Công văn 2487/BXD-QLN năm 2023 hướng dẫn giải quyết vướng mắc phát sinh khi thực hiện Đề án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo do Bộ Xây dựng ban hành

Kính gửi: Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Giang

Bộ Xây dựng nhận được công văn số 2431/UBND-KGVX ngày 12/5/2023 của Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Giang đề nghị hướng dẫn giải quyết một số vướng mắc và phát sinh trong thực hiện Đề án hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo (sau đây gọi là Đề án) trên địa bàn huyện nghèo Sơn Động. Sau khi nghiên cứu, Bộ Xây dựng có ý kiến như sau:

1. Giải quyết các vướng mắc

1.1. Đối với trường hợp: Một số hộ thuộc diện được hỗ trợ theo các chính sách khác (Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi) hoặc đã nhận hỗ trợ từ nguồn xã hội hóa để tổ chức xây dựng nhà ở trước khi có nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước theo Đề án được phê duyệt.

Theo quy định tại điểm b Khoản 5 Mục III Quyết định số 90/QĐ-TTg ngày 18/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình MTQG GNBV giai đoạn 2021-2025 và điểm b Khoản 2 Điều 1, Khoản 3 Điều 3 Thông tư số 01/2022/TT-BXD ngày 30/6/2022 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng thì trường hợp hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn các huyện nghèo nhưng đã được hỗ trợ nhà ở theo các chương trình, chính sách hỗ trợ khác thì không thuộc diện được hỗ trợ.

1.2. Đối với trường hợp: Một số hộ về ở cùng con, cháu không có nhu cầu hỗ trợ xây nhà ở mới.

Tại khoản 1 Điều 2 Thông tư số 01/2022/TT-BXD về nguyên tắc thực hiện có quy định: “Bảo đảm công khai, dân chủ, phát huy quyền làm chủ và sự tham gia tích cực, chủ động của cộng đồng và người dân”. Do đó, trường hợp người dân không có nhu cầu hỗ trợ xây nhà ở mới (bằng văn bản) thì UBND tỉnh Bắc Giang xem xét, quyết định không thực hiện hỗ trợ và đưa ra khỏi Đề án.

1.3. Đối với các trường hợp: Một số hộ thuộc diện sửa chữa nhà ở, tuy nhiên do các nguyên nhân khách quan, đến nay nhà ở đó phải thực hiện xây dựng mới để có thể đảm bảo để ở; Một số hộ đăng ký xây dựng mới, tuy nhiên đến nay lại chỉ có nhu cầu cải tạo nhà ở; Trong quá trình rà soát đưa vào danh sách để bình xét của một số xã (do địa bàn rộng, địa hình chia cắt) còn bỏ sót một số hộ nghèo, hộ cận nghèo đảm bảo điều kiện được hỗ trợ nhà ở.

Theo quy định tại Khoản 3 Điều 6 Thông tư số 01/2022/TT-BXD: Trường hợp phải điều chỉnh lại danh sách thì phải phê duyệt lại và báo cáo ngay cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

2. Về kinh phí hỗ trợ từ ngân sách trung ương

2.1. Theo kết quả tổng hợp số liệu báo cáo của 26 tỉnh có huyện nghèo của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội năm 2021 thì có tổng số: 168.910 hộ nghèo, cận nghèo cần hỗ trợ về nhà ở (gồm 96.423 hộ xây mới và 72.487 hộ sửa chữa). Tuy nhiên, đối với tỉnh Khánh Hòa do đối ứng 100% vốn ngân sách địa phương để thực hiện1 nên số liệu còn lại là 163.833 hộ (gồm 94.638 hộ xây mới và 69.195 hộ sửa chữa), tương ứng với vốn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước khoảng 5.170 tỷ đồng. Theo đó, tỉnh Bắc Giang báo cáo có 359 hộ (gồm 308 hộ xây mới và 51 hộ sửa chữa), tương ứng với vốn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước khoảng 13,340 tỷ đồng.

Theo Quyết định số 90/QĐ-TTg thì mục tiêu hỗ trợ nhà ở cho khoảng 100.000 hộ nghèo, cận nghèo về nhà ở thuộc Dự án 5 từ năm 2022 - 2025, với vốn hỗ trợ từ ngân sách trung ương là 4.000 tỷ đồng; số vốn này được các Bộ: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Xây dựng, Lao động - Thương binh và Xã hội lập phương án phân bổ nguồn kinh phí hàng năm từ ngân sách trung ương cho các địa phương để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, phê duyệt.

Như vậy, với số vốn 4.000 tỷ đồng được phê duyệt chỉ bằng 77,38% so với số vốn yêu cầu 5.170 tỷ đồng. Do vậy, về cơ bản, kế hoạch vốn của trung ương đối với dự án 5 cho các địa phương sẽ chỉ đảm bảo 77,38% so với nhu cầu của các địa phương.

2.2. Theo Quyết định số 1506/QĐ-TTg ngày 02/12/2022 về việc giao dự toán ngân sách nhà nước năm 2023, Thủ tướng Chính phủ đã giao nguồn kinh phí hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo thuộc Dự án 5 cho các tỉnh là 1.020 tỷ đồng (trong đó tỉnh Bắc Giang là 2,640 tỷ đồng).

Đối với 600 tỷ đồng chưa phân bổ trong năm 2022 cho các tỉnh (trong đó tỉnh Bắc Giang là 1,550 tỷ đồng). Hiện nay, các Bộ: Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư, Xây dựng, Lao động - Thương binh và Xã hội đề xuất phân bổ triển khai thực hiện.

Đề nghị UBND tỉnh Bắc Giang căn cứ số vốn nêu trên để thực hiện hỗ trợ cho hộ nghèo, hộ cận nghèo đã được phê duyệt theo Đề án của tỉnh theo thứ tự ưu tiên tại Điều 5 Thông tư số 01/2022/TT-BXD, đảm bảo giải ngân đạt 100% vốn đã cấp trong năm 2023.

Trên đây là ý kiến của Bộ Xây dựng trả lời công văn số 2431/UBND-KGVX ngày 12/5/2023 để Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Giang nghiên cứu, thực hiện theo quy định./.