Thông báo 301/TB-VPCP năm 2016 kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ tại cuộc họp về Dự thảo Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 do Văn phòng Chính phủ ban hành

THÔNG BÁO

KẾT LUẬN CỦA PHÓ THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ VƯƠNG ĐÌNH HUỆ TẠI CUỘC HỌP VỀ DỰ THẢO BỘ TIÊU CHÍ QUỐC GIA VỀ XÃ NÔNG THÔN MỚI GIAI ĐOẠN 2016-2020

Ngày 13 tháng 9 năm 2016, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia (Ban Chỉ đạo) đã chủ trì cuộc họp về Dự thảo Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 (Dự thảo). Tham dự Hội nghị có Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo, các thành viên của Ban Chỉ đạo và đại diện các Bộ, Ban, ngành Trung ương.

Sau khi nghe Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Trần Thanh Nam báo cáo Dự thảo Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2016 - 2020, ý kiến phát biểu của các đại biểu, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ kết luận như sau:

I. MỤC TIÊU

Hội nghị lần thứ 7 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa X đã ban hành Nghị quyết 26-NQ/TW về phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn đã chỉ ra xây dựng nông thôn mới cần đáp ứng được 05 mục tiêu là: đời sống vật chất và tinh thần của cư dân nông thôn được nâng cao nhanh; nông thôn phát triển theo quy hoạch, có hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ và đáp ứng yêu cầu phát triển lâu dài; môi trường xanh - sạch - đẹp; bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc được bảo tồn và phát huy; chất lượng hệ thống chính trị cơ sở được nâng cao. Đó là những nội dung định hướng và cũng là những đặc trưng định tính của nông thôn mới, đã được cụ thể hóa bằng 19 tiêu chí quốc gia nông thôn mới theo Quyết định số 491/QĐ-TTg ngày 16 tháng 4 năm 2009 của Thủ tướng Chính phủ. Quá trình thực hiện hơn 5 năm qua, Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới (Bộ tiêu chí) đã thể hiện rõ sự cần thiết cho xây dựng nông thôn mới: giúp cho cán bộ và nhân dân các địa phương hiểu rõ nội dung cụ thể của xây dựng nông thôn mới. Là căn cứ để đánh giá kết quả xây dựng nông thôn mới của một xã, một huyện, một tỉnh và cả nước qua từng mốc thời gian.

Qua thực tế, Bộ tiêu chí, mặc dù đã được điều chỉnh, sửa đổi và thường xuyên được các Bộ, ngành cụ thể hóa theo điều kiện cụ thể ở các vùng, miền trên phạm vi cả nước, nhưng một số tiêu chí vẫn chưa hoàn toàn phù hợp với thực tiễn mang tính đặc thù của các vùng, miền; các địa phương khó vận dụng trong chỉ đạo thực hiện, đánh giá xã đạt chuẩn, nhất là các xã ở miền núi. Do vậy, cần thiết phải rà soát, sửa đổi, bổ sung, ban hành mới Bộ tiêu chí khung xã nông thôn mới cho phù hợp với điều kiện thực tế của các địa phương trong giai đoạn 2016-2020.

Thay mặt Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia, Phó Thủ tướng hoan nghênh và biểu dương sự chuẩn bị đầy đủ, chu đáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Ban biên tập thời gian qua đã rà soát, bổ sung, xây dựng bản Dự thảo với sự tham gia tích cực của các Bộ, ngành, địa phương liên quan.

II. YÊU CẦU, NHIỆM VỤ

1. Việc sửa đổi Bộ tiêu chí phải đảm bảo yêu cầu của Nghị quyết số 100/2015/QH13 của Quốc hội là rà soát và điều chỉnh hệ thống tiêu chí xã nông thôn mới, phù hợp với tình hình thực tiễn, từng vùng, miền và Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII về chuyển đổi cơ cấu kinh tế nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới và quá trình đô thị hóa một cách hợp lý, chú trọng xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu đi liền với đô thị văn minh. Mặt khác, phải đảm bảo chương trình xây dựng nông thôn mới cần phải gắn kết, lồng ghép với các nguồn lực từ các chương trình mục tiêu khác và các chương trình phát triển bền vững của Liên hợp quốc.

2. Việc ban hành Bộ tiêu chí là quan trọng, rất cần thiết cho xây dựng nông thôn mới, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn rà soát, xây dựng lại đảm bảo Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới khi ban hành phải giải quyết được 5 mục tiêu hướng tới của nông thôn mới tại Nghị quyết 26/NQ-TW và giải quyết được 3 yêu cầu nêu trên sau 5 năm thực hiện Bộ tiêu chí nông thôn mới theo Quyết định số 491/QĐ-TTg ngày 16 tháng 4 năm 2009 của Thủ tướng Chính phủ.

