Rủi ro khi mua nhà sổ chung và những điều cần biết trước khi quyết định

Mua nhà sổ chung tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý, từ không thể tách sổ đến tranh chấp quyền lợi giữa các đồng sở hữu.

Nội dung chính

    Nhà sổ chung là gì và tại sao xu hướng mua nhà sổ chung ngày càng phổ biến?

    Nhà sổ chung là thuật ngữ thông dụng để chỉ những căn nhà hoặc mảnh đất nằm trên cùng một Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, được đứng tên bởi nhiều người không có quan hệ vợ chồng, con cái. Theo quy định hiện nay, sổ chung và sổ riêng có cùng một mẫu do Bộ Tài Nguyên và Môi Trường ban hành, chỉ khác nhau về nội dung ghi trên sổ.

    Xu hướng mua nhà sổ chung ngày càng phổ biến do giá thành thấp hơn đáng kể so với nhà có sổ riêng. Đối với những người có thu nhập thấp hoặc trung bình, việc mua nhà sổ chung giúp tiết kiệm chi phí đáng kể. Bên cạnh đó, việc mua nhà sổ chung cũng được coi là an toàn hơn so với việc mua bán bằng giấy tay do đã có công chứng rõ ràng.

    Các tình huống phổ biến dẫn tới việc mua nhà sổ chung bao gồm: nhiều người góp tiền mua chung một mảnh đất và xây dựng nhà ở; thừa kế tài sản chung từ bố mẹ; các khu biệt thự được phân lô với nhiều ô, nhiều phòng. Tuy nhiên, hình thức này cũng kèm theo nhiều rủi ro mà người mua cần cân nhắc kỹ.

    Nhà sổ chung là gì và tại sao xu hướng mua nhà sổ chung ngày càng phổ biến? (Ảnh từ internet)

    Những rủi ro khi mua nhà sổ chung

    Mua nhà sổ chung mang lại giá trị kinh tế cao nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro mà người mua cần lưu ý:

    1. Rủi ro không thể tách sổ riêng

    Nhiều người mua nhà sổ chung với hy vọng rằng sau này có thể tách sổ riêng cho phần đất của mình. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng thực hiện được. Các quy định pháp lý về tách thửa thường yêu cầu diện tích đất phải đạt mức tối thiểu nhất định, khiến những mảnh đất quá nhỏ không thể tách sổ. Điều này dẫn đến việc người mua không thể thực hiện các giao dịch độc lập và phải phụ thuộc vào sự đồng thuận của các đồng sở hữu khác.

    2. Rắc rối trong quá trình khai thác, sử dụng tài sản

    Khi nhà đất có nhiều đồng sở hữu, mọi quyết định liên quan đến xây dựng, sửa chữa, hay khai thác tài sản đều phải được sự đồng ý của tất cả những người có tên trên sổ. Điều này không chỉ gây phiền hà, phức tạp mà còn có thể dẫn đến mâu thuẫn, nhất là khi giữa các đồng sở hữu xảy ra xung đột hoặc không có mối quan hệ tốt đẹp.

    3. Tranh chấp quyền lợi giữa các đồng sở hữu

    Một trong những rủi ro lớn nhất của việc mua nhà sổ chung là khả năng xảy ra tranh chấp. Khi nhiều người cùng sở hữu một tài sản, tranh chấp về quyền lợi, chi phí sửa chữa và việc hưởng lợi nhuận từ tài sản rất dễ phát sinh nếu không có thỏa thuận rõ ràng từ đầu. Nếu tranh chấp không được giải quyết thỏa đáng, việc kiện tụng kéo dài có thể khiến người mua mệt mỏi và tốn kém chi phí.

    4. Khó khăn trong việc chuyển nhượng và bán lại

    Nhà đất sổ chung dù giá mua rẻ nhưng lại tiềm ẩn nhiều khó khăn trong việc bán lại. Mọi giao dịch mua bán, chuyển nhượng nhà đất sổ chung đều phải có sự đồng ý của tất cả các đồng sở hữu. Điều này không chỉ khiến quá trình mua bán trở nên phức tạp mà còn dễ bị ép giá, gây thiệt hại cho người bán.

    5. Gặp khó khăn khi vay vốn ngân hàng

    Về lý thuyết, nhà đất sổ chung vẫn có thể dùng làm tài sản thế chấp vay vốn ngân hàng. Tuy nhiên, thực tế lại gặp rất nhiều cản trở vì các thủ tục vay cần có chữ ký đồng thuận của tất cả những người đồng sở hữu. Một số ngân hàng yêu cầu người vay phải tách sổ trước khi muốn thế chấp. Những điều này làm tăng tính rủi ro và gây khó khăn lớn khi cần huy động vốn.

    Các nguyên tắc mua nhà sổ chung để hạn chế rủi ro

    Mua nhà sổ chung có thể mang lại nhiều lợi ích kinh tế nhưng đi kèm cũng không ít rủi ro pháp lý. Do đó, người mua cần nắm rõ các nguyên tắc và lưu ý quan trọng sau đây:

    1. Đảm bảo tất cả hoạt động khai thác tài sản được sự đồng ý của các đồng sở hữu khác

    Do là tài sản chung của nhiều người, mọi hoạt động liên quan đến tài sản, bao gồm xây dựng, sửa chữa, hoặc chuyển nhượng, đều phải được sự đồng ý của tất cả những người có tên trên sổ. Điều này giúp đảm bảo tính hợp pháp và tránh tranh chấp phát sinh sau này.

    2. Kiểm tra kỹ lưỡng các giấy tờ pháp lý

    Người mua cần kiểm tra kỹ các giấy tờ pháp lý như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và các tài sản gắn liền với đất để đảm bảo quyền lợi hợp pháp của mình. Đồng thời, nên yêu cầu người bán cung cấp đầy đủ các giấy tờ minh chứng quyền sở hữu.

    3. Lập vi bằng và công chứng hợp đồng mua bán

    Để đảm bảo tính hợp pháp và tránh tranh chấp, việc lập vi bằng tại các văn phòng thừa phát lại là rất quan trọng. Vi bằng sẽ là chứng cứ quan trọng khi xét xử nếu có tranh chấp xảy ra giữa các đồng sở hữu.

    4. Kiểm tra tình trạng tranh chấp và quy hoạch

    Trước khi quyết định mua nhà sổ chung, cần xác định rõ ngôi nhà có đang xảy ra tranh chấp hay nằm trong diện quy hoạch của Nhà nước hay không để tránh bị thu hồi hoặc các tranh chấp không mong muốn.

    11