Báo cáo 984/BC-UBTVQH13 kết quả giám sát việc giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến Quốc hội do Ủy ban thường vụ Quốc hội

BÁO CÁO

KẾT QUẢ GIÁM SÁT VIỆC GIẢI QUYẾT ĐƠN, THƯ KHIẾU NẠI, TỐ CÁO CỦA CÔNG DÂN GỬI ĐẾN QUỐC HỘI

Thực hiện Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2015, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã có Nghị quyết số 885/NQ-UBTVQH13 ngày 14/02/2015 về việc thành lập Đoàn giám sát “Việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 8 và thứ 9, Quốc hội Khóa XIII; giám sát việc giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến Quốc hội”; tổ chức các Đoàn công tác làm việc tại 08 tỉnh1 và với một số cơ quan2 về kết quả giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo do các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội chuyển đến; tổ chức giám sát việc giải quyết 14 vụ việc khiếu nại kéo dài; tổng hợp kết quả giám sát của các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội các địa phương.

Ủy ban thường vụ Quốc hội xin trân trọng báo cáo Quốc hội kết quả giám sát như sau:

I. KẾT QUẢ TIẾP NHẬN, XỬ LÝ VÀ TỔ CHỨC GIÁM SÁT VIỆC GIẢI QUYẾT ĐƠN, THƯ KHIẾU NẠI, TỐ CÁO CỦA CÔNG DÂN GỬI ĐẾN QUỐC HỘI

1. Tình hình đơn, thư khiếu nại, tố cáo gửi Quốc hội

Trong năm 2015, các cơ quan của Quốc hội, cơ quan của Ủy ban thường vụ Quốc hội đã tiếp nhận 26.033 đơn, thư, khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân, tăng 27,69% so với năm 2014; Ủy ban Tư pháp tiếp nhận nhiều nhất với 13.855 đơn, thư; tiếp đến là Ủy ban Kinh tế với 5.882 đơn, thư; Ủy ban Pháp luật với 2.745 đơn, thư; Ủy ban Về các vấn đề xã hội với 2.057 đơn, thư 3... Trong đó, Ban Dân nguyện đã tiếp nhận 18.629 đơn, thư; tiến hành nghiên cứu sơ bộ và phân loại, chuyển đến các cơ quan của Quốc hội, Ban Công tác đại biểu để xử lý theo lĩnh vực phụ trách 16.434 đơn, thư. Các Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội đã tiếp nhận, phân loại, xử lý 15.026 đơn thư khiếu nại, tố cáo và kiến nghị, phản ánh. Đơn, thư khiếu nại, tố cáo chủ yếu tập trung vào các nội dung:

Đơn khiếu nại về hành chính chủ yếu là về đất đai liên quan đến thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, tranh chấp đất đai, đòi lại đất cũ, nổi lên là việc thu hồi đất để xây dựng chợ, trung tâm thương mại; về tổ chức thực hiện chính sách đối với người có công, an sinh xã hội; gần đây xuất hiện một số vụ việc liên quan đến thực hiện chính sách tôn giáo.

Đơn tố cáo chủ yếu liên quan đến cán bộ, công chức cố ý làm trái, chiếm đoạt tài sản, lạm dụng chức vụ, quyền hạn để vụ lợi, vi phạm trong quản lý, sử dụng đất đai, tài chính, ngân sách, đầu tư xây dựng cơ bản; đáng chú ý là có nhiều trường hợp, bản chất nội dung tố cáo xuất phát từ việc khiếu nại về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nhưng do kết quả giải quyết chưa đáp ứng được yêu cầu của cá nhân người khiếu nại nên chuyển sang tố cáo người giải quyết khiếu nại.

Đơn khiếu nại, tố cáo liên quan đến hoạt động tư pháp có xu hướng gia tăng: số đơn, thư gửi đến Tòa án nhân dân các cấp tăng 10%; số đơn thư gửi đến Viện kiểm sát nhân dân các cấp tăng 6,5%; số đơn, thư khiếu nại, tố cáo về thi hành án dân sự giảm 8,52%; đáng lưu ý là có nhiều đơn gửi vượt cấp; số đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm chiếm phần lớn, trong đó, khiếu nại giám đốc thẩm, tái thẩm chủ yếu liên quan đến lĩnh vực hình sự và dân sự, nhất là khiếu nại đối với các vụ án về tranh chấp nhà, đất, thừa kế, hợp đồng, hôn nhân và gia đình; nhiều vụ việc đã được giải quyết qua nhiều cấp, nhiều lần nhưng công dân vẫn tiếp tục khiếu nại; đơn tố cáo cán bộ các cơ quan tư pháp có hành vi vi phạm pháp luật trong quá trình giải quyết vụ án chủ yếu phát sinh sau khi vụ án được xét xử nhưng không đáp ứng được yêu cầu của người khiếu nại, tố cáo.

2. Kết quả xử lý đơn, thư và tổ chức giám sát của các cơ quan của Quốc hội, cơ quan của Ủy ban thường vụ Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội

Sau khi nghiên cứu, các cơ quan của Quốc hội, cơ quan của Ủy ban thường vụ Quốc hội đã chuyển 1.751 đơn/11.398 đơn đủ điều kiện xử lý đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết4 (đạt tỷ lệ 15,36%) và nhận được 895 văn bản trả lời (đạt tỷ lệ 51,11% so với đơn đã chuyển); hướng dẫn, thông báo trả lời công dân đối với 241 trường hợp (đạt tỷ lệ 2,11%).

Các Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội đã chuyển 5.030 đơn/15.026 đơn tiếp nhận đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết (đạt tỷ lệ 33,47%); nhận được 2.808 văn bản trả lời (đạt tỷ lệ 55,82% so với số đơn thư đã chuyển); nghiên cứu, hướng dẫn và trả lời cho công dân đối với 1.976 đơn (đạt tỷ lệ 13,15%).

Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao, các cơ quan của Quốc hội đã chủ động xây dựng kế hoạch giám sát, kết hợp giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo với giám sát chuyên đề, giám sát thông qua việc xem xét báo cáo của các bộ, ngành về việc giải quyết khiếu nại, tố cáo thuộc lĩnh vực phụ trách. Kết quả: các cơ quan của Quốc hội, cơ quan của Ủy ban thường vụ Quốc hội đã tổ chức được 05 cuộc giám sát chuyên đề và giám sát 32 vụ việc khiếu nại, tố cáo cụ thể5 (đạt tỷ lệ 1,82% so với tổng số đơn, thư đã chuyển).

Nhìn chung, các Đoàn đại biểu Quốc hội đã có sự quan tâm, xây dựng chương trình, kế hoạch và tổ chức giám sát chuyên đề về việc giải quyết khiếu nại, tố cáo; đồng thời, tổ chức triển khai giám sát việc giải quyết những vụ việc khiếu nại, tố cáo cụ thể; một số Đoàn lồng ghép nội dung giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo vào giám sát chuyên đề về kinh tế, xã hội ở địa phương. Một số đại biểu Quốc hội đã tích cực nghiên cứu vụ việc khiếu nại phức tạp, kéo dài và kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ xem xét lại việc giải quyết. Kết quả: trong số 63 Đoàn đại biểu Quốc hội có 23/63 Đoàn tổ chức được 63 cuộc giám sát chuyên đề, có sự lồng ghép6 với giám sát việc giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo; có 24/63 Đoàn đại biểu Quốc hội tổ chức giám sát được 98 vụ khiếu nại, tố cáo cụ thể7 (đạt tỷ lệ 1,95% số đơn đã chuyển). So với cùng kỳ năm trước thì số cuộc giám sát chuyên đề và lồng ghép tăng nhưng không đáng kể (tăng 04 cuộc), nhưng giám sát vụ việc lại giảm (giảm 10 vụ việc).

II. KẾT QUẢ GIÁM SÁT ĐỐI VỚI VIỆC GIẢI QUYẾT ĐƠN, THƯ KHIẾU NẠI, TỐ CÁO CỦA CÔNG DÂN DO CÁC CƠ QUAN CỦA QUỐC HỘI, CƠ QUAN CỦA ỦY BAN THƯỜNG VỤ QUỐC HỘI, ĐOÀN ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI VÀ ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI CHUYỂN ĐẾN CƠ QUAN CÓ THẨM QUYỀN

Trong kỳ giám sát, các cơ quan của Quốc hội, cơ quan của Ủy ban thường vụ Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội đã chuyển đến 05 bộ ngành và 08 tỉnh 1.292 đơn khiếu nại, tố cáo. Sau khi tiếp nhận đơn, các bộ, ngành và địa phương đã chủ động nghiên cứu, xử lý và giải quyết được 664/1.292 đơn, đạt tỷ lệ 51,4%. Qua xem xét Báo cáo, làm việc trực tiếp với các bộ, ngành và địa phương chịu sự giám sát, cho thấy kết quả như sau:

1. Kết quả giám sát đối với 5 Bộ, ngành:

- Văn phòng Chính phủ: Đã xem xét, tham mưu, đề xuất Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo giải quyết đối với 6/6 vụ việc nhận được do Ban Dân nguyện chuyển8 (đạt 100%); trong đó, 03 vụ việc giao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường9, 01 vụ việc giao cho Bộ Công thương10, 02 vụ việc giao Thanh tra Chính phủ11. Đến nay, có 04 vụ việc đã được Phó Thủ tướng đồng ý với kiến nghị giải quyết của các bộ, ngành.

Theo Báo cáo của Chính phủ12, 10/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (Hà Nội, Lạng Sơn, Yên Bái, Gia Lai, Hà Tĩnh, Lâm Đồng, Quảng Bình, Bình Thuận, Cần Thơ, Vĩnh Long) và 3 Bộ (Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng, Y tế) báo cáo đã giải quyết được 576/810 vụ việc khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh do đại biểu Quốc hội, các Đoàn đại biểu Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội chuyển đến; còn lại 243 vụ việc (riêng thành phố Hà Nội còn 216 vụ việc) đang tiếp tục giải quyết.

- Bộ Tài nguyên và Môi trường: Đã xem xét giải quyết được 6/8 vụ việc; trong đó, Bộ đã có văn bản hướng dẫn, chuyển 05 vụ việc đến cơ quan có thẩm quyền xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật, có quyết định giải quyết 01 vụ việc13; còn 02 vụ việc Bộ đang rà soát thẩm tra, xác minh để giải quyết14.

- Thanh tra Chính phủ: Đã xem xét giải quyết được 6/13 vụ việc; trong đó 05 vụ việc đã giải quyết và có thông báo trả lời, 01 vụ việc có văn bản báo cáo xin ý kiến của Thủ tướng Chính phủ; còn 07/13 vụ việc Thanh tra Chính phủ đang tiếp tục xem xét, đôn đốc và tập trung giải quyết (trong đó, có 03 vụ việc đã thành lập Đoàn kiểm tra15; 04 vụ việc đang phối hợp với Thanh tra Bộ, ngành và Ủy ban nhân dân các tỉnh16 để kiểm tra, rà soát và thống nhất phương án giải quyết dứt điểm trong thời gian tới).

- Tòa án nhân dân tối cao: Đã giải quyết được 290/549 đơn (có 460 đơn đề nghị xem xét lại bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm và 89 đơn khiếu nại, tố cáo đối với cán bộ, công chức Tòa án), đạt tỷ lệ 52,82%, trong đó: Đối với 460 đơn có nội dung đề nghị xem xét lại các bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm: Đã giải quyết được 239/460 đơn, đạt tỷ lệ 52%, với 135 đơn không có căn cứ kháng nghị đã trả lời đương sự, 104 đơn được kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm (đã xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm 54 vụ); 221 đơn còn lại đều còn trong thời hạn kháng nghị giám đốc thẩm và đang được tiếp tục xem xét theo quy định của pháp luật. Đối với 89 đơn khiếu nại, tố cáo cán bộ, công chức Tòa án: Đã giải quyết được 51/89 đơn, đạt tỷ lệ 57,3%; trong đó, có 37 đơn khiếu nại liên quan đến hoạt động tố tụng, 14 đơn tố cáo cán bộ, công chức Tòa án; còn lại 38 đơn đang xem xét, giải quyết.

- Viện Kiểm sát nhân dân tối cao: Đã xem xét giải quyết được 181/498 đơn, thư khiếu nại, tố cáo và đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, đạt tỷ lệ 36,4%. Cụ thể: Đối với đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm: Đã giải quyết 135/413 đơn đã thụ lý (đạt 32,6%). Trong đó, Quyết định kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm 19 bản án và Tòa án nhân dân tối cao đã xét xử chấp nhận kháng nghị 16/19 kháng nghị (đạt 84,2%); ban hành văn bản trả lời không có căn cứ kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm đối với 77 trường hợp17; ban hành kết luận 38 vụ do Tòa án nhân dân tối cao có kháng nghị và đưa ra xét xử18. Còn lại 278 đơn đang trong thời hạn giải quyết, Viện kiểm sát nhân dân tối cao tiếp tục giải quyết theo quy định của pháp luật, trong đó đã ban hành 85 văn bản thông báo tới công dân và các cơ quan chuyển đơn về tiến độ giải quyết. Đối với đơn khiếu nại trong hoạt động tư pháp thuộc thẩm quyền: Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã thụ lý 39 đơn về 36 vụ việc, đã giải quyết 15 vụ (41,7%) và đang giải quyết đối với 21 vụ việc. Đối với đơn tố cáo liên quan đến cán bộ trong ngành kiểm sát nhân dân: Đã thụ lý 12 đơn về 11 vụ việc, Viện kiểm sát nhân dân đã giải quyết 04 vụ việc (36,4%) và đang tập trung giải quyết 07 vụ việc còn lại. Viện kiểm sát nhân dân địa phương thụ lý 32 đơn/32 vụ việc, đã nghiên cứu, giải quyết 27 vụ việc, trong đó có 17 khiếu nại, 05 tố cáo và 05 đơn đề nghị kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm.

2. Kết quả giám sát đối với 08 tỉnh, thành phố

Trên cơ sở nghiên cứu các vụ việc cụ thể, các cơ quan của Quốc hội và cơ quan của Ủy ban thường vụ Quốc hội đã chuyển đến các cơ quan chức năng của 08 tỉnh nơi Đoàn đến giám sát 28 vụ việc để giải quyết theo thẩm quyền19 (các cơ quan của Quốc hội chuyển 02 đơn; Ban Dân nguyện chuyển 26 đơn).

Qua làm việc tại các tỉnh, ngoài nghe báo cáo về tình hình và công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo nói chung trên địa bàn, nghe kết quả chung về việc giải quyết các vụ việc do các cơ quan của Quốc hội, cơ quan của Ủy ban thường vụ Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội chuyển đơn, Đoàn giám sát còn yêu cầu và nghe các cấp, các ngành trong tỉnh báo cáo việc giải quyết một số vụ việc cụ thể mà công dân có khiếu nại gay gắt, kéo dài, phức tạp và đã được xem xét, giải quyết nhiều lần. Từ kết quả nghiên cứu và trao đổi, thảo luận, Đoàn giám sát cơ bản nhất trí với kết quả giải quyết đối với 06/28 vụ việc; kiến nghị các cơ quan chức năng tập trung giải quyết 11 vụ việc đang được các cơ quan có thẩm quyền của địa phương xem xét, thụ lý còn trong thời hạn giải quyết và quá trình tố tụng; đề nghị cung cấp hồ sơ 04 vụ việc để tiếp tục nghiên cứu và sẽ có kiến nghị cụ thể; tiếp thu ý kiến về việc sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật để làm căn cứ giải quyết 01 vụ việc; 01 vụ việc đã được giải quyết theo kiến nghị của Đoàn. Qua xem xét các vụ việc trên, Đoàn cũng lưu ý rút kinh nghiệm với địa phương về một số vụ việc mà trong quá trình giải quyết còn có những thiết sót như: chưa kịp thời tham tra, xác minh để giải quyết; chưa lập luận chặt chẽ trong quyết định giải quyết; có vụ việc trong áp dụng pháp luật để giải quyết còn chưa phù hợp...

Đối với 05 vụ việc khiếu nại phức tạp, Đoàn giám sát đã phân tích, đánh giá, yêu cầu địa phương giải trình về những nội dung mà báo cáo kết quả giải quyết chưa rõ, chưa đúng nội dung công dân khiếu nại, qua đó, Đoàn đã đề nghị các tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng tiếp tục khẩn trương thẩm tra, xác minh và rà soát, bổ sung, thu thập thêm tài liệu, chứng cứ, tiến hành đối thoại và làm rõ nội dung khiếu nại của công dân và sớm ban hành quyết định giải quyết theo kiến nghị của Đoàn nhằm chấm dứt khiếu nại, không để tồn đọng kéo dài và trả lời công dân theo đúng quy định của pháp luật20.

Theo báo cáo của 08 tỉnh, thành phố, các cơ quan có thẩm quyền của địa phương đã tiếp nhận 190 đơn khiếu nại, tố cáo do Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội các địa phương chuyển đến; đến nay đã giải quyết xong 149 đơn, đạt tỷ lệ 78,4%; còn lại 41 đơn chiếm tỷ lệ 21,6% đang tiếp tục giải quyết theo quy định của pháp luật. Đoàn giám sát đã đề nghị các địa phương sớm thẩm tra, xác minh và giải quyết đúng theo quy định của pháp luật, trả lời công dân và thông báo kết quả giải quyết cho Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội đã chuyển đơn.

Tổng hợp kết quả giám sát tại 08 tỉnh cho thấy: các cấp, các ngành của các tỉnh này đã giải quyết được 5.651/ 6.187 vụ việc khiếu nại, tố cáo thuộc thẩm quyền, đạt tỷ lệ 91,33%; trong quá trình giải quyết, có 337 vụ việc công dân rút đơn khiếu nại, tố cáo sau khi được giải thích, hòa giải thành; còn 5.314 vụ việc đã được giải quyết theo đúng quy định của pháp luật. Qua phân tích kết quả giải quyết cho thấy: số vụ việc khiếu nại, tố cáo đúng là 649/5.314 vụ việc (chiếm 12,2%); số vụ việc khiếu nại, tố cáo đúng một phần là 1.195/5.314 vụ việc (chiếm 22,5%); số vụ việc khiếu nại, tố cáo không đúng là 3.470/5.314 vụ việc (chiếm 65,3%). Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo, các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền đã thu hồi cho nhà nước 5.036.016.000 đồng và 20.086 m² đất; thu hồi trả lại cho cá nhân 3.134.966.000 đồng và 16.093 m² đất. Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo đã góp phần bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức và công dân, đồng thời phát hiện và xử lý đối với những sai phạm nhằm đảm bảo cho pháp luật được thực hiện nghiêm minh.

3. Kết quả giám sát đối với việc giải quyết 14 vụ việc khiếu nại kéo dài

3.1. Các vụ việc đã được các cơ quan có thẩm quyền tiếp thu, giải quyết21:

3.1.1. Vụ việc khiếu nại của bà Đoàn Thị Minh Phương, nguyên quán: xã Vinh Hà, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế, hiện đang trú tại: 64 Trần Văn Kỷ, Phường 14, quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh về việc đề nghị Quốc hội giám sát, yêu cầu các cơ quan chức năng làm thủ tục công nhận Liệt sỹ cho mẹ của bà là bà La Thị Thước, đã hi sinh khi làm nhiệm vụ sơ tán dân về địa phương, bị địch phục kích bắn chết trong chiến tranh. Tiếp thu ý kiến của Đoàn giám sát, ngày 03/02/2015, Ủy ban nhân dân tỉnh Thừa Thiên Huế đã có Tờ trình số 649/TTr-UBND kèm theo hồ sơ đề nghị Bộ LĐ-TB&XH thẩm định, trình Chính phủ công nhận liệt sĩ và tặng Bằng Tổ quốc ghi công đối với bà La Thị Thước.

3.1.2. Vụ việc khiếu nại của ông Nguyễn Văn Mùi, trú tại xã Thụy Lôi, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam về việc đề nghị Quốc hội xem xét, yêu cầu cơ quan có thẩm quyền công nhận liệt sĩ đối với ông Nguyễn Đức Toàn. Tiếp thu ý kiến của Đoàn giám sát, ngày 8/6/2015, Cục chính sách, Tổng cục Chính trị Bộ Quốc phòng đã có Công văn số 1056/CS-TBLS xác định quân nhân Nguyễn Đức Toàn đủ điều kiện để đề nghị công nhận liệt sĩ, đã chỉ đạo Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Hà Nam phối hợp với Sở LĐ-TB&XH và cấp ủy, chính quyền địa phương có văn bản đề nghị Cục người có công, Bộ LĐ-TB&XH cấp lại Bằng Tổ quốc ghi công đối với liệt sĩ Nguyễn Đức Toàn. Hiện địa phương đã tổ chức Lễ truy điệu và trao Bằng Tổ quốc ghi công cho gia đình liệt sĩ Nguyễn Đức Toàn.

3.1.3. Vụ việc khiếu nại của bà Phùng Thị Kim Oanh, trú tại thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai về việc đề nghị xem xét, giải quyết minh oan và bồi thường oan sai cho em bà là Phùng Trọng Hùng bị khởi tố bắt giam từ năm 1984 đến nay. Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã tiếp thu ý kiến của Đoàn giám sát, chỉ đạo Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Gia Lai ban hành Quyết định số 769/VKSND-QĐ ngày 01/7/2015 về việc bồi thường đối với ông Phùng Trọng Hùng, theo đó ông Hùng được bồi thường 650.000.000 đồng.

3.1.4. Vụ việc khiếu nại của bà Trầm Thị Thùy Linh, trú tại 69/29 Cách Mạng Tháng Tám, thành phố Cần thơ về việc đề nghị cơ quan có thẩm quyền kháng nghị theo trình tự giám đốc thẩm đối với Bản án dân sự phúc thẩm số 150/2013/DSPT ngày 11/9/2013 của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ. Tiếp thu ý kiến của Đoàn giám sát, Tòa án nhân dân tối cao đã có Quyết định số 75/2015/KN-DS ngày 01/4/2015 kháng nghị Bản án dân sự phúc thẩm số 150/2013/DSPT ngày 11/9/2013 của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ, theo đó đã “Đề nghị Tòa dân sự, Tòa án nhân dân tối cao xét xử hủy bản án dân sự phúc thẩm nêu trên của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ và hủy bản án dân sự sơ thẩm số 48/2013/DSST ngày 12/6/2013 của Tòa án nhân dân quận Ninh Kiều; giao hồ sơ cho Tòa án nhân dân quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.”

3.2. Các vụ việc đã ban hành kết luận, kiến nghị22

3.2.1. Vụ việc khiếu nại, tố cáo từ năm 2006 đến nay về việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất xây dựng Công trình thủy điện An Khê - Ka Nak thuộc tỉnh Gia Lai của các công dân: Trần Công Hiển, Mông Văn Bổn, Nguyễn Thị Vinh, Huỳnh Công Dinh, Đặng Văn Phước và Trần Cự ở thị trấn Kbang, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai. Trên cơ sở kết quả giám sát, Đoàn giám sát đã kiến nghị Thanh tra Chính phủ kiểm tra, xem xét các nội dung mà Tổ công tác đã phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai kiểm tra, rà soát; ban hành văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo việc xử lý, thông báo cho các cơ quan có thẩm quyền biết để làm căn cứ trả lời công dân theo quy định của pháp luật; kiến nghị Tập đoàn Điện lực Việt Nam phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai tiếp tục nghiên cứu, xem xét, có giải pháp phù hợp về chính sách nhằm hỗ trợ bổ sung cho người dân bị ảnh hưởng bởi dự án theo như văn bản trả lời cử tri của Bộ Công thương; tiếp tục phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức đoàn thể ở cơ sở, vận động, thuyết phục số công dân nêu trên chấp thuận kết quả giải quyết và giám sát việc giải quyết, chấm dứt khiếu nại, tố cáo.

3.2.2. Vụ việc khiếu nại từ năm 1980 đến nay về việc đề nghị trả lại phần nhà đất mà Nhà nước để lại khi thực hiện chính sách cải tạo của gia đình ông Tạ Tuyên ở 38 Hàng Giầy, phường Hàng Buồm, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Trên cơ sở kết quả giám sát, căn cứ vào Nghị quyết số 23/2003/NQ-QH11 của Quốc hội, Nghị quyết số 755/2005/NQ-UBTVQH11 của Ủy ban thường vụ Quốc hội và Nghị định số 127/2005/NĐ-CP của Chính phủ, Đoàn giám sát kiến nghị Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội áp dụng quy định tại các Điều: 3, 5, 8 Nghị quyết số 755/2005/NQ-UBTVQH11, Điều 8 Nghị định số 127/2005/NĐ-CP, xem xét lại Quyết định số 1818/QĐ-UB ngày 04/11/2008 giải quyết khiếu nại của gia đình ông Tạ Tuyên về sử dụng cổng vào nhà phía mặt ngõ Hàng Giầy và toàn bộ phần diện tích sân còn lại của nhà số 38 Hàng Giầy mà Nhà nước không có văn bản quản lý, bố trí sử dụng khi thực hiện chính sách cải tạo về nhà đất, hiện đang sử dụng chung. Đồng thời, xem xét lại Quyết định số 4152/QĐ-UB ngày 18/7/2003 của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội về việc chuyển doanh nghiệp Nhà nước Công ty Du lịch Dịch vụ Hoàn Kiếm thành Công ty Cổ phần Du lịch Dịch vụ Hoàn Kiếm, trong đó đưa diện tích nhà phụ 2 tầng nhà 38 Hàng Giầy là tài sản đang tranh chấp vào tài sản cổ phần hóa. Từ đó xác định lối đi lưu thông chung của Công ty cổ phần Du lịch Dịch vụ Hoàn Kiếm theo như đề xuất của Sở Xây dựng tại báo cáo số 6944/SXD-QLN ngày 15/9/2014.

3.2.3. Vụ việc khiếu nại về tranh chấp đất đai từ năm 1992 đến nay giữa ông Huỳnh Cạnh và ông Tôn Thất Thiện ở tỉnh Đắk Lắk. Trên cơ sở kết quả giám sát, Đoàn giám sát đã kiến nghị với Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ báo cáo đề xuất với Thủ tướng Chính phủ giao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Thanh tra Chính phủ và Ủy ban nhân dân tỉnh Đắk Lắk tiến hành kiểm tra, rà soát lại một lần nữa việc giải quyết và có giải pháp cụ thể nhằm giải quyết dứt điểm vụ việc khiếu nại của ông Huỳnh Cạnh (ủy quyền cho con là Huỳnh Thị Xuân).

3.2.4. Vụ việc khiếu nại từ năm 2005 đến nay về việc giải quyết vụ án dân sự về tranh chấp đất đai giữa ông Nguyễn Văn Khảm (nguyên đơn) và ông Trương Văn Sánh (bị đơn) của bà Nguyễn Thị Anh Thư (con gái ông Nguyễn Văn Khảm), trú tại thôn Yên Xá, xã Tân Triều, huyện Thanh Trì, Hà Nội. Trên cơ sở xem xét, đánh giá phán quyết của Tòa án các cấp, Đoàn giám sát đã kiến nghị Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, căn cứ vào quy định của Bộ Luật dân sự, Bộ Luật tố tụng dân sự, xem xét lại Kháng nghị giám đốc thẩm số 217/2015/KN-DS ngày 24/7/2015 để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các công dân theo quy định của pháp luật; đồng thời kiến nghị Ủy ban thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao, khi xét xử vụ án theo thủ tục giám đốc thẩm cần quan tâm nghiên cứu, xem xét kỹ những nội dung mà Đoàn giám sát đã phân tích, làm rõ; căn cứ vào Điều 298 của Bộ Luật tố tụng dân sự để ra bản án, quyết định đúng pháp luật, công bằng, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các bên đương sự theo quy định của pháp luật, sớm chấm dứt được khiếu nại dai dẳng, kéo dài của các bên đương sự.

3.3. Các vụ việc đang tiến hành giám sát23

3.3.1. Vụ việc khiếu nại kéo dài từ năm 1994 đến nay của ông Nguyễn Xuân Phương ở tỉnh Long An về việc bị buộc thôi việc, sau đó bị bắt giam; cơ quan tiến hành tố tụng đã bồi thường oan sai nhưng việc giải quyết khiếu nại về việc bị buộc thôi việc đang có sự đùn đẩy về thẩm quyền giải quyết giữa cơ quan hành chính và Tòa án, giữa cơ quan hành chính và doanh nghiệp;

3.3.2 và 3.3.3. Hai vụ việc khiếu nại về tranh chấp đất đai kéo dài từ năm 2000 đến nay (vụ ông Ngô Văn Kiệp và vụ ông Huỳnh Văn Kiệp), là 2 vụ việc đã được Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh Khóa XII giám sát, kiến nghị nhưng không được cơ quan có thẩm quyền chấp nhận giải quyết theo kiến nghị;

3.3.4. Vụ việc khiếu nại bị oan, sai kéo dài từ năm 2011 đến nay của bà Nguyễn Thị Bính ở Hà Nội về việc bà tố cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Trung Văn, huyện Nam Từ Liêm vi phạm pháp luật nhưng việc tố cáo không được giải quyết; bị Ủy ban Kiểm tra huyện ủy kiểm tra vi phạm, sau đó bị khai trừ Đảng; bị cơ quan tiến hành tố tụng khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn;

3.3.5. Vụ việc khiếu nại của ông Hồ Thanh Hải ở thành phố Hồ Chí Minh về việc năm 2004 bị khởi tố, điều tra, bị bắt giam 3 năm; đã 6 lần Viện kiểm sát truy tố, Tòa án trả lại hồ sơ do thiếu chứng cứ; Tòa án không xét xử được nhưng Viện kiểm sát nhân dân thành phố Hồ Chí Minh lại đình chỉ điều tra, miễn trách nhiệm hình sự;

3.3.6. Vụ việc khiếu nại kéo dài từ năm 2003 đến nay của bà Phan Thị Kim Phụng và Phan Thị Tuyết Loan ở tỉnh Đồng Tháp về việc bị thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; bị khởi tố, bắt giam, điều tra, truy tố xét xử về tội "Chống người thi hành công vụ"; mặc dù cơ quan hành chính nhà nước đã kết luận việc thu hồi đất trước đây là sai và đã giải quyết xong việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư từ năm 2012; cơ quan điều tra đã thu hồi Quyết định đình chỉ điều tra, miễn trách nhiệm hình sự và đã ban hành Quyết định đình chỉ điều tra vì hành vi không cấu thành tội phạm vào tháng 01/2013, nhưng cơ quan Tòa án lại thành lập Đoàn để kiểm tra lại vụ việc, chưa giải quyết việc khiếu nại về bồi thường thiệt hại do bị oan.

III. ĐÁNH GIÁ CHUNG

1. Kết quả đạt được

Qua Báo cáo kết quả của Đoàn giám sát theo Nghị quyết số 885/NQ-UBTVQH13 ngày 14/02/2015, Ủy ban thường vụ Quốc hội nhận thấy:

- Thực hiện Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Tiếp công dân, Nghị quyết số 759/2014/NQ-UBTVQH13 của Ủy ban thường vụ Quốc hội và quán triệt Chỉ thị số 35 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo, trong năm 2015 các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền luôn coi trọng, xác định đây là một nhiệm vụ trọng tâm, từ đó đã tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Các cấp ủy Đảng đã quan tâm sâu sát, kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo các ngành, các cấp giải quyết dứt điểm từng trường hợp khiếu kiện phức tạp, kéo dài và khiếu kiện đông người, góp phần giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.

- Công tác tiếp nhận, xử lý đơn, thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo đã có những chuyển biến tích cực; cơ bản đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật, đảm bảo về thời hạn, thời hiệu, đúng thẩm quyền, công khai, khách quan trong thẩm tra, xác minh; việc đối thoại trong quá trình giải quyết khiếu nại đã được chú trọng hơn. Khi giải quyết khiếu nại, tố cáo đã có sự linh hoạt áp dụng nhiều biện pháp phù hợp với tình hình thực tế ở từng địa phương, cơ sở; đặc biệt là công tác hòa giải đã phát huy được tác dụng thiết thực, góp phần giải quyết dứt điểm nhiều vụ việc phức tạp, tồn đọng kéo dài, cũng như các vụ việc, những mâu thuẫn mới phát sinh trong nhân dân. Nhiều vụ khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài đã được Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo các cấp, các ngành phối hợp, tập trung giải quyết ngay từ cơ sở không để phát sinh thành “điểm nóng”.

- Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung nhất là pháp luật về đất đai, khiếu nại, tố cáo nói riêng được đặc biệt quan tâm đã góp phần nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, công chức và nhân dân trong việc khiếu nại, tố cáo và giải quyết khiếu nại, tố cáo.

- Công tác phối hợp giữa các cơ quan Trung ương, giữa các cơ quan Trung ương với địa phương trong giải quyết khiếu nại, tố cáo được tăng cường, nhất là trong việc kiểm tra, rà soát giải quyết các vụ việc tồn đọng, kéo dài nhằm chấm dứt khiếu nại, góp phần ổn định và bảo đảm an ninh, trật tự xã hội. Các địa phương đã chú trọng quan tâm đến việc thường xuyên trao đổi, xin ý kiến về các vướng mắc trong giải quyết khiếu nại, tố cáo nhằm tạo sự thống nhất trong quan điểm giải quyết, đúng quy định của pháp luật và phù hợp với tình hình thực tiễn ở địa phương.

2. Tồn tại, hạn chế

- Việc xử lý đơn, thư và giám sát còn nhiều hạn chế. Số lượng đơn, thư được các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội nghiên cứu, chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền xem xét giải quyết đạt tỉ lệ thấp; việc theo dõi, đôn đốc các vụ việc đã chuyển và tổ chức giám sát việc giải quyết đối với các cơ quan có thẩm quyền chưa nhiều, chưa được cải thiện so với các năm trước. Công tác quản lý, thống kê tình trạng đơn, thư nhận được chưa đầy đủ nên gây khó khăn cho công tác tổng hợp báo cáo.

- Công tác tham mưu, giải quyết khiếu nại, tố cáo của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao; tình trạng vi phạm thời hạn giải quyết vụ việc khiếu nại, tranh chấp hoặc giải quyết đơn không đúng trình tự, thủ tục quy định của pháp luật về khiếu nại, tố cáo xảy ra còn nhiều như: không ban hành kết luận (đối với đơn tố cáo) hoặc quyết định (đối với đơn khiếu nại), mà ban hành công văn, thông báo để trả lời nên công dân tiếp tục khiếu nại, tố cáo. Việc triển khai thực hiện các văn bản chỉ đạo, các quyết định giải quyết khiếu nại, quyết định xử lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật ở một số địa phương, đơn vị có trường hợp chưa nghiêm túc, thiếu kiểm tra, đôn đốc nên kết quả còn hạn chế.

Nhiều vụ việc khiếu nại gay gắt, kéo dài tuy đã được các cấp, các ngành quan tâm, xem xét, vận dụng nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ, tổ chức vận động, thuyết phục nhiều lần, có thông báo chấm dứt thụ lý giải quyết khiếu nại nhưng công dân không chấp hành, các địa phương gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong việc tìm giải pháp để xử lý triệt để.

- Việc theo dõi, lập hồ sơ giải quyết đơn, thư do các cơ quan dân cử, đại biểu dân cử chuyển đến chưa đầy đủ, kịp thời, gây khó khăn cho công tác tổng hợp, báo cáo; chậm thông báo tiến độ giải quyết đến cơ quan chuyển đơn. Tỷ lệ số vụ việc do Quốc hội chuyển đến đã được giải quyết còn thấp, không đạt chỉ tiêu Quốc hội đề ra tại Nghị quyết số 37/2012/QH13 ngày 23/11/2012.

- Công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật về khiếu nại, tố cáo ở một số địa phương, đơn vị còn hạn chế, chưa triển khai sâu, rộng đến cơ sở, chưa đổi mới hình thức tuyên truyền phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Vì vậy, một bộ phận nhân dân chưa hiểu rõ về quyền, nghĩa, vụ của người khiếu nại, tố cáo, thẩm quyền giải quyết khiếu nại, tố cáo nên còn tình trạng gửi đơn, thư vượt cấp, không đúng cơ quan có thẩm quyền giải quyết, hoặc gửi đến nhiều nơi.

3. Nguyên nhân

- Hầu hết đơn, thư khiếu nại, tố cáo do các cơ quan của Quốc hội, cơ quan của Ủy ban thường vụ Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội chuyển đến đều là những vụ việc phức tạp, kéo dài, có tính lịch sử, liên quan đến trách nhiệm của nhiều cơ quan, ban ngành, trong đó có một số vụ việc đã được kiểm tra, rà soát và chỉ đạo giải quyết nhưng công dân không đồng tình nên tiếp tục khiếu nại, vì vậy, việc giải quyết gặp rất nhiều khó khăn, cần có thời gian để kiểm tra, xem xét việc giải quyết từ cơ sở và cần có sự phối hợp của địa phương khi tiến hành xem xét, giải quyết.

- Chính sách, pháp luật về đất đai đến nay tuy đã cơ bản được hoàn thiện nhưng do trong thời gian dài còn nhiều bất cập nên việc áp dụng pháp luật để giải quyết khiếu nại chưa nhận được sự đồng tình của người dân. Trong đó nổi lên là các quy định về thu hồi, bồi thường, hỗ trợ nhưng chưa giải quyết được hài hòa mối quan hệ giữa nhà nước, nhà đầu tư và người sử dụng đất. Chính sách bồi thường thường xuyên thay đổi, năm sau cao hơn năm trước, ngày càng có lợi cho người dân dẫn đến những trường hợp trước đây đã được bồi thường nay tiếp tục đòi áp dụng chính sách mới làm cho khiếu nại kéo dài mặc dù khi bồi thường giải phóng mặt bằng, cơ quan có thẩm quyền đã tính đúng, tính đủ theo quy định của pháp luật. Công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai vẫn còn nhiều yếu kém, bất cập dẫn đến khiếu nại, tố cáo phát sinh nhiều; có vụ việc trải qua các thời kỳ thực hiện chính sách đất đai, hồ sơ tài liệu phân tán, hiện trạng đất thay đổi, không có người biết rõ vụ việc, khó xác định thời gian, diễn biến quá trình sử dụng, nên gặp rất nhiều khó khăn khi giải quyết.

- Công tác lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện nhiệm vụ giải quyết khiếu nại, tố cáo ở một số cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền chưa được quan tâm thường xuyên, sát sao nên khi phát sinh khiếu nại không kịp thời giải quyết để công dân khiếu kiện vượt cấp, phát sinh vụ việc khiếu nại đông người. Việc tổ chức thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật còn chậm.

Một số cán bộ làm công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo còn yếu về chuyên môn, chưa nắm vững các quy định của pháp luật. Vì vậy, việc phân loại, xử lý và tham mưu trong việc giải quyết đơn thư còn chưa chính xác dẫn đến tình trạng đơn thư chuyển lòng vòng, giải quyết không đúng thẩm quyền, chưa đúng trình tự, quy định của pháp luật dẫn đến khiếu kiện kéo dài, không được giải quyết dứt điểm.

- Việc dành thời gian để tổ chức, thực hiện điều chỉnh chức năng, nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức của một số cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật trên cơ sở Hiến pháp năm 2013 trong năm 2015 cũng ít nhiều ảnh hưởng đến công tác chỉ đạo, tập trung giải quyết khiếu nại, tố cáo.

IV. KIẾN NGHỊ

Qua giám sát việc giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội kiến nghị:

1. Các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội nâng cao trách nhiệm trong hoạt động tiếp công dân, xử lý đơn, thư của công dân và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm góp phần nâng cao hiệu quả của công tác này trong thời gian tới;

2. Chính phủ chỉ đạo việc tổ chức nghiên cứu, đánh giá tình hình thực hiện Luật khiếu nại, trong đó có việc thực hiện quy định về đối thoại, khắc phục mâu thuẫn giữa Luật khiếu nại và Thông tư hướng dẫn về chủ thể đối thoại khi giải quyết khiếu nại lần 2, nhằm đảm bảo tính thống nhất của pháp luật. Trong Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo gửi đến Quốc hội năm 2014, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã kiến nghị về nội dung này, nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết, gây khó khăn cho việc thi hành tại các địa phương. Đồng thời, sớm ban hành văn bản hướng dẫn một số vướng mắc trong các quy định của Luật đất đai, nhất là các quy định liên quan đến giải quyết tranh chấp đất như: thẩm quyền giải quyết, thủ tục hòa giải tranh chấp, trình tự giải quyết tranh chấp và cưỡng chế thi hành các quyết định giải quyết tranh chấp đất đai có hiệu lực; quy định trình tự, thủ tục giải quyết việc đòi lại đất cũ; rà soát về việc thực hiện các quy định của pháp luật có liên quan do một số Bộ, ngành và địa phương có kiến nghị trong quá trình giám sát24;

3. Chính phủ chỉ đạo Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, các cơ quan có thẩm quyền ở Trung ương, nhất là Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường theo chức năng, nhiệm vụ được giao, có giải pháp đẩy nhanh tiến độ thực hiện kiểm tra, rà soát lại các vụ việc giải quyết khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài;

4. Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo giải quyết dứt điểm các vụ việc khiếu nại, tố cáo đảm bảo đúng thời hạn, thời hiệu theo quy định của pháp luật; tổ chức đối thoại, gặp gỡ với công dân trước khi ban hành quyết định giải quyết khiếu nại theo đúng quy định của pháp luật; nghiêm túc tổ chức thực hiện các quyết định giải quyết khiếu nại, kết luận xử lý tố cáo đã có hiệu lực pháp luật. Đồng thời, có biện pháp nâng cao trách nhiệm của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, thị xã trong việc giải quyết khiếu nại của công dân, hạn chế việc công dân khiếu nại vượt cấp; tổ chức bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ công chức làm công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân để đảm bảo công tác này được thực hiện theo đúng quy trình, quy định của pháp luật về giải quyết khiếu nại, tố cáo. Bố trí, sắp xếp công chức có năng lực, có chuyên môn, có tâm và trung thực để thực hiện công tác tham mưu cho lãnh đạo trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo có hiệu quả nhằm giải quyết dứt điểm, tránh tình trạng khiếu nại, tố cáo kéo dài và khiếu nại vượt cấp;

5. Các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền ở Trung ương và địa phương nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả công tác giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân, kịp thời giải quyết và thông báo kết quả giải quyết các đơn, thư do các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội và đại biểu Quốc hội chuyển đến. Các cơ quan, địa phương tổ chức thực hiện kiến nghị của Đoàn giám sát, kịp thời giải quyết những vụ việc cụ thể và báo cáo kết quả giải quyết với Ủy ban thường vụ Quốc hội.

6. Thanh tra Chính phủ phối hợp với các bộ, ngành có liên quan nghiên cứu, bổ sung quy định về chế độ phụ cấp cho cán bộ làm công tác tiếp công dân, nhất là những cán bộ đang làm công tác thanh tra được điều động về làm công tác tiếp công dân; nghiên cứu, đề xuất cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản quy định về thẩm quyền, trình tự, thủ tục giải quyết đơn kiến nghị, phản ánh.

Trên đây kết quả giám sát việc giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội xin trân trọng báo cáo Quốc hội./.

PHỤ LỤC I

KẾT QUẢ GIÁM SÁT VIỆC GIẢI QUYẾT 28 ĐƠN, THƯ KHIẾU NẠI, TỐ CÁO CỤ THỂ TẠI 8 TỈNH, THÀNH PHỐ
(Kèm theo Báo cáo số 984/BC-UBTVQH13 ngày 05 tháng 11 năm 2015 của UBTVQH)

PHỤ LỤC II

KẾT QUẢ GIÁM SÁT ĐỐI VỚI MỘT SỐ VỤ VIỆC PHỨC TẠP, KÉO DÀI
(Kèm theo Báo cáo số 984/BC-UBTVQH13 ngày 05 tháng 11 năm 2015 của UBTVQH)

I. Các vụ việc đã được các cơ quan có thẩm quyền tiếp thu, giải quyết

1. Vụ việc khiếu nại của của bà Đoàn Thị Minh Phương, nguyên quán: xã Vinh Hà, huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên Huế, hiện đang trú tại: 64 Trần Văn Kỷ, Phường 14, quận Bình Thạnh, thành phố Hồ Chí Minh về việc đề nghị Quốc hội xem xét, yêu cầu các cơ quan chức năng làm thủ tục công nhận Liệt sỹ cho mẹ của bà là bà La Thị Thước, đã hi sinh khi làm nhiệm vụ sơ tán dân về địa phương, bị địch phục kích bắn chết trong chiến tranh.

Qua nghiên cứu hồ sơ, tài liệu cho thấy: năm 2004 bà Phương đã liên hệ với Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) huyện Phú Vang để làm hồ sơ, thủ tục công nhận Liệt sỹ cho mẹ bà là La Thị Thước theo quy định. Đến năm 2006, Phòng LĐ-TBXH làm thất lạc hồ sơ của mẹ bà khi di dời trụ sở, sau đó bà đề nghị xin trích lục “Giấy báo tử và đề nghị công nhận liệt sỹ” đối với mẹ bà của UBND huyện Phú Vang gửi Bộ LĐ-TBXH nhưng được trả lời là hồ sơ gốc đã bị thất lạc. Năm 2013, bà liên hệ lại với Phòng LĐ-TBXH huyện Phú Vang để được hướng dẫn làm lại thủ tục thì được trả lời là Sở LĐ-TB&XH tỉnh Thừa Thiên Huế chỉ giải quyết những hồ sơ trước năm 1994. Đoàn giám sát nhận thấy: Trong những năm qua, Đảng và Nhà nước ta rất quan tâm đến việc thực hiện các chế độ chính sách đối với người có công; ngày 22/10/2013, Bộ LĐ-TB&XH và Bộ Quốc phòng đã ban hành Thông tư liên tịch số 28/2013/TTLT-BLĐTBXH-BQP:“Hướng dẫn xác nhận liệt sỹ, thương binh, người hưởng chính sách như thương binh trong chiến tranh không có giấy tờ”; ngày 27/10/2013, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 23/CT-TTg về “Tổng rà soát việc thực hiện chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng trong hai năm 2014-2015”. Đây là cơ sở pháp lý để các cơ quan chức năng, trước hết là ngành LĐ-TBXH tỉnh Thừa Thiên Huế nghiên cứu, thực hiện để giải quyết đúng chế độ, chính sách đối với người có công nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân nhưng vụ việc khiếu nại của bà Phương chưa được quan tâm giải quyết dứt điểm. Vì vậy, Ban Dân nguyện đã có công văn số 117/BDN ngày 21/3/2014 chuyển đơn, yêu cầu Giám đốc Sở LĐ-TBXH và UBND tỉnh Thừa Thiên Huế xem xét, giải quyết theo thẩm quyền.

 Tiếp thu ý kiến của Đoàn giám sát, ngày 03/02/2015, UBND tỉnh Thừa Thiên Huế đã có Tờ trình số 649/TTr-UBND kèm theo hồ sơ đề nghị Bộ LĐ-TB&XH thẩm định, trình Chính phủ công nhận liệt sĩ và tặng Bằng Tổ quốc ghi công đối với bà La Thị Thước.

2. Vụ việc khiếu nại của ông Nguyễn Văn Mùi, trú tại xã Thụy Lôi, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam về việc đề nghị Quốc hội xem xét, yêu cầu cơ quan có thẩm quyền công nhận liệt sĩ đối với ông Nguyễn Đức Toàn.

Qua nghiên cứu đơn và hồ sơ vụ việc do công dân cung cấp cho thấy: ông Nguyễn Đức Toàn, quê quán ở xã Thụy Lôi, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam, nhập ngũ tháng 4/1962, sau ngày 30/4/1975 không có tin tức; năm 1998, gia đình đã đề nghị và được Hội đồng nghĩa vụ quân sự xã Thụy Lôi đề nghị công nhận liệt sỹ cho ông Nguyễn Đức Toàn nhưng vụ việc vẫn không được giải quyết. Trong quá trình thực hiện kế hoạch rà soát việc thực hiện chính sách đối với gia đình thương binh – liệt sĩ trên địa bàn tỉnh Hà Nam đã phát hiện Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Hà Nam Ninh đã cấp giấy báo tử và Bằng Tổ quốc ghi công đối với liệt sĩ Nguyễn Đức Toàn nhưng ngày 27/3/2002, Sở LĐ-TB&XH tỉnh Hà Nam lại có công văn số 80/CV-LĐTB&XH gửi Cục chính sách thương binh, liệt sĩ và người có công với nội dung: đề nghị Bộ LĐ-TB&XH trình Thủ tướng Chính phủ thu hồi Bằng Tổ quốc ghi công và xóa tên liệt sĩ đối với ông Nguyễn Đức Toàn vì cho rằng quân nhân Nguyễn Đức Toàn đã đầu hàng địch tại Long An.

Đoàn giám sát đã phối hợp với Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Nam làm việc với UBND huyện Kim Bảng, UBND tỉnh, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh và Sở LĐ-TB&XH tỉnh Hà Nam, sau đó tổ chức buổi làm việc với Cục chính sách, Tổng cục chính trị, Bộ Quốc phòng, Bộ LĐ-TB&XH, UBND tỉnh Hà Nam. Qua giám sát, Đoàn nhận thấy: việc đề nghị thu hồi Bằng Tổ quốc ghi công và xóa tên liệt sĩ Nguyễn Đức Toàn trong khi chưa tiến hành xác minh làm rõ, hồ sơ có nhiều sai lệch về tên đệm, độ tuổi, thời gian nhập ngũ và hy sinh với thời gian đầu hàng địch, sai lệnh về cấp bậc; đặc biệt quan trọng là sai lệnh về phiên hiệu đơn vị chiến đấu và địa điểm chiến trường nơi liệt sĩ Nguyễn Đức Toàn hy sinh (theo giấy báo tử) và nơi đầu hàng địch (theo hồ sơ chiêu hồi tại Phiếu xác minh số 76 ngày 5/7/1979) nhưng tất cả các vấn đề này đều không được các cơ quan có thẩm quyền xác minh làm rõ. Vì vậy, việc đề nghị thu hồi Bằng Tổ quốc ghi công và xóa tên liệt sĩ Nguyễn Đức Toàn là thiếu căn cứ. Đoàn giám sát đã kiến nghị với các cơ quan xác minh, làm rõ và có Quyết định giải quyết dứt điểm khiếu nại của ông Nguyễn Văn Mùi.

Tiếp thu ý kiến của Đoàn giám sát, ngày 8/6/2015, Cục chính sách, Tổng cục Chính trị đã có Công văn số 1056/CS-TBLS, theo đó, quân nhân Nguyễn Đức Toàn đủ điều kiện để đề nghị công nhận liệt sĩ và chỉ đạo Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Hà Nam phối hợp với Sở LĐ-TB&XH và cấp ủy, chính quyền địa phương có văn bản đề nghị Cục người có công, Bộ LĐ-TB&XH cấp lại Bằng Tổ quốc ghi công của liệt sĩ Nguyễn Đức Toàn.

3. Vụ việc khiếu nại của bà Phùng Thị Kim Oanh, trú tại thành phố Pleiku, tỉnh Gia Lai về việc đề nghị xem xét, giải quyết minh oan và bồi thường oan sai cho em bà là Phùng Trọng Hùng bị khởi tố bắt giam từ năm 1984 đến nay:

Qua nghiên cứu hồ sơ vụ việc cho thấy: đây là vụ việc khiếu nại dai dẳng, kéo dài từ năm 1984 đến nay của bà Phùng Thị Kim Oanh về việc yêu cầu minh oan và bồi thường thiệt hại cho bố là ông Phùng Văn Cung, em là ông Phùng Trọng Hùng do bị khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử oan sai trong vụ án hình sự chống người thi hành công vụ. Vụ án hình sự này xuất phát từ việc thi hành Bản án dân sự về tranh chấp việc mua bán nhà số 14 Hoàng Văn Thụ, thành phố Pleiku giữa bà Nguyễn Thị Lộc (nguyên đơn) và ông Phùng Văn Cung (bị đơn). Tòa án cấp sơ thẩm và phúc thẩm đã xét xử, buộc Phùng Văn Cung phải trả lại khung nhà nêu trên cho bà Nguyễn Thị Lộc. Do ông Phùng Văn Cung không thi hành giao nhà nên Tòa án nhân dân thị xã Pleiku đã cưỡng chế thu hồi và giao cho bà Lộc ngôi nhà, còn Viện kiểm sát nhân dân thị xã Pleiku thì ra Quyết định khởi tố vụ án hình sự số 04/KSĐT ngày 14/2/1984 và khởi tố bị can, ra lệnh bắt tạm giam ông Phùng Văn Cung. Khi Công an đến nhà thi hành lệnh bắt ông Phùng Văn Cung thì gia đình ông Cung, trong đó có con là Phùng Trọng Hùng đã có hành động ngăn cản nên Viện kiểm sát nhân dân thị xã Pleiku đã ra quyết định khởi tố bị can và bắt tạm giam đối với Phùng Trọng Hùng. Ngày 15/6/1985, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Gia Lai truy tố ông Phùng Văn Cung và ban hành Quyết định số 15/KSĐT về việc miễn tố đối với Phùng Trọng Hùng. Tòa án nhân dân tỉnh Gia Lai – Kon Tum đã xét xử sơ thẩm và Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Đà Nẵng đã xét xử phúc thẩm, xử phạt ông Phùng Văn Cung 03 năm tù về tội “Chống đối việc thi hành án đã có hiệu lực pháp luật, chống đối cán bộ trong khi thi hành nhiệm vụ”. Tuy nhiên, Bản án giám đốc thẩm số 42/UBTP ngày 29/8/1987 của Ủy ban thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao đã tuyên bố Phùng Văn Cung không có trách nhiệm hình sự về các hành vi phạm tội theo bản án phúc thẩm của Tòa phúc thẩm Tòa án nhân dân tối cao tại Đà Nẵng. Sau khi có Bản án giám đốc thẩm, bà Phùng Thị Kim Oanh liên tục đến cơ quan có thẩm quyền của tỉnh để khiếu nại về việc thi hành án và bắt giam oan sai. Do có hành vi quá khích trong quá trình khiếu nại, bà Oanh đã bị khởi tố, bắt giam nhưng sau đó không truy tố, xét xử. Bà Phùng Thị Kim Oanh tiếp tục khiếu nại, các cơ quan tiến hành tố tụng của tỉnh Gia Lai đã xem xét giải quyết và bồi thường oan sai đối với bà và ông Phùng Văn Cung nhưng không chấp nhận giải quyết bồi thường oan sai đối với Phùng Trọng Hùng vì cho rằng ông Phùng Trọng Hùng thuộc trường hợp miễn tố nên không được bồi thường. Về nội dung khiếu nại việc Bản án tuyên ông Phùng Văn Cung trả lại khung nhà cho bà Nguyễn Thị Lộc nhưng khi thi hành án vào năm 1984 lại cưỡng chế buộc ông Phùng Văn Cung giao ngôi nhà cho bà Nguyễn Thị Lộc, hiện các cơ quan có thẩm quyền đang tiếp tục xem xét, giải quyết và trả lời theo pháp luật quy định.

Đoàn giám sát đã phối hợp với Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai xem xét, đánh giá việc giải quyết vụ việc đòi bồi thường oan sai đối với ông Phùng Trọng Hùng thì thấy: việc khởi tố, bắt tạm giam Phùng Trọng Hùng xuất phát từ việc thực hiện lệnh bắt đối với ông Phùng Văn Cung, nay Bản án giám đốc thẩm đã tuyên bố ông Phùng Văn Cung không có trách nhiệm hình sự về các hành vi đã bị xét xử; ông Cung đã được cơ quan có thẩm quyền xác định là oan và được bồi thường thì Phùng Trọng Hùng cũng phải được xác định là oan và phải được bồi thường; bên cạnh đó, Lệnh tạm giam Phùng Trọng Hùng đến ngày 18/4/1984 là hết thời hạn nhưng mãi đến ngày 10/5/1984 mới được tạm tha (quá 22 ngày) nên việc khiếu nại của bà Phùng Thị Kim Oanh là có cơ sở; cần kiến nghị xem xét lại việc chỉ đạo giải quyết không bồi thường của Viện kiểm sát nhân dân tối cao. Vì vậy, Đoàn giám sát đã tổ chức buổi làm việc với Lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tối cao để trao đổi, thảo luận về việc giải quyết khiếu nại của bà Phùng Thị Kim Oanh đối với việc đòi bồi thường oan sai cho ông Phùng Trọng Hùng.

Tiếp thu kiến nghị của Đoàn giám sát, Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã chỉ đạo Viện kiểm sát nhân dân địa phương giải quyết theo thẩm quyền. Ngày 01/7/2015, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Gia Lai đã ban hành Quyết định số 769/VKSND-QĐ về việc bồi thường đối với ông Phùng Trọng Hùng, theo đó ông Hùng được bồi thường 650.000.000 đồng.

4. Vụ việc khiếu nại của bà Trầm Thị Thùy Linh, trú tại 69/29 Cách Mạng Tháng Tám, thành phố Cần thơ về việc đề nghị cơ quan có thẩm quyền kháng nghị theo trình tự giám đốc thẩm đối với Bản án dân sự phúc thẩm số 150/2013/DSPT ngày 11/9/2013 của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ

Qua nghiên cứu hồ sơ vụ việc cho thấy: đây là vụ án dân sự về “Tranh chấp hợp đồng cho thuê mặt bằng và nhà ở” giữa nguyên đơn là UBND quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ với bị đơn là bà Trầm Thị Thùy Linh và ông Trần Xuân Kiệp. Bản án dân sự sơ thẩm số 48/2013/DSST ngày 12/6/2013 của Tòa án nhân dân quận Ninh Kiều và bản án dân sự phúc thẩm số 150/ 2013/DSPT ngày 11/9/2013 của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ đều quyết định: buộc bà Trầm Thị Thùy Linh và ông Trần Xuân Kiệp phải tháo dỡ căn nhà, trả lại phần đất tọa lạc tại số 69/29 Cách Mạng Tháng Tám; UBND quận Ninh Kiều phải hỗ trợ cho bị đơn 10.000.000 đồng tiền chi phí di dời; ông Kiệp, bà Linh được lưu cư trong thời hạn 05 tháng kể từ ngày bản án có hiệu lực.

Qua xem xét, đánh giá, Đoàn giám sát nhận thấy: gia đình bà Trầm Thị Thùy Linh đã thuê căn nhà tại địa chỉ nêu trên từ trước năm 1993. Đến năm 2009, UBND phường An Hòa mới ký Hợp đồng cho thuê mặt bằng và nhà ở với gia đình bà Linh. Trong quá trình thuê nhà, do năm 1993 nhà nước mở rộng đường Trần Việt Châu nên diện tích nhà bị thu hẹp từ 36m² xuống còn 24 m² nên gia đình bà Linh đã phải sửa chữa, nâng cấp nhà mới có thể tiếp tục được sử dụng. Khi nâng cấp, sửa chữa nhà, gia đình bà Linh có thông báo với UBND phường An Hòa nhưng UBND phường An Hòa cũng không yêu cầu gia đình dừng việc sửa chữa. Việc Tòa án cấp sơ thẩm, phúc thẩm không xem xét yêu cầu nguyên đơn về việc bảo đảm quyền có nhà ở, chỉ yêu cầu UBND phường An Hòa phải thanh toán giá trị phần sửa chữa, cải tạo nhà cho gia đình bà Linh là chưa phù hợp vì gia đình bà Linh ngoài chỗ ở này không có nơi ở khác. Theo bà Linh thì việc UBND phường An Hòa yêu cầu trả lại nhà là không thỏa đáng vì đây là trường hợp thu lại nhà để rồi lại cấp cho người khác làm nhà ở. Tòa án nhân dân hai cấp khi thụ lý, xét xử chưa điều tra làm rõ mục đích thu hồi nhà của UBND quận Ninh Kiều; chưa xem xét đến việc gia đình bà Linh có được hưởng chính sách nhà ở theo Nghị định 61/CP ngày 05/7/1994 của Chính phủ về mua bán và kinh doanh nhà ở hay không? nếu không thì phải kiến nghị chính quyền địa phương hỗ trợ nền đất tái định cư và đền bù, hỗ trợ theo quy định của pháp luật. Vì vậy, Ban Dân nguyện đã có công văn số 188/BDN ngày 12/6/2014 chuyển đơn và đề nghị Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao xem xét, giải quyết theo thẩm quyền; ngày 31/3/2015, tiếp tục có công văn số 90/BDN đôn đốc việc giải quyết khiếu nại của bà Trầm Thị Thùy Linh.

Tiếp thu ý kiến của Đoàn giám sát, Tòa án nhân dân tối cao đã có Quyết định số 75/2015/KN-DS ngày 01/4//2015 kháng nghị đối với Bản án dân sự phúc thẩm số 150/2013/DSPT ngày 11/9/2013 của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ, theo đó: “Đề nghị Tòa dân sự, Tòa án nhân dân tối cao xét xử hủy bản án dân sự phúc thẩm nêu trên của Tòa án nhân dân thành phố Cần Thơ và hủy bản án dân sự sơ thẩm số 48/2013/DSST ngày 12/6/2013 của Tòa án nhân dân quận Ninh Kiều; giao hồ sơ cho Tòa án nhân dân quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.”

II. Các vụ việc đã tiến hành giám sát và ban hành kết luận, kiến nghị:

1.Vụ việc khiếu nại, tố cáo của các công dân: Trần Công Hiển, Mông Văn Bổn, Nguyễn Thị Vinh, Huỳnh Công Dinh, Đặng Văn Phước, Trần Cự ở thị trấn Kbang, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai, khiếu nại từ năm 2006 đến nay về việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi thu hồi đất xây dựng Công trình thủy điện An Khê - Ka Nak thuộc tỉnh Gia Lai.

 Đây là vụ việc do Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai đề nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội giám sát (Công văn số 367/ĐĐBQH-CTĐB ngày 15/5/2013). Ngày 19/3/2014, Đoàn Giám sát của Ủy ban thường vụ Quốc hội do đồng chí Nguyễn Đức Hiền, Trưởng Ban Dân nguyện, Trưởng Đoàn giám sát đã làm việc với UBND tỉnh Gia Lai, nghe báo cáo và thu thập hồ sơ vụ việc để nghiên cứu, giám sát. Ngày 05/8/2015, Đoàn giám sát đã tổ chức họp, nghe và thảo luận, cho ý kiến vào báo cáo giám sát việc giải quyết; ngày 22/9/2015, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai có Văn bản số 1064/ĐĐBQH-CTĐB gửi Đoàn giám sát, góp ý kiến của Đoàn và các cơ quan hữu quan của tỉnh đối với dự thảo báo cáo giám sát.

Qua xem xét, đánh giá quá trình giải quyết, Đoàn giám sát nhận thấy: Công trình thủy điện An Khê – Ka Nak là dự án phải thu hồi đất của 2.057 hộ dân với diện tích đất thu hồi trên 3.109 ha; tuyệt đại đa số hộ đồng bào dân tộc thiểu số bị thu hồi đất chấp nhận kết quả giải quyết của cơ quan có thẩm quyền, không khiếu nại, chỉ kiến nghị có chính sách hỗ trợ thêm để bảo đảm sản xuất và đời sống; chỉ có 6 công dân khiếu nại gay gắt, dai dẳng, kéo dài mặc dù đã được các cơ quan có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật, được Tổ công tác của Thanh tra Chính phủ cùng với UBND tỉnh Gia Lai kiểm tra, rà soát và UBND tỉnh Gia Lai đã trả lời chấm dứt việc thụ lý, giải quyết, nhưng số công dân nêu trên vẫn không nhất trí, liên tục đến các buổi tiếp công dân của Tỉnh ủy, HĐND, UBND và Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai và nhiều lần ra Trụ sở tiếp công dân Trung ương để khiếu nại, yêu cầu giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của họ. Tuy đã đề nghị UBTVQH giám sát nhưng Thường trực HĐND vẫn chủ động phối hợp với Đoàn đại biểu Quốc hội tiến hành giám sát và đã kết luận, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của các cơ quan có thẩm quyền của địa phương là đúng quy định của pháp luật. (TB số 46/TB-HĐND ngày 30/3/ 2015 của Thường trực HĐND tỉnh); vụ việc này cũng đã được Tổ công tác của Thanh tra Chính phủ cùng với UBND tỉnh Gia Lai kiểm tra, rà soát; UBND tỉnh đã trả lời công dân, chấm dứt thụ lý, giải quyết nhưng cho đến nay Thanh tra Chính phủ vẫn chưa ban hành Kết luận thanh tra gửi các cơ quan có thẩm quyền. Thực hiện Nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ về việc giải quyết khó khăn trong sản xuất và đời sống của người dân bị thu hồi đất làm công trình thủy điện, hiện Bộ Công thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đang cùng với UBND tỉnh Gia Lai xem xét, tìm giải pháp nhằm hỗ trợ thêm cho người dân có đất bị thu hồi.

Trên cơ sở kết quả giám sát, Đoàn giám sát đã kiến nghị Thanh tra Chính phủ kiểm tra, xem xét các nội dung mà Tổ công tác đã phối hợp với UBND tỉnh Gia Lai kiểm tra, rà soát; ban hành Kết luận thanh tra và báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo việc xử lý, thông báo cho các cơ quan có thẩm quyền biết để làm căn cứ trả lời công dân theo quy định của pháp luật; kiến nghị Tập đoàn Điện lực Việt Nam phối hợp với UBND tỉnh Gia Lai tiếp tục nghiên cứu, xem xét, có giải pháp phù hợp về chính sách nhằm hỗ trợ bổ sung cho người dân bị ảnh hưởng bởi dự án theo như văn bản trả lời cử tri của Bộ Công thương; tiếp tục phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt nam và các tổ chức đoàn thể ở cơ sở, vận động, thuyết phục số công dân nêu trên chấp thuận kết quả giải quyết và giám sát việc giải quyết, chấm dứt khiếu nại, tố cáo. (Theo Báo cáo kết quả giám sát số 976/BC-ĐGS ngày 28/10/2015)

2. Vụ việc khiếu nại của gia đình ông Tạ Tuyên ở 38 Hàng Giầy, phường Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội từ năm 1980 đến nay về việc đề nghị trả lại phần nhà đất mà Nhà nước để lại cho gia đình ở khi thực hiện chính sách cải tạo:

Gia đình ông Tạ Tuyên khiếu nại với nội dung đề nghị cơ quan có thẩm quyền trả lại phần nhà đất mà nhà nước để lại cho gia đình ông sử dụng để ở trong quá trình thực hiện chính sách cải tạo về nhà đất từ năm 1980; vụ việc đã được Sở Nhà đất chỉ đạo giải quyết từ năm 1983 nhưng không được thực hiện; ngày 04/11/2008 UBND thành phố Hà Nội đã ban hành Quyết định giải quyết số 1818/QĐ-UBND; Ban Pháp chế Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội cũng đã giám sát, kiến nghị giải quyết nhưng công dân vẫn tiếp tục khiếu nại.

Ngày 28/8/2014, Đoàn giám sát nghe UBND thành phố Hà Nội báo cáo kết quả giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo mà Ban Dân nguyện và các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội đã chuyển đơn; theo báo cáo thì Chủ tịch UBND thành phố đã chỉ đạo phải giải quyết xong vụ việc này trước ngày 30/9/2014. Tuy nhiên, đến hết năm 2014, vụ việc vẫn chưa giải quyết dứt điểm nên ngày 20/1/2015, Đoàn giám sát đã nghe UBND thành phố Hà Nội báo cáo việc giải quyết. Sau khi nghe báo cáo, Đoàn giám sát đã phối hợp với Sở Xây dựng và UBND quận Hoàn Kiếm trực tiếp khảo sát hiện trạng quản lý, sử dụng nhà số 38 Hàng Giầy; tổ chức cuộc họp với Lãnh đạo UBND thành phố Hà Nội, Sở Xây dựng và Bộ Xây dựng để trao đổi, thảo luận và có Công văn đề nghị Bộ Xây dựng trả lời về căn cứ pháp luật áp dụng để giải quyết khiếu nại. Ngày 5/8/2015, Đoàn giám sát đã tổ chức cuộc họp để nghe, thảo luận, cho ý kiến về dư thảo Báo cáo kết quả giám sát; ngày 04/9/2015, Bộ Xây dựng có Công văn số 08/BXD-TTr gửi Đoàn giám sát về việc xử lý vụ việc nhà 38 Hàng Giầy, thành phố Hà Nội.

Trên cơ sở xem xét,đánh giá, Đoàn giám sát nhận thấy: đây là vụ việc đề nghị trả lại quyền sử dụng đối với phần nhà đất mà nhà nước để lại cho chủ sở hữu ở sau cải tạo phát sinh từ năm 1980, vì vậy, việc phân định rõ ràng ranh giới nhà đất cho các bên sử dụng, tránh va chạm là cần thiết; do chưa có quy định cụ thể của pháp luật về việc phân định này nên việc giải quyết phải dựa trên nguyên tắc tôn trọng lịch sử và hiện trạng quản lý, sử dụng nhà của cả 2 bên; nội dung quyết định phải trên cơ sở quy định của pháp luật, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của chủ sở hữu nhà là gia đình ông Tạ Tuyên và các cổ đông của Công ty Cổ phần Du lịch Dịch vụ Hoàn Kiếm là đơn vị được giao một phần diện tích nhà đất 38 Hàng Giầy (khi thực hiện chính sách cải tạo là Công ty Ăn uống Đồng Xuân). Xem xét lịch sử, hiện trạng quản lý, sử dụng nhà cho thấy: nhà 38 Hàng Giầy là nhà liền tường nhà 36 Hàng Giầy, 2 nhà có cùng cấu trúc xây dựng tương tự nhau, nhà 2 tầng phía trước và nhà phụ 2 tầng phía sau; khi thực hiện chính sách cải tạo, nhà 36 Hàng Giầy là nhà vắng chủ, Nhà nước giao cho Công ty Ăn uống Đồng Xuân quản lý, sử dụng toàn bộ căn nhà này; nhà 38 Hàng Giầy là nhà cải tạo, Nhà nước chỉ quản lý và bố trí cho Công ty Ăn uống Đồng Xuân sử dụng 3 phòng tầng 1, còn lại toàn bộ tầng 2 và sân, nhà phụ 2 tầng phía sau Nhà nước không quản lý mà để lại cho gia đình ông Tạ Tuyên sử dụng; quá trình quản lý, sử dụng nhà 36 và nhà 38 Hàng Giầy, Công ty Ăn uống Đồng Xuân đã cải tạo liên thông tầng 1 của cả 2 nhà để làm cửa hàng kinh doanh ăn uống và tự ý cải tạo liên thông nhà phụ 2 tầng phía sau nhà 38 và nhà 36 Hàng Giầy thành nhà làm việc độc lập của mình; Công ty sử dụng nhà để kinh doanh buôn bán, còn gia đình ông Tạ Tuyên sử dụng nhà để ở; khi cổ phần hóa, Công ty đã kê khai đưa vào tài sản cổ phần hóa ngôi nhà phụ 2 tầng mà Nhà nước để lại cho gia đình ông Tạ Tuyên; tại Quyết định số 4152/QĐ-UB ngày 18/7/2003 về việc cổ phần hóa, UBND thành phố Hà Nội đã chấp nhận kê khai của Công ty, xác định ngôi nhà phụ 2 tầng là tài sản cổ phần hóa; mặc dù chưa đúng quy định về xác định tài sản cổ phần hóa và ban hành sau ngày 01/7/1991 nhưng Quyết định này lại trước thời điểm Nghị quyết 23/2003/NQ-QH11 của Quốc hội có hiệu lực thi hành. Sau khi ban hành Quyết định số 1818/QĐ-UBND ngày 04/11/2008 về việc giải quyết khiếu nại, các cơ quan có thẩm quyền của Hà Nội đã trình nhiều phương án phân định diện tích nhà đất tranh chấp cho các bên nhưng không được chấp thuận; tại Công văn số 9409/UBND-TNMT ngày 02/12/2014, UBND thành phố Hà Nội chỉ đạo giải quyết phân bổ các diện tích phụ, sân chung của số nhà 38 phố Hàng Giầy, quận Hoàn Kiếm cho các bên sử dụng theo tỷ lệ diện tích thuê trong hợp đồng thuê nhà trước đây... Phương án phân bổ phải đảm bảo cho Công ty cổ phần Du lịch Dịch vụ Hoàn Kiếm có một lối đi rộng tối thiểu 01m từ diện tích tầng 1 phía ngoài, đi qua sân chung hiện tại để vào diện tích nhà 2 tầng do Công ty đang quản lý, sử dụng hiện nay. Các bên phải di chuyển công trình, tài sản trên đất về phạm vi diện tích được phân bổ của mình. Theo chỉ đạo này thì gia đình ông Tạ Tuyên phải phá bỏ cầu thang mà gia đình sử dụng riêng từ sau cải tạo đến nay để cho Công ty cổ phần làm lối đi.

Trên cơ sở kết quả giám sát, căn cứ vào Nghị quyết số 23/2003/ NQ-QH11 của Quốc hội, Nghị quyết số 755/2005/NQ-UBTVQH11 của UBTVQH và Nghị định số 127/2005/NĐ-CP của Chính phủ Hướng dẫn thực hiện Nghị quyết số 23/2003/NQ-QH11 và Nghị quyết số 755/2005/ NQ-UBTVQH11, Đoàn giám sát đã kiến nghị UBND thành phố Hà Nội áp dụng quy định tại các Điều: 3, 5, 8 Nghị quyết số 755/2005/NQ-UBTVQH11, Điều 8 Nghị định số 127/2005/NĐ-CP, xem xét lại Quyết định số 1818/QĐ-UB ngày 04/11/2008 giải quyết khiếu nại của gia đình ông Tạ Tuyên về sử dụng cổng vào nhà phía mặt ngõ Hàng Giầy và toàn bộ phần diện tích sân còn lại của nhà số 38 Hàng Giầy mà Nhà nước không có văn bản quản lý, bố trí sử dụng khi thực hiện chính sách cải tạo về nhà đất, hiện đang sử dụng chung. Đồng thời, xem xét lại Quyết định số 4152/QĐ-UB ngày 18/7/2003 của Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội về việc chuyển doanh nghiệp Nhà nước Công ty Du lịch Dịch vụ Hoàn Kiếm thành Công ty Cổ phần Du lịch Dịch vụ Hoàn Kiếm, trong đó đưa diện tích nhà phụ 2 tầng nhà 38 Hàng Giầy là tài sản đang tranh chấp vào tài sản cổ phần hóa. Từ đó xác định lối đi lưu thông chung của Công ty cổ phần Du lịch Dịch vụ Hoàn Kiếm theo như đề xuất của Sở Xây dựng tại báo cáo số 6944/SXD-QLN ngày 15/9/2014.(Theo Báo cáo kết quả giám sát số 977/BC-ĐGS ngày 28/10/2015).

3. Vụ việc khiếu nại về tranh chấp đất đai từ năm 1992 đến nay giữa ông Huỳnh Cạnh và ông Tôn Thất Thiện ở tỉnh Đắk Lắk

Ông Huỳnh Cạnh (ủy quyền cho con gái là bà Huỳnh Thị Xuân, trú tại thôn 6A xã Hòa An, huyện Krông Pắc, tỉnh Đăk Lắk) khiếu nại các Quyết định giải quyết giải quyết tranh chấp đất đai của UBND huyện Krông Pắc và của UBND tỉnh Đăk Lăk ban hành từ năm 1996 đến nay (QĐ số 254/QĐ-UB ngày 25/12/1996, số 193/QĐ-UB ngày 16/5/2000 của UBND huyện; QĐ số 678/QĐ-UB ngày 11/4/1997, số 724/QĐ-UB ngày 26/4/2000 và số 278/QĐ-UBND ngày 26/01/2006 của UBND tỉnh). Về vụ việc khiếu nại này, Thủ tướng Chính phủ đã 03 lần giao cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, kết luận và giải quyết nhưng do kết quả kiểm tra, kiến nghị giải quyết khác nhau, nên công dân tiếp khiếu với thái độ hết sức gay gắt, thường xuyên ở khu vực vườn hoa Mai Xuân Thưởng và Trụ sở tiếp công dân của Trung ương; UBND tỉnh Đắk Lắk cũng đã có nhiều giải pháp để giải quyết nhưng chưa dứt điểm.

Qua nghiên cứu, đánh giá việc giải quyết, Đoàn giám sát nhận thấy nguyên nhân công dân khiếu nại dai dẳng, kéo dài là do có một số tình tiết, nhận định của cơ quan có thẩm quyền giải quyết và kết quả xác minh, kết luận của Tổng cục Địa chính và Thanh tra Chính phủ trước đây khác với xác minh của Công an tỉnh vào năm 2012, cụ thể như sau:

Về việc Hợp tác xã nông nghiệp Hòa An 3 giao đất cho ông Thiện: Ông Tôn Thất Thiện sinh năm 1940, trước đây ở nơi khác, đến tháng 3/1982 mới chuyển về ở tại thôn 6A, xã Hòa An, huyện Krông Pắc, ngày 04/4/1986 mới làm đơn, được Công an huyện nhập hộ khẩu ngày 25/12/1986; ngày 15/7/1987 làm đơn, được UBND xã Hòa An xác nhận ngày 07/8/1987 đã thường trú tại Hợp tác xã Nông nghiệp Hòa An 3 từ tháng 3/1982. Căn cứ vào diễn biến nhập hộ khẩu như nêu trên thì việc Hợp tác xã Nông nghiệp Hòa An 3 xác nhận đã giao đất cho ông Thiện vào năm 1983, là thời điểm chưa có hộ khẩu ở địa phương, chưa là xã viên Hợp tác xã Nông nghiệp Hòa An 3 cần phải được xem xét lại;

 Về việc giao đất cho gia đình bà Xuân và ông Thiện: Các bên tranh chấp đều đưa ra nhân chứng khẳng định việc Tập đoàn, Hợp tác xã giao đất cho mình nhưng qua nghiên cứu hồ sơ và hiện trạng thửa đất tranh chấp cho thấy: gia đình bà Xuân được các cán bộ quản lý Tập đoàn sản xuất 2 xác nhận giao đất năm 1977-1978 và có xác nhận tứ cận kéo dài đến giáp Quốc lộ 26 (nay là 21); trong khi đó ông Thiện được cán bộ Hợp tác xã Nông nghiệp Hòa An 3 xác nhận giao đất từ năm 1982 giáp mặt đường Quốc lộ 26 (sau khi giải thể Tập đoàn); Tập đoàn 2 và Hợp tác xã nông nghiệp 3 đều là đơn vị được nhà nước giao quản lý đất đai vào thời điểm trước khi phát sinh tranh chấp, xét về lý và logic của vụ việc, nếu cả 2 trường hợp giao đất đều có thật thì việc giao đất của Hợp tác xã Nông nghiệp Hòa An 3 là giao đất trùng với đất mà Tập đoàn sản xuất 2 đã giao cho gia đình bà Xuân sử dụng trước đó.

 Về số diện tích đất HTX Nông nghiệp Hòa An 3 giao cho ông Thiện: Theo lời chứng của ông Nguyễn Văn Lợi, nguyên Chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã Hòa An thời điểm năm 1992 thì khu đất hiện ông Thiện đang ở nguyên trước đây là đất bỏ hoang, có nhiều cỏ sậy cao quá đầu người và là vùng trũng. Ông Thiện được Hợp tác xã cấp cho diện tích đất nhỏ để ở và làm nghề gò hàn tại vị trí ông Liên làm máy xay xát trước kia (4 x 5 = 20 m2), trong quá trình sử dụng ông Thiện đã tự khai phá thêm. Vì vậy, việc ông Thiện trình bày được Hợp tác nông nghiệp 3 Hòa An giao 400 m² đất là không phù hợp với lờ khai nhân chứng.

 Về việc bà Võ Thị Duyệt cho ông Thiện 261 m² đất: Khu đất bà Duyệt khai cho ông Thiện là vùng trũng, thường xuyên bị ngập nước, nằm xen kẽ giữa đất của gia đình bà Xuân với Quốc lộ 26 và liền kề với đất của bà Duyệt. Theo lời khai của cán bộ Tập đoàn sản xuất 2 thì gia đình bà Duyệt cũng như gia đình bà Xuân đều được Tập đoàn giao đất như nhau và cùng giáp Quốc lộ 21. Do đó việc bà Duyệt khai số diện tích 261 m² đất (có chiều rộng khoảng 25 m, sát mặt đường Quốc lộ 21, chiều sâu khoảng 10 m) mà bà cho ông Thiện sử dụng là không phù hợp với hiện trạng sử dụng đất.

Từ kết quả xem xét, đánh giá như nêu trên, Đoàn giám sát đã kiến nghị với đồng chí Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ báo cáo đề xuất với Thủ tướng Chính phủ giao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Thanh tra Chính phủ và UBND tỉnh Đăk Lăk tiến hành kiểm tra, rà soát lại một lần nữa việc giải quyết và có giải pháp cụ thể nhằm giải quyết dứt điểm vụ việc khiếu nại của bà Huỳnh Thị Xuân. (Theo Báo cáo kết quả giám sát số 972/BC-ĐGS ngày 28/10/2015).

4. Vụ việc khiếu nại của bà Nguyễn Thị Anh Thư (con gái ông Nguyễn Văn Khảm) từ năm 2005 đến nay về việc giải quyết vụ án dân sự về tranh chấp đất đai giữa ông Nguyễn Văn Khảm (nguyên đơn) và ông Trương Văn Sánh (bị đơn), cùng trú tại thôn Yên Xá, xã Tân Triều, huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội:

Đây là vụ án dân sự đã được xét xử qua 2 vòng sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm nhưng có các phán quyết rất khác nhau, thậm chí trái ngược nhau [1] nên công dân tiếp tục khiếu nại. Quyết định của án phúc thẩm lần 3 đã làm cho gia đình ông Khảm mất hoàn toàn quyền sử dụng đất, trong khi trước đó gia đình ông đã được nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu đất đai vào năm 1956.

Đoàn giám sát nhận thấy nguyên nhân Tòa án nhân dân các cấp có phán quyết khác nhau là do nhận định, đánh giá khác nhau về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Trương Văn Sánh. Vì vây Đoàn giám sát đã làm việc với UBND huyện Thanh Trì để yêu cầu xem xét lại việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Sau buổi làm việc, UBND huyện Thanh Trì đã có báo cáo số 18/BC-UBND ngày 30/1/2015 về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Trương văn Sánh, theo báo cáo này thì: “Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Trương Văn Sánh … là chưa đúng về số thửa, chủ sử dụng và đã cấp cả phần đất công do UBND xã Tân Triều quản lý cho ông Trương Văn Sánh. Do vậy, cần thu hồi lại, hủy bỏ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số A 174867 ngày 22/8/1991 đã cấp cho ông Trương Văn Sánh. Văn bản số 2080/UBND-TN&MT ngày 25/9/2014 của UBND huyện có nội dung khẳng định việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho gia đình ông Trương Văn Sánh là đúng trình tự và thủ tục theo quy định của pháp luật là chưa đủ cơ sở vì hiện nay không còn lưu trữ đầy đủ hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của ông Trương Văn Sánh để kiểm tra, đối chiếu với các quy định pháp luật thời điểm cấp giấy chứng nhận quyền cho ông Trương Văn Sánh”. Ngày 30/1/2015, UBND huyện Thanh Trì ban hành Quyết định số 204/QĐ-UBND về việc giải quyết khiếu nại của bà Nguyễn Thị Anh Thư, theo đó đã quyết định: “Giao Phòng Tài nguyên và Môi trường tham mưu UBND huyện thu hồi, hủy bỏ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số A174867 ngày 22/8/1991 đã cấp cho ông Trương Văn Sánh.” Ngày 24/7/2015, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đã có Kháng nghị giám đốc thẩm số 217/2015/KN-DS đối với Bản án dân sự phúc thẩm lần 3, số 81/2014/DSPT ngày 23/4/2014 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội.

Đoàn giám sát cho rằng: sở dĩ Tòa án thụ lý vụ án dân sự về tranh chấp đất đai nêu trên là do nguyên đơn và bị đơn đều cho rằng UBND huyện Thanh Trì đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng phần đất đang tranh chấp cho ông Sánh. Vì vậy, để phán quyết ai là người có quyền sử dụng đất đang tranh chấp trước hết cần phải xem xét, đánh giá việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Sánh có đúng quy định của pháp luật không? Trong vụ việc này, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Trương Văn Sánh vào thời điểm năm 1991, trong lúc ông Sánh không phải là người đang sử dụng đất đã được chính cơ quan cấp giấy thanh tra, kết luận là không đúng quy định của pháp luật nên đã quyết định thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp, phù hợp với nhận định của bản án sơ thẩm lần 1 và bản án phúc thẩm lần 2 khi phán quyết chia đôi thửa đất tranh chấp, giao cho ông Khảm và ông Sánh mỗi người được quyền sử dụng một nửa. Theo phán quyết của chính Tòa án nhân dân huyện Thanh Trì và Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội khi xét xử về tranh chấp quyền sử dụng đối với phần đất ông Khảm và ông Ngọ đổi cho nhau ở 2 vụ án khác nhau thì ông Khảm là người có đất thổ cư (đã được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu) đổi cho ông Ngọ, ông Ngọ thì được công nhận quyền sử dụng thửa đất đổi, còn ông Khảm thì không được quyền sử dụng đất đổi từ ông Ngọ, mặc dù ông Khảm đã sử dụng đất đổi từ năm 1983, (đã được cơ quan quản lý đất đai công nhận) đến thời điểm phát sinh tranh chấp. Kết luận trong Bản án dân sự phúc thẩm số số 81/2014/ DS-PT ngày 23/4/2014 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội không phù hợp với những tình tiết khách quan của vụ án; không xem xét, đề cập đến các tình tiết trong Bản án phúc thẩm số 144/DSPT ngày 25/6/2004 đã có hiệu lực pháp luật trước đó. Trong khi đó, một trong những căn cứ mà Tòa án sử dụng để công nhận quyền sử dụng đất tranh chấp cho ông Sánh là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì hiện đã được chính cơ quan có thẩm quyền cấp giấy kết luận là cấp sai và đã quyết định thu hồi Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp.

Từ nhận xét, đánh giá các phán quyết của các cấp Tòa án, căn cứ vào quy định của Bộ Luật dân sự, Bộ Luật tố tụng dân sự, để bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các công dân theo quy định của pháp luật, Đoàn giám sát đã kiến nghị với Chánh án Tòa án nhân dân tối cao xem xét lại Kháng nghị giám đốc thẩm số 217/2015/KN-DS nêu trên; đồng thời kiến nghị Ủy ban thẩm phán Tòa án nhân dân cấp cao, Viện kiểm sát nhân dân cấp cao, khi xét xử vụ án theo thủ tục giám đốc thẩm cần quan tâm nghiên cứu, xem xét kỹ những nội dung mà Đoàn giám sát đã phân tích, làm rõ; căn cứ vào Điều 298 của Bộ Luật tố tụng dân sự để ra bản án, quyết định đúng pháp luật, công bằng, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các bên đương sự theo quy định của pháp luật, sớm chấm dứt được khiếu nại dai dẳng, kéo dài của các bên đương sự. (Theo Báo cáo kết quả giám sát số 974/BC-ĐGS ngày 28/10/2015)

PHỤ LỤC III

CÁC VỤ VIỆC KHIẾU NẠI, TỐ CÁO ĐANG ĐƯỢC NGHIÊN CỨU, GIÁM SÁT
(Kèm theo Báo cáo số 984/BC-UBTVQH13 ngày 05 tháng 11 năm 2015 của UBTVQH)

PHỤ LỤC IV

KIẾN NGHỊ CỦA MỘT SỐ ĐỊA PHƯƠNG, CƠ QUAN TRUNG ƯƠNG VỀ VIỆC SỬA ĐỔI, BỔ SUNG CÁC QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT LIÊN QUAN ĐẾN VIỆC TIẾP CÔNG DÂN, GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO
(Kèm theo Báo cáo số 984/BC-UBTVQH13 ngày 05 tháng 11 năm 2015 của UBTVQH)