Đêm giao thừa còn có tên gọi khác là gì? Giao thừa nên cúng vào lúc mấy giờ?

Nội dung chính

Đêm giao thừa, hay còn được biết đến với tên gọi "Đêm trừ tịch", là thời khắc quan trọng trong văn hóa của người Việt, đánh dấu sự chuyển giao giữa năm cũ và năm mới.

Đây là khoảnh khắc thiêng liêng, không chỉ mang ý nghĩa kết thúc một năm mà còn là thời gian để mọi người cùng nhau quây quần bên gia đình, tưởng nhớ tổ tiên và cầu mong một năm mới đầy may mắn, hạnh phúc.

Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn băn khoăn về tên gọi khác của đêm giao thừa và thời điểm chính xác để cúng lễ vào thời khắc này. Bài viết dưới đây sẽ giải đáp những thắc mắc đó.

Đêm giao thừa còn có tên gọi khác là gì?

Đêm giao thừa không chỉ đơn thuần là một đêm trong năm, mà còn mang trong mình ý nghĩa vô cùng sâu sắc trong truyền thống văn hóa của người Việt Nam.

Đây là khoảnh khắc đặc biệt trong năm khi một chu kỳ cũ kết thúc và một chu kỳ mới bắt đầu. Tên gọi “giao thừa” xuất phát từ việc chuyển giao giữa hai thời điểm, từ đêm cuối của năm cũ sang ngày đầu của năm mới, một thời điểm linh thiêng và đầy hy vọng.

Đêm giao thừa còn được gọi là “Đêm trừ tịch” trong dân gian. Theo truyền thuyết, từ “trừ tịch” có nghĩa là xóa bỏ những điều xui xẻo, không may mắn của năm cũ và đón nhận những điều tốt lành trong năm mới.

Tên gọi này thể hiện rõ ý nghĩa của đêm giao thừa – là khoảnh khắc mà mọi thứ không may mắn trong năm qua sẽ được xóa bỏ để nhường chỗ cho những điều tốt đẹp hơn. Thời khắc giao thừa chính là lúc mà vạn vật chuyển mình, từ bóng tối sang ánh sáng, từ sự kết thúc sang sự khởi đầu, và từ điều xấu sang điều tốt.

Đối với người Việt, đêm giao thừa không chỉ là thời gian để đón Tết mà còn là thời khắc thiêng liêng để tiễn biệt những khó khăn, thử thách của năm cũ và chuẩn bị tâm thế đón nhận những điều tốt lành, thịnh vượng trong năm mới. Chính vì vậy, “Đêm trừ tịch” không chỉ mang một ý nghĩa văn hóa mà còn là biểu tượng của sự đổi mới và hy vọng.

Đêm giao thừa còn có tên gọi khác là gì? Giao thừa nên cúng vào lúc mấy giờ? (Hình từ Internet)

Đêm giao thừa nên cúng vào lúc mấy giờ?

Lễ cúng đêm giao thừa là một nghi thức truyền thống không thể thiếu trong dịp Tết Nguyên Đán của người Việt. Đây là lúc các gia đình dâng lễ vật lên tổ tiên, cầu mong sức khỏe, tài lộc, và hạnh phúc cho một năm mới an lành. Tuy nhiên, nhiều người vẫn thắc mắc về thời gian chính xác để tiến hành lễ cúng giao thừa.

Theo truyền thống, lễ cúng giao thừa thường được thực hiện vào lúc 12 giờ đêm (tức là vào thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới), đúng thời điểm bước sang ngày 1 tháng 1 của năm mới. Đây là thời gian được cho là thiêng liêng nhất trong năm, khi mọi điều xấu sẽ được xóa bỏ, mở ra một năm mới đầy hy vọng.

Tuy nhiên, trong thực tế, việc cúng giao thừa cũng có thể được tiến hành sớm hơn một chút. Tùy theo điều kiện và phong tục từng gia đình, lễ cúng có thể bắt đầu vào khoảng 10 giờ tối hoặc 11 giờ đêm. Điều này giúp các gia đình có thể chuẩn bị chu đáo và thuận tiện hơn trong việc tổ chức các nghi lễ truyền thống mà không bị gấp gáp.