3. Bộ tiêu chí mới bao gồm 19 tiêu chí, mang tính chất tiêu chí khung để thống nhất thực hiện trong toàn quốc. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các bộ, ngành khác rà soát kỹ lại các tiêu chí, tiêu chuẩn, nội hàm, phù hợp với Quyết định số 1600/QĐ-TTg ngày 16 tháng 8 năm 2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 và Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XII về xây dựng nông thôn mới, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới cho giai đoạn 2016-2020. Trên cơ sở Bộ tiêu chí khung, Bộ, ngành sẽ hướng dẫn, cụ thể hóa tiêu chí thuộc chức năng quản lý nhà nước thành các tiêu chuẩn cụ thể; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ vào hướng dẫn của các Bộ, ngành để quy định chi tiết các tiêu chuẩn sao cho phù hợp với điều kiện tự nhiên, xã hội, tình hình biến đổi khí hậu trên địa bàn, nhưng không được hạ thấp chỉ tiêu, tiêu chuẩn của các tiêu chí.

4. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tập hợp hướng dẫn của các Bộ, ngành để soạn thảo cẩm nang, tài liệu hướng dẫn thực hiện các tiêu chí nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 cho các địa phương. Đối với các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới, tiếp tục có kế hoạch nâng chất các tiêu chí, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đề xuất tiêu chí xây dựng mô hình xã nông thôn mới kiểu mẫu, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt.

5. Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới theo Quyết định 1600/QĐ-TTg ngày 16 tháng 8 năm 2016 bao gồm nhiều lĩnh vực nhưng không phải tất cả các vấn đề kinh tế - xã hội - an ninh - quốc phòng diễn ra ở nông thôn đều thuộc Chương trình xây dựng nông thôn mới. Vì vậy, các Bộ, ngành không nên áp đặt các mục tiêu của ngành mình vào các tiêu chí nông thôn mới trên địa bàn cấp xã.

III. VỀ SỬA ĐỔI, BỔ SUNG MỘT SỐ TIÊU CHÍ

1. Đối với tiêu chí Quy hoạch, cần gắn quy hoạch xây dựng nông thôn mới cấp xã phải đảm bảo thích ứng với biến đổi khí hậu, gắn với quá trình đô thị hóa, lưu ý đến vấn đề thực hiện quản lý quy hoạch (kinh phí cắm mốc, kiểm tra thực hiện).

2. Đối với các tiêu chí về hạ tầng kinh tế - xã hội: Tiêu chí Giao thông nông thôn cần chú ý đến tiêu chí đảm bảo vận chuyển hàng hóa thuận tiện; tiêu chí về Thủy lợi, cần quy định tỷ lệ tưới tiêu cụ thể đảm bảo tính hiệu quả công trình và các điều kiện chủ động phòng chống thiên tai tại chỗ; tiêu chí về Cơ sở vật chất văn hóa, cần bổ sung xã có điểm vui chơi, giải trí và thể thao cho trẻ em và người cao tuổi; tiêu chí Chợ nông thôn cần xem lại khái niệm điểm chợ (nơi mua bán, trao đổi hàng hóa).

3. Đối với các tiêu chí về kinh tế và tổ chức sản xuất: Tiêu chí về Thu nhập, xem lại thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn (48 triệu đồng); tiêu chí về Tổ chức sản xuất, cần quy định xã có tổ hợp tác, hợp tác xã hoạt động theo Luật Hợp tác xã 2012, xã có mô hình liên kết sản xuất nông sản sạch, đảm bảo tiêu thụ nông sản bền vững.

4. Đối với tiêu chí về văn hóa - xã hội - môi trường: Tiêu chí về Y tế, cần xem lại tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế ( > 90 %) là quá cao, nên để >85%, xem xét lại nguồn lực để thực hiện chỉ tiêu tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thể thấp còi; tiêu chí Môi trường cần bổ sung đảm bảo xanh - sạch - đẹp - an toàn.

5. Đối với tiêu chí về An ninh, trật tự xã hội: Bổ sung tiêu chí đảm bảo xã đạt chuẩn nông thôn mới không có tệ nạn trộm cắp; tệ nạn rượu chè, cờ bạc, ma túy được đẩy lùi; không có trọng án; không có khiếu kiện đông người kéo dài.

6. Về các ý kiến bổ sung khác: Về nợ đọng xây dựng cơ bản, sự hài lòng của người dân trong xây dựng nông thôn mới, tỷ lệ hộ sử dụng nước hợp vệ sinh, bình đẳng giới, bổ sung mô hình tự quản môi trường, xem lại tỷ lệ có việc làm thường xuyên và tỷ lệ lao động qua đào tạo, tỷ lệ dân tham gia hội họp cộng đồng (trong đó tỷ lệ nữ giới), mức độ cung cấp dịch vụ viễn thông trực tuyến, nhà ở theo quy hoạch giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan nghiên cứu, xem xét bổ sung và hướng dẫn trong quá trình thực hiện Bộ tiêu chí và bổ sung vào điều kiện khi xét công nhận địa phương đạt chuẩn nông thôn mới.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn căn cứ ý kiến trên đây và tham gia góp ý của Bộ, ngành tại cuộc họp, khẩn trương hoàn thiện Bộ tiêu chí, Tờ trình, Dự thảo Quyết định, trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt trước 15 tháng 10 năm 2016.

Văn phòng Chính phủ xin thông báo để các Bộ, Ban, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương liên quan biết, thực hiện./.