường kiểm tra, quản lý cấp phép, khai thác tài nguyên, khoáng sản, đặc biệt là khai thác cát, sỏi lòng sông, tránh sạt lở, tăng rủi ro thiên tai; phối hợp, hướng dẫn các địa phương thực hiện đúng quy định của pháp luật liên quan đến việc sử dụng vật liệu tại chỗ khi thực hiện phương án đắp đập tạm trên các sông và nạo vét các công trình thủy lợi, sông suối.

Tăng cường kiểm tra chất lượng nguồn nước, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi đổ chất thải, xác động vật chết ra môi trường làm ô nhiễm nguồn nước.

Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND các huyện, thị xã, thành phố đề xuất UBND tỉnh quyết định sử dụng các nguồn nước mặt, nước dưới đất và công trình cấp nước dự phòng hiện có trên địa bàn tỉnh để chủ động ứng phó với tình trạng hạn hán, thiếu nước cấp cho sinh hoạt và các nhu cầu sử dụng nước thiết yếu khác trên địa bàn tỉnh.

4. Sở Xây dựng

Phối hợp với các địa phương triển khai các giải pháp ứng phó nguy cơ thiếu nước sinh hoạt theo lĩnh vực được phân công; chủ động phối hợp với các địa phương và cơ quan liên quan nghiên cứu, triển khai phương án để từng bước chủ động cấp nước sinh hoạt cho người dân tại các khu vực thường xuyên xảy ra thiếu nước hàng năm.

Chỉ đạo các đơn vị cung cấp nước sinh hoạt do Sở Xây dựng quản lý trên địa bàn tỉnh trong việc duy tu, bảo dưỡng hệ thống nhà máy và đường ống đảm bảo cấp nước ổn định, an toàn; kịp thời sửa chữa, khắc phục các sự cố (nếu có) để sớm cấp nước lại cho sản xuất, sinh hoạt.

5. Sở Y tế

Tham mưu UBND tỉnh tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn người dân biện pháp bảo vệ sức khỏe, nhất là trong những ngày nắng nóng gay gắt kéo dài.

6. Sở Công Thương

Kiểm tra, giám sát việc thực hiện vận hành các hồ chứa thủy điện theo đúng các quy trình vận hành được duyệt; phối hợp vận hành, điều tiết linh hoạt của các hồ chứa thủy điện đảm bảo nguồn nước cấp phục vụ cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp vùng hạ du.

7. Sở Tài chính

Tham mưu UBND tỉnh xem xét hỗ trợ, bổ sung kịp thời kinh phí cho các địa phương, cơ quan, đơn vị để triển khai thực hiện phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn đạt hiệu quả, đúng quy định.

8. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố

Phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể Nhân dân tại địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân nâng cao ý thức sử dụng nước tiết kiệm trong sản xuất, sinh hoạt, đồng thời chủ động có giải pháp ứng phó phù hợp.

Tổ chức xây dựng, phê duyệt phương án ứng phó với thời tiết nắng nóng gây hạn hán, thiếu nước và xâm nhập mặn trên địa bàn và chỉ đạo, tổ chức thực hiện đồng bộ các giải pháp phi công trình và giải pháp công trình nhằm hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn gây ra.

Tuân thủ chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các Bộ, ngành Trung ương; Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các sở, ngành liên quan để tổ chức triển khai thực hiện kịp thời, có hiệu quả giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; trường hợp xảy ra thiếu nước không bảo đảm cung cấp đủ cho các nhu cầu sử dụng, phải ưu tiên cấp đủ nước cho sinh hoạt, tưới cho cây lâu năm có giá trị kinh tế cao và các nhu cầu thiết yếu khác.

Xác định các khu vực có nguy cơ cao xảy ra thiếu nước sinh hoạt để chủ động tổ chức triển khai giải pháp bảo đảm cấp nước sinh hoạt cho Nhân dân, không để người dân thiếu nước sinh hoạt, trường hợp cần thiết phải huy động lực lượng, phương tiện vận chuyển nước để cung cấp cho người dân.

Chủ động tổ chức nạo vét các kênh mương, hồ chứa nước bị bồi lắng để khôi phục, tăng khả năng trữ nước; rà soát, đánh giá khả năng lấy nước, chất lượng nguồn nước các công trình thủy lợi được giao quản lý, nhất là dọc các tuyến sông xảy ra tình trạng hạ thấp mực nước để chủ động triển khai các giải pháp thích ứng phù hợp.

Chủ động bố trí ngân sách địa phương để triển khai thực hiện các giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; ưu tiên bố trí kinh phí để đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng, sửa chữa, nâng cấp công trình phục vụ cấp nước, kiểm soát nguồn nước, đặc biệt công trình cấp nước sinh hoạt tập trung, công trình lấy nước ven sông và hồ chứa nước. Trường hợp nguồn kinh phí vượt quá khả năng của địa phương, báo cáo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Tài chính để tổng hợp, đề xuất UBND tỉnh xem xét, hỗ trợ theo quy định.

Tăng cường kiểm tra việc đổ thải vào nguồn nước, kịp thời xử lý nghiêm các hành vi đổ chất thải, xác động vật chết gây ô nhiễm nguồn nước thuộc địa bàn quản lý.

Báo cáo kết quả thực hiện công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để theo dõi, chỉ đạo.

9. Công ty TNHH MTV Khai thác thủy lợi Quảng Nam và các đơn vị quản lý công trình thủy lợi ở địa phương

Xây dựng và tổ chức triển khai thực hiện Phương án ứng phó thiên tai năm 2025 đối với khu tưới, công trình do Công ty TNHH một thành viên Khai thác thủy lợi Quảng Nam quản lý sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Thực hiện kiểm tra nguồn nước tại các hồ chứa thủy lợi, đập dâng, tính toán cân đối nguồn nước và chủ động báo cáo, tham mưu kịp thời cho UBND huyện, thị xã, thành phố sớm có kế hoạch chỉ đạo việc chuyển đổi cây trồng đối với những diện tích không đảm bảo nguồn nước tưới.

Phối hợp chặt chẽ với các tổ chức Hợp tác dùng nước xây dựng kế hoạch giao, nhận nước cụ thể đối với từng tuyến kênh, khu tưới; tăng cường công tác kiểm tra đồng ruộng để cấp nước phù hợp; thực hiện các biện pháp tưới tiết kiệm, tưới luân phiên, tưới Ướt, khô xen kẽ.

Tính toán cân đối nguồn nước tại hồ chứa nước Phú Ninh, kiểm soát chặt chẽ nguồn nước và tổ chức vận hành, hệ thống kênh chính Bắc để đảm bảo cấp nước phục vụ sản xuất trên toàn hệ thống; đặc biệt, lưu ý đối với các khu tưới cuối kênh tại huyện Thăng Bình và huyện Duy Xuyên.

Trong các đợt xả nước của các hồ thủy điện trên hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn, huy động tối đa công suất, thời gian vận hành các trạm bơm điện để sử dụng nước hiệu quả cao nhất.

Đối với các trạm bơm lấy nước trên các sông thường xuyên bị nhiễm mặn (sông Thu Bồn, Vĩnh Điện, Bàn Thạch ...), cần tăng cường công tác quan trắc độ mặn, tuyệt đối không vận hành bơm tưới cho cây trồng khi nồng độ mặn lớn hơn 0,8‰.

Thường xuyên báo cáo công tác phòng chống hạn hán, thiếu nước và mặn xâm nhập về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để theo dõi, chỉ đạo.

10. Các chủ đập thủy điện trên hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn

Tổ chức theo dõi chặt chẽ diễn biến nguồn nước tại hồ chứa thủy điện; chủ động tính toán, xây dựng phương án vận hành điều tiết xả nước qua phát điện đảm bảo nguồn nước cấp cho vùng hạ du trong mùa cạn năm 2025 trên cơ sở tuân thủ các quy định của Quy trình 1865; đồng thời thực hiện đảm bảo quy định tại Điều 34 của Quy trình 1865.

Thường xuyên thông tin kết quả vận hành về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để theo dõi, tham mưu chỉ đạo thực hiện.

11. Công ty Điện lực Quảng Nam

Có kế hoạch ưu tiên nguồn điện cho các trạm bơm trên hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn hoạt động, nhất là trong các đợt hồ thủy điện vận hành điều tiết.

12. Đài Khí tượng thủy văn tỉnh

Tổ chức theo dõi diễn biến thời tiết, thủy văn trên địa bàn tỉnh; kịp thời cung cấp các bản tin dự báo, cảnh báo thời tiết, thủy văn để phục vụ cho công tác chỉ đạo sản xuất và điều hành phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn năm 2025.

13. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể Nhân dân từ tỉnh đến cơ sở

Phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương tổ chức tuyên truyền, vận động Nhân dân nâng cao ý thức tiết kiệm nước, thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống hạn và nhiễm mặn năm 2025 đạt hiệu quả.

Yêu cầu Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, địa phương có liên quan nghiêm túc triển khai thực hiện./.