Lễ cúng giao thừa bao gồm hai phần chính: cúng ông Công ông Táo và cúng Tổ tiên. Cúng ông Công ông Táo là nghi thức để tiễn đưa Táo quân lên chầu trời, báo cáo công việc của gia chủ trong năm qua. Đây là lễ cúng nhằm thể hiện lòng biết ơn đối với Táo quân, những vị thần cai quản bếp núc và tài lộc trong mỗi gia đình.

Phần cúng Tổ tiên vào đêm giao thừa là dịp để con cháu tưởng nhớ tổ tiên, cầu mong sự che chở và phù hộ của các bậc tiền nhân. Mâm cúng đêm giao thừa thường có các lễ vật như hoa quả, bánh chưng, bánh tét, hương, nến, và các món ăn truyền thống để thể hiện lòng thành kính.

Đêm giao thừa và ý nghĩa của việc sum họp gia đình

Đêm giao thừa không chỉ là thời điểm để cúng tế mà còn là lúc các thành viên trong gia đình quây quần bên nhau, cùng nhau đón chào năm mới. Đây là một trong những truyền thống quan trọng nhất của người Việt, giúp củng cố tình cảm gia đình, đồng thời thể hiện sự kính trọng đối với tổ tiên.

Từ chiều tối, các gia đình sẽ bắt đầu chuẩn bị các món ăn ngon, trang hoàng nhà cửa, và chuẩn bị mâm cúng để dâng lên tổ tiên vào thời khắc giao thừa. Đây là lúc mọi người cùng ngồi lại, trò chuyện, chia sẻ những kỷ niệm trong năm cũ, và hy vọng vào những điều tốt đẹp trong năm mới.

Ngoài ra, đêm giao thừa cũng là thời gian để mọi người hướng về những giá trị tinh thần, thực hiện các nghi thức, và cầu mong sự bình an cho bản thân, gia đình và xã hội. Nhiều gia đình cũng thường tổ chức các hoạt động như đốt pháo, bắn pháo hoa hoặc tham gia các hoạt động vui chơi để đón chào năm mới một cách vui vẻ, rộn ràng.

Trong một số vùng miền, đêm giao thừa còn là thời điểm để người dân đi lễ chùa cầu an, tham gia các lễ hội văn hóa đặc sắc, hoặc thực hiện các phong tục tập quán đặc trưng để chào đón năm mới. Đây là một phần không thể thiếu trong không khí đón Tết, giúp tăng thêm sự ấm áp, thiêng liêng và vui tươi trong những ngày đầu năm.

Đêm giao thừa 2025 có bắn pháo hoa không?

Tại Điều 11 Nghị định 137/2020/NĐ-CP sửa đổi bởi khoản 2 Điều 3 Nghị định 56/2023/NĐ-CP quy định như sau:

Các trường hợp tổ chức bắn pháo hoa nổ

1. Tết Nguyên đán

a) Các thành phố trực thuộc trung ương và tỉnh Thừa Thiên Huế được bắn pháo hoa nổ tầm cao và tầm thấp, thời lượng không quá 15 phút; các tỉnh còn lại được bắn pháo hoa nổ tầm thấp, thời lượng không quá 15 phút;

b) Thời gian bắn vào thời điểm giao thừa Tết Nguyên đán.

...

Theo đó, đêm giao thừa 2025 sẽ tổ chức bắn pháo hoa nổ như sau:

- Các thành phố trực thuộc trung ương và tỉnh Thừa Thiên Huế được bắn pháo hoa nổ tầm cao và tầm thấp, thời lượng không quá 15 phút;

- Các tỉnh còn lại được bắn pháo hoa nổ tầm thấp, thời lượng không quá 15 phút.

Đêm giao thừa, hay còn gọi là Đêm trừ tịch, là một thời khắc quan trọng và thiêng liêng trong văn hóa của người Việt, không chỉ để tiễn biệt năm cũ mà còn để đón chào một năm mới đầy hy vọng và may mắn.

Việc cúng vào đêm giao thừa cũng có ý nghĩa đặc biệt, giúp gia đình thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên và cầu mong sự an lành, thịnh vượng. Thời gian cúng giao thừa thường vào lúc 12 giờ đêm, tuy nhiên, tùy theo phong tục của mỗi gia đình, lễ cúng có thể được thực hiện sớm hơn.

Trong tất cả những nghi thức và hoạt động, đêm giao thừa còn là dịp để mọi người trong gia đình sum vầy, chia sẻ niềm vui và hy vọng vào một năm mới tốt đẹp hơn